چرا بیماران کرونایی بویایی خود را از دست می دهند؟!

به گزارش جام جم آنلاین ، از دست رفتن حس بویایی عارضه ای است که بسیاری از بیماران و ناقلان ویروس کرونا به آن مبتلا شده اند. اکنون خوب می دانیم از دست رفتن حس بویایی می تواند هشداری برای ابتلا به کرونا باشد اما هنوز دلیل به وجود آمدن این عارضه را نمی دانیم.

دکتر مهدی احمدی جراح و متخصص گوش، حلق و بینی در این رابطه به خبرنگار جام جم آنلاین گفت: از بین رفتن حس بویایی و چشایی علت علمی مشخصی ندارد و یکی از علائم ثابت شده بیماری کووید19 شناخته می شود. شروع عارضه از بین رفتن حس بویایی و چشایی از همان اسفند ماه سال گذشته بود که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد.

دکتر احمدی عنوان کرد: در آن زمان در مطب های گوش و حلق و بینی ما شاهد مراجعه بیماران زیادی بودیم که حس بویایی و یا چشایی خود را از دست داده بودند. وقتی هنوز این عارضه به عنوان یکی از علائم کرونا شناخته نشده بود احتمال دادیم از دست رفتن حس بویایی و چشایی از علائم ویروس جدید است.

این جراح و متخصص گوش، حلق و بینی افزود: بعد از تست های PCR که از برخی بیماران به عمل آمد مشخص شد که تقریبا اکثر کسانی که حس بویایی خود را از دست دادند مبتلا به کرونا بودند. افرادی که حس بویایی خود را از دست می دادند بقیه علائم سخت کرونا نظیر اختلالات تنفسی، تب بالا و غیره را نداشتند. از سویی افرادی با این عارضه به فرم خفیف کرونا مبتلا شده بودند.

وی ادامه داد: بسیاری از کسانی که به دلیل ابتلا کرونا حس بویایی خود را از دست دادند مدتی بعد دوباره با همین عارضه از دست رفتن حس مواجه شدند. من فکر می کنم بین 5 تا 10 درصد این افراد به صورت دائمی حس بویایی و چشایی خود را از دست داده اند.

دکتر احمدی اذعان داشت: البته از دست رفتن حس بویایی مشکلی است که به دلیل بروز دیگر بیماری ها هم پدید می آید و فقط مربوط به کرونا نیست. برخی از ویروس هایی که باعث به وجود آمدن آنفلوآنزا و سرماخوردگی می شوند نیز اختلال بویایی را رقم می زنند. اختلال بویایی عارضه ای موقتی است که بعد از مدتی رفع می شود اما درصد بسیار کمی از افراد به صورت دائمی باید با این مشکل دست و پنجه نرم کنند.

جراح و متخصص گوش، حلق و بینی در ادامه گفت:  تحقیقات علمی متعددی در رابطه با علل اصلی از دست رفتن حس بویایی انجام شده است. این تحقیقات نشان داده که این ویروس به صورت مستقیم عصب بویایی را درگیر نمی کند. در واقع این سلول های حمایت کننده و حفاظت کننده عصب بویایی هستند که دچار اختلال می شوند. چون عصب بویایی مستقیم با مشکل مواجه نشده به همین دلیل بسیاری از اختلالات مربوط به این ناحیه قابل برگشت است و بهبود می یابد.

احمدی بیان داشت: نظریه دیگر حاکی از آن است که اختلال در سلول های مغزی رخ می دهد و مرکز بویایی را هدف می گیرد. این نظریه هنوز اثبات نشده است.

وی با تاکید بر اینکه تاثیرگذاری ویروس کرونا بر سلول های حمایت کننده عصب بویایی احتمال مشکل اصلی ایجاد اختلال بویایی است افزود: این سلول های حمایت کننده وظیفه تغذیه عصب بویایی را بر عهده دارند اما وقتی دچار مشکل شوند عمل تغذیه رسانی با مشکل مواجه می شود.  نظریه دیگری وجود دارد که می گویند ویروس کرونا مستقیما به عصب بویایی حمله می کند و به همین دلیل این حس در بدن از بین می رود.

این جراح و پزشک متخصص در رابطه با اینکه احتمال از بین رفتن دائمی حس بویایی و چشایی چقدر است بیان داشت: کرونا یک بیماری جدید است و به همین دلیل ما آمار مشخصی نداریم که چه تعداد از مبتلایان برای همیشه حس بویایی و چشایی خود را از دست داده اند. برای اینکه آمار دقیقی در این رابطه داشته باشیم ابتدا باید مدت زمانی طولانی بگذرد سپس گزارش های زیادی ارائه شود سپس این گزارش ها مورد آنالیز قرار بگیرد.

احمدی یادآور شد: ولی چیزی که الان به صورت واضح می بینیم این است اکثر کسانی که دچار اختلال در بویایی می شوند به فرم خفیفی از کرونا مبتلا می شوند. در مقابل افرادی که دچار طیف شدید کرونا شدند و علائم شدیدی نظیر تب، اختلال تنفسی و گوارشی و .. داشتند هیچکدام دچار اختلال بویایی نبودند.

وی گفت: من در مراجعان خودم از اسفند تاکنون سه مورد را دیده ام که هنوز حس بویایی آنها برنگشته است.

این جراح و متخصص گوش، حلق و بینی خاطرنشان کرد: نکته بسیار مهم دیگری که در رابطه با اختلال بویایی وجود دارد این است که فرد مبتلا بعد از اینکه در مرحله بهبودی قرار گرفت اختلال بویایی در او به شکل دیگری ظاهر می شود به این معنا که از بین رفتن حس بویایی تبدیل به یک عارضه دیگر می شود. یعنی فرد بوی بسیار مشمئز کننده ای را داخل بینی خود حس می کند.

این پزشک متخصص گفت: این عارضه در برخی از بیماران عصبی دیگر هم دیده می شود. وقتی نورون های عصبی دچار اختلال می شوند و آسیب می بینند در صورت رسیدن به مرحله ترمیم نمی توانند محل اصلی خود را پیدا کنند و در نتیجه به صورت غیرطبیعی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.

وی تاکید کرد: مثلا فرد یک شیشه عطر را بو می کشد اما بوی فاضلاب به مشام او می خورد. این موردی است که به بیمار بسیار آسیب می رساند و از لحاظ روحی و روانی او را دچار مشکل می کند. کسی که حس بویایی ندارد در نهایت خود را راضی می کند که دیگر این حس را ندارد اما فرد دیگری که بو را اشتباه تشخیص می دهد با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. وقتی یک بوی خوب برای او تبدیل به بوی بد شود حس خیلی ناراحت کننده ای برای او رقم می زند و فرد را واقعا عصبی می کند.

احمدی گفت: در این چند ماه گذشته چندین مورد مشابه داشتیم که با اختلال این چنینی مواجه شده بودند. البته بسیاری از افراد دو الی سه هفته بهبودی خود را به دست می آورند.

این پزشک تاکید کرد: شستشو با محلول های نمکی که برای بینی و گلو استفاده می شود یکی از راه های درمان ماست. از اسپری های مخصوص هم می توان استفاده کرد تا به فرآیند بهبودی کمک کند.

احمدی در پایان گفت: برای جلوگیری از ابتلا به کرونا خیلی بیشتر از اینها باید تلاش کنیم. اجتناب از سفر، حفظ فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک، در خانه ماندن و شستشوی مدام دست ها بهترین راهکارهای پیشگیری هستند. باید به این پروتکل ها عمل کنیم و نگذاریم اوضاع از این بدتر شود.