موج دوم کرونا مرگبارتر است / ویروس کرونا در ایران جهش یافته و جوانان را هم به کام مرگ می کشاند

به گزارش جام جم آنلاین ، اکنون نه تنها با موج دوباره ویروس کرونا مواجه هستیم که شایعه مربوط به قوی تر شدن آن ما را نگران می کند. در این رابطه با دکتر محمدرضا محبوب فر همکلام شدیم. این پزشک متخصص و برجسته در گفت و گو با جام جم آنلاین نکاتی را در رابطه با موج دوم و کلا این ویروس مطرح کرد. ماحصل این گفت و گو پیش روی شماست:

-در رابطه با موج دوم شیوع ویروس کرونا شنیده می شود ویروسی که موج دوم را چه در ایران و یا در آمریکا، کانادا و چه در برخی از کشورهای خاورمیانه رقم زده ویروسی جهش یافته است که قدرتمندتر شده.  این شایعه از لحاظ علمی واقعیت دارد؟

* ویروسی که عامه مردم تحت عنوان کرونا نام آن را شنیده اند متاسفانه تاکنون بیش از 30 مرتبه از زمان شیوع و انتشار جهش پیدا کرده است. برخی از کشورهایی هم در زمان شیوع شدید آن در ایران و سایر کشورها مصونیت داشتند اکنون به روال چهار ماه پیش ایران و دیگر کشورها رسیده اند یعنی اینکه وارد موج اول شده اند این در حالی است که ما دیگر وارد موج دوم شده ایم.  من تاکید می کنم که این ویروس تاکنون بیش از 30 مرتبه جهش پیدا کرده است و در مسیر رشد خود با تکامل روبروست. امروز ویروسی که در جوامع بشری حضور دارد و سازمان ملل هم هشدارهای زیادی را در رابطه با آن داده است سرعت انتشار بالایی دارد و در واقع یک ویروس کرونای جدید به شمار می رود که متاسفانه ایران را طی روزهای اخیر به مرگبارترین روزهای کرونایی رسانده است.  ویروس قبلی کرونا ضعیف شده بود و من قبلا هم به این نکته اشاره کردم.  همکاران ما در کمیته کشوری کرونا و  ستاد ملی پیشگیری از کرونا بر این جهش کرونا اذعان داشتند. بعد از یک دوره کاهش فعالیت و کاهش کشندگی ویروس کرونا ما امروز شاهد هستیم که این ویروس مجددا با توجه به شرایط محیطی و مصرف بی رویه آنتی بیوتیک در بسیاری از کشورها و مناطق آلوده جهش پیدا کرده است.

این ویروسی که امروز ما مشاهده می کنیم با تغییرات علائم کرونا همراه شده است.

-ویروس قبلی بیشتر افراد بالای 60 سال را به کام مرگ می کشید. اکنون شواهد عملی حاکی از آن است که بدن افراد جوان در برابر نوع جهش یافته این ویروس نیز به شدت آسیب پذیر است. در اینباره چه توضیحی دارید؟

*ویروسی که در موج اول شیوع پیدا کرد بیشتر برای افراد بالای 60 سال آسیب پذیر بود به خصوص افرادی که دارای بیماری پیش زمینه ای هم بودند. سیستم ایمنی بدن بسیاری از قربانیان موج اول کرونا مشکل و ضعف داشت. اما ویروس جهش یافته کنونی بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان را هم گرفتار کرده و قطعا می توان گفت ایران با تغییر شرایط ویروس کرونا مواجه شده است و این وضعیت بسیار نگران کننده ای به شمار می رود. شیوع این ویروس اکنون در ایران سرعت گرفته. از طرفی به خوبی قابل مشاهده است که از سوی مردم «نافرمانی» صورت می گیرد و دستورات بهداشتی رعایت نمی شود. پروتکل های بهداشتی پیشگیری از کرونا در بسیاری از مواقع رعایت نشده است و این نشانه خوبی نیست. معتقدم با توجه به اینکه از سوی دولت و وزارت بهداشت و درمان اختیارات تام به استان ها داده شده بهتر است دوباره قوانین قرنطینه ای اعمال شود. متاسفانه وضعیت برخی از استان ها بالاتر از قرمز است. محدودیت ها باید بازگردانده شود.

-با توجه به این توضیحات پس نظریه خطرناک تر بودن موج دوم کرونا صحت دارد؟

*قطعا همین طور است. الان ما در شرایط موج دوم کرونا قرار داریم. اگر افرادی می خواهند این قضیه را تکذیب کنند در واقع می خواهند سوءمدیریت و باندبازی خودشان را          کتمان می کنند و این واقعیت را از نظر مردم کنار ببرند. ما موج اول بیماری را پشت سر گذراندیم و بعد هم به سرعت «بازگشایی ها» اتفاق افتاد. این بازگشایی های سریع یک خیال کاذب نزد مردم به وجود آورد که همه چیز امن و امان است. مردم با خودشان گفتند خودِ دولت بازگشایی ها را انجام داده است. متاسفانه دولت فقط به ذکر این موضوع که پروتکل ها و دستورالعمل ها باید رعایت شود، بسنده کرده است. دولت در خصوص کنترل و نظارت عنایتی نداشت. مردم با توجه به این شرایط همه چیز را عادی تلقی کردند و وقتی که با این خوش خیالی کاذب، شرایط کشور را عادی جلوه دادند زمینه برای آغاز موج دوم به وجود آمد. در موج اول کرونا تقریبا 90 درصد مردم همه چیز را رعایت کردند و به قرنطینه و سایر قوانین مربوط به آن و پروتکل های بهداشتی پایبند بودند. اما حالا همه چیز برعکس شده است. فقط 10 درصد مردم رعایت می کنند و باقی موارد خیر.

-گفته می شود گیرنده های سلولی ویروس جدید 10 بار از نوع قبلی ویروس کرونا باعث عفونت می شود. این یافته علمی به مرحله تایید رسیده است؟         

*دقیقا همین طور هست. این گیرنده هایی که در سطح سلول یا شبه سلول ویروس کرونا وجود دارد قدرتمندتر شده و خاصیت چسبندگی بیشتری پیدا کرده اند. این گیرنده ها تعداد زیادی از سلول های سیستم ایمنی بدن را گرفتار می کنند و شخص را زمین گیر خواهند کرد. از خصوصیات ویروس جهش یافته جدید این است که چه در ایران و چه در سایر کشورهای دیگر ، تعداد بیماران بدحال و جوان را بسیار زیادتر کرده است. این موضوع برای اولین بار است که اتفاق می افتد. این زنگ خطر بزرگی برای کشور ماست. برای اولین بار هم مشاهده می شود که چه در بیمارستان های مخصوص کودکان و چه در سایر بیمارستان ها مرگبارترین روزهای کرونایی تجربه می شوند. روزهای بدتری هم در پیش است. برای نخستین بار نیز تعداد بستری ها از تعداد ترخیصی ها هم بیشتر شده است. بر اساس آخرین اطلاعاتی که به دست ما رسیده تعداد زیادی از بیمارستان به ویژه در خوزستان، بندرعباس، بوشهر، البرز، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و گیلان و برخی دیگر از شهرهای اصفهان با کمبود امکانات و تجهیزات و تخت ها مواجه هستند. بیماران کرونایی به دلیل کمبود امکانات یا به خانه های خودشان ترخیص و یا اینکه به بیمارستان دیگری فرستاده شده اند. وضعیت بسیار بسیار جدی و نگران کننده است. اگر بخواهیم فقط دولت را متهم کنیم بی انصافی است. کسی منکر سوءمدیریت و باندبازی دولتی ها در وزارت بهداشت و درمان نیست اما از یک طرف مردم هم در این میان باید به نقش خودشان واقف بشوند. بسیاری از مردم می گویند با توجه به شرایط اقتصادی کشور بگذارید ما هم مبتلا شویم و بمیریم! وقتی چنین رویکردی در جامعه شکل گرفته طبیعی است که وضعیت به سمت وخامت برود. معتقدم مردم هم باید به صورت خودجوش پروتکل ها و دستورالعمل های بیماری کرونا را رعایت کنند. آنها می توانند نقش زیادی در کنترل ایفا کنند.

اکنون در بیمارستان های مختلف کشور جوانان و افرادی با بنیه ای قوی بستری شده اند که فکرش را هم نمی کردند ویروس کرونا وارد بدن آنها هم بشود. تعدادی از جوانانی که کرونا آنها را شکست داد از لحاظ جسمانی بسیار عالی بودند. از لحاظ نصب دستگاه های تنفسی به برخی از بیماران واقعا وضعیت اسفناکی وجود دارد.

-این شرایط اسفناک چطور است؟

*بسیاری از این دستگاه های تنفسی از حلق وارد می شود و برخی دیگر از بینی. مردم نباید تصور کنند نصب دستگاه تنفسی و یا ونتیلاتور به یک فرد به همین راحتی است و بیمار به سادگی بیماری را پشت سر می گذارد. خیر، چنین نگرشی درست نیست. از طرف دیگر در مورد بیماری کرونا یک مشکل دیگر هم وجود دارد و آن هم این است که مردم امید واهی به واکسن کرونا پیدا کرده اند. ما در تحریم قرار داریم و تهیه آن برای مردم کشور ما امکان پذیر نیست این در حالی است که بسیاری کشورهای گرفتار کرونا این واکسن کرونا را بدون داشتن مشکلی به نام تحریم پیش خرید کرده اند. مردم نباید تصور کنند به زودی واکسن کرونا می آید و همه درمان می شوند.  درمانی فعلا برای آن وجود ندارد. حتی اگر واکسن آن هم به صورت تایید شده کشف شده باشد به این زودی در اختیار مردم قرار نخواهد گرفت. مردم ایران با توجه به تحریم ها و سایر مشکلات پولی و بانکی قرار نیست حتی در صورت کشف واکسن به آن دسترسی پیدا کنند.  مردم از یک سو و دولت از سوی دیگر به جای اینکه «درمان» را اولویت خود قرار بدهند «بهداشت» را مدنظر خود قرا بدهند. پیشگیری بر درمان مقدم است. از زمان شیوع ویروس کرونا در ایران تمام سیاست گذاری های دولت و فشارهای مربوط به آن بر روی کادر درمان کشور بود. در صورتی که اگر از همان ابتدا در خصوص استفاده از ماسک اطلاع رسانی می شد ما به این نقطه نمی رسیدیم. در سیاست گذاری های دولتی نوعی ناهماهنگی وجود داشت که تصمیم گیری ها واحد نبود. از سویی هنوز هم دولت در خصوص ویروس کرونا بر خلاف چیزی که در کشورهای خارجی مشاهده می کنیم سردرگم به نظر می رسد.

-مردم برای قطع زنجیره کرونا دقیقا چه کاری باید انجام بدهند؟

*تنها راه مبارزه با بیماری کرونا و قطع زنجیره انتقال این ویروس حفظ بهداشت فردی است؛ یعنی همان چیزی که ما از آن تحت عنوان پروتکل ها و دستورالعمل های بهداشتی نام می بریم. در درجه نخست استفاده از ماسک بسیار ضروری و حیاتی است. ماسک هم باید به این صورت باشد که کل قسمت های صورت را بپوشاند. فضای خالی بین لبه های ماسک و صورت نباید وجود داشته باشد. ماسک نباید گشاد باشد. ماسک های مناسب هم فیلتردار، پزشکی سبک و پارچه ای ، الیافی و نانو هستند. مردم در نظر داشته باشند هر نوع ماسکی در اختیارشان بود مورد استفاده قرار بدهند و با این ماسک خود را بپوشانند. ماسک حتما باید استریل باشد و از طریق اتو و یا شست و شو با یک ماده ضدعفونی کننده مثل صابون کاملا آماده استفاده کردن قرار بگیرند.

در وهله دوم استفاده از دستکش بسیار اهمیت دارد . بخشی از این دستکش ها به صورت لاتکس است و بخشی دیگر به صورت پلاستیکی و یا همان فریزری. هر نوع از این دستکش ها باید بعد از استفاده یا دور انداخته شوند و یا با الکل 70 درصد ضدعفونی شوند.

در وهله سوم چیزی که مردم باید رعایت کنند حفظ فاصله اجتماعی است. استفاده همزمان ماسک، دستکش و حفظ فاصله اجتماعی حداکثر بین یک تا دومتر می تواند تا 99 درصد از شیوع ویروس کرونا جلوگیری  کند. استفاده تنهایی از ماسک 70 درصد از احتمال انتقال را از بین می برد. اما اگر ماسک توام با دستکش و فاصله اجتماعی و البته شست و شوی مکرر دست با محلول ضدعفونی کننده باشد احتمال انتقال ویروس را تا  99 درصد از بین می برد. تنها راه قطع زنجیره کرونا در جامعه رعایت بهداشت فردی است.

هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین