خیلی وقت‌ها نرم‌افزار همراهی كه قرار بود یك صفحه كدنویسی به‌همراه چند ویژگی كوچك داشته باشد و حدودا یك ماه برای عرضه آن زمان پیش‌بینی شده بود، در حین انجام كار به پروژه‌ای یك ساله با هزینه چندبرابر تبدیل می‌شود. داستان وقتی بدتر می‌شود كه بدانیم از هر چهار نرم‌افزار همراه برای كسب‌وكارهای نوپا، سه مورد آنها قبل از انتشار با شكست مواجه می‌شود! تأخیر در انجام پروژه و روی دست ماندن هزینه‌های پیش‌بینی نشده، دو عامل سرنوشت‌ساز در این راستا هستند.
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد كه با وجود ناموفق بودن طرحی، به‌دلیل كمبود وقت خودتان را موظف به اتمام كار آن كرده باشید.
به چنین وضعیتی «درگیر شدن در تعهد تشدیدشده» می‌گویند و باعث می‌شود بسیاری از كارآفرینان بلافاصله بعد از ورود نرم‌افزار همراهشان به بازار، به‌دلیل نیاز به ایجاد تغییرات اساسی آن‌را رها كنند.
در این رویه كه بسیار رایج است، كارآفرینان به‌دلیل تاخیرهای به‌وجود آمده و هزینه‌های اضافی، به‌سرعت علاقه خود را به ادامه طرح از دست می‌دهند البته باید بگوییم جواب قطعی برای این سوال كه نسخه اولیه از یك نرم‌افزار همراه برای كسب‌وكار نوپای شما باید چه شكل و شمایلی داشته باشد و چگونه كار كند وجود ندارد، ولی راهكارهایی برای كمك به ساخت یك نرم‌افزار با حداقل نیرو و در عین حال حداكثر كارایی وجود دارد كه در ادامه به بررسی هشت مورد از آنها می‌پردازیم.
برگرفته از: Forbes و thinkmobiles.com
شكل ظاهری
طراحی ظاهر نرم‌افزارهای همراه، معمولا از دو بخش تشكیل می‌شود: تجربیات كاربری (UX - User Experience) و رابط كاربری (UI - User Interface). این‌كه نرم‌افزار چگونه كار كند و چه شكل و شمایلی داشته باشد مربوط به این بخش‌ها می‌شود. اما گیج نشوید! در كل طراحی خوب به معنای ظاهر فانتزی نیست؛ بلكه به این معناست كه كاربران بتوانند تعامل خوبی با نرم‌افزار ایجاد و راحت و موثر با آن كار كنند. اگر همه عملگرهای مهم و حساس برای كاربر به‌راحتی قابل دسترسی باشد و شكل ظاهری نرم‌افزار به‌گونه‌ای هدفمند به جذب مخاطب منجر شود، نرم‌افزار همراه شما می‌تواند موفق شود.
انعطاف‌پذیری
جهان ما پیوسته در حال تغییر است و كاربران شما نیز از این روند پیروی می‌كنند. همواره نرم‌افزارهای جدیدی به بازار عرضه می‌شود و رقبای شما همیشه در تلاش‌اند كه بهترین باشند. در چنین وضعیتی نرم‌افزار شما باید تا حد امكان منعطف و انطباق‌پذیر باشد. برای این منظور باید بستری (Platform) را انتخاب كنید كه به شما اجازه دهد نرم‌افزارتان را بر پایه بازخوردهایی كه از مخاطبان‌تان دریافت می‌كنید، تغییر بدهید و اصلاح كنید. بنابراین انتخاب بستر مناسب در انعطاف‌پذیری نرم‌افزار همراه تاثیر مستقیم دارد و شما را قادر می‌كند در سطح بالایی دربازار رقابت كنید و حتی بتوانید رقبا را كنار بزنید.
ارزش افزوده
ایده شما باید ارزش افزوده‌ای برای مخاطبتان به ارمغان بیاورد. همان‌طور كه گفتیم داشتن یك ایده ناب، هسته اصلی موفقیت در عرصه نرم‌افزارهای همراه است؛ زمانی شما موفق به ترغیب كاربران به خرید، بارگیری، نصب و استفاده از نرم‌افزار همراهتان می‌شوید كه محصولتان چیزی منحصربه‌فرد برای ارائه داشته باشد یا كاربر به كمك آن بتواند نیازی را برطرف کند یا بر مشكلی چیره شود.
ایده خوب
مانند هر محصول دیگری نرم‌افزار همراه نیز با یك ایده شروع می‌شود. بسیاری از توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای همراه ادعا می‌كنند تنها 5 درصد از پروژه‌های‌شان به موفقیت تجاری ختم می‌شود! آمار دقیقی در دست نیست كه این ادعا را ثابت كند، اما چیزی كه مسلم است این كه حتی بهترین و درخشان‌ترین ایده‌ها نیز بدون تلاش و پشتكار زیاد و سرمایه‌گذاری مناسب با موفقیت همراه نمی‌شود.
ایده مناسب ایده‌ای است كه حاوی راه‌حلی برای رفع یك نیاز و مطالبه جامعه در حوزه‌ای خاص باشد. محصولی وجود ندارد كه در پاسخ به یك نیاز به‌وجود نیامده باشد. حتی فقط دارا بودن یك ویژگی ممكن است برای پاسخگویی به این نیاز كافی باشد. هرچند شاید با خود بگویید وجود تنها یك یا دو ویژگی ساده در نرم‌افزارتان باعث می‌شود رقابت با سایر نرم‌افزارها سخت شود، اما آیا هدف اصلی از تولید یك نرم‌افزار همراه رقابت‌پذیری آن است؟
ممكن است در نگاه اول این‌طور به‌نظر برسد كه با عرضه یك نرم‌افزار رقابتی، همه كاربران برای استفاده از آن صف خواهند كشید! ولی با نگاهی واقع‌بینانه‌تر درمی‌یابید كه هدف از انتشار نسخه اولیه یك نرم‌افزار همراه، این‌است كه میزان رقابتی بودن آن‌را ارزیابی كنیم و بفهمیم این نرم‌افزار در همان حد كه انتظارش را داشتیم معتبر و كارآمد خواهد بود یا خیر. البته این نكته مجوزی برای وجود ایرادات فنی و ظاهری زیاد در نسخه اولیه نرم‌افزار همراه نیست؛ بلكه خود این نسخه نیز باید به‌گونه‌ای باشد كه ارزش‌های تاثیرگذار و متقاعدكننده‌ای از نرم‌افزار را به رخ بكشد تا كاربران برای استفاده از آن ترغیب شوند.
بازاریابی
یكی از مهم‌ترین قدم‌های اولیه در راستای تولید نرم‌افزار همراه، آشنایی با بازار این دسته از نرم‌افزارها است. گاهی پیدا نكردن یك ایده كارآمد و درخشان برای ساخت نرم‌افزار، علاوه‌بر كمبود تجربه می‌تواند دلیل دیگری هم داشته باشد و آن نداشتن شناخت كامل از بازار نرم‌افزارهای همراه است بنابراین آگاهی از شاخه‌های اصلی و بالقوه بازار در این زمینه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
جالب است بدانید نرم‌افزارهای همراه زیادی وجود دارد كه می‌توانید از آنها برای تولید نرم‌افزارهای همراه كمك بگیرید! این قبیل نرم‌افزارها در محاسبه تخمینی هزینه‌های ساخت، آموزش كدنویسی، بازاریابی و در بسیاری موارد دیگر می‌تواند مفید باشد.
راه دیگر برای شناخت بازار این است كه موفق‌ترین نرم‌افزارهای همراه و نیز بزرگ‌ترین شكست‌های تاریخی در این زمینه را شناسایی كنید. سپس آن نرم‌افزارها را نصب كرده و شخصا از آنها استفاده كنید. به‌این ترتیب دید مناسبی نسبت به روش‌های جذابیت بخشیدن به محصولتان پیدا می‌كنید و علاوه‌بر آن متوجه می‌شوید از چه ترفندها و ویژگی‌هایی اصلا نباید استفاده كنید!
نكته دیگر این‌كه همیشه به‌روز باشید. همواره باید آخرین دستاوردها و زمینه‌های جذاب برای جامعه هدفتان را شناسایی كنید تا بدانید در هر لحظه مخاطب از بازار چه انتظاری دارد. البته با یك ایده فوق‌العاده برای ساخت نرم‌افزار، شما هم می‌توانید جزو آن دسته از افراد تاثیرگذاری باشید كه به بازار سمت‌وسو می‌دهند و روند كلی بازار را مشخص می‌كنند.
بستر نرم‌افزاری
در گذشته توسعه‌دهندگان باید از بین بلك‌بِری، سیمبین، ویندوزفون، آیاواس و اندروید یك بستر را برای ارائه نرم‌افزار همراهشان انتخاب می‌كردند؛ اما امروز باید از سه گزینه آخر ممنون باشند كه انتخاب را راحت‌تر كرده‌اند!
حتی به نوعی می‌توان از دو گزینه آخر یعنی اندروید و آیاواس به‌عنوان اصلی‌ترین بسترهای نرم‌افزارهای همراه نام برد زیرا ویندوزفون و نرم‌افزارهای مخصوص آن هم نتوانسته طی چند سال اخیر به حد خیلی قابل‌قبولی از محبوبیت میان كاربران دست یابد.
برای نمونه امروز ده‌ها میلیون گوشی همراه هوشمند از بستر ویندوز فون استفاده می‌كند، در حالی كه صدها میلیون گوشی همراه هوشمند در بستر آیاواس یا اندروید كار می‌كنند. به‌نظر نمی‌رسد اوضاع برای ویندوز‌فون‌ها رو به بهبودی برود و اخیرا روند اضافه شدن به گوشی‌های اندروید و آیاواس به‌شدت در حال افزایش است. می‌توان گفت تمركز اصلی بستر نرم‌افزاری ویندوز در این سال‌ها بیشتر روی فعالیت در حوزه واقعیت مجازی بوده است.
اما بین دو بستر نرم‌افزاری باقیمانده یعنی اندروید و آیاواس، كدام محبوب‌تر و كارآمدتر هستند؟! اگر به آمارها نگاهی بیندازیم پاسخ بسیار روشن است. فقط در سال 2016 میلادی، از فروشگاه اصلی اندروید یعنی گوگل‌پلی 63 میلیارد بارگیری صورت گرفته است! این در حالی است كه در مدت زمان مشابه و از فروشگاه رقیب، یعنی اپاستور، 29 میلیارد بارگیری انجام شده است.
ولی نكته اینجاست كه وقتی به درآمد سالانه این دو فروشگاه نگاه می‌كنیم، ورق كاملا به سود اپاستور برمی‌گردد! برای نمونه در سال 2016 میلادی درآمد شركت اپل از فروشگاه اپ‌استورش 34 میلیارد دلار بوده است و درآمد گوگل از فروش نرم‌افزارهای همراه در همین سال حدود 17 میلیارد دلار برآورد شده است. ذكر این نكته لازم است كه در بستر اندروید فروشگاه‌های متفرقه بسیار زیادی، به‌غیر از گوگل‌پلی، وجود دارد كه درآمد آنها در سال 2016 حدود ده میلیارد دلار تخمین زده شده است كه باز هم در مجموع، فروشگاه‌های اندرویدی درآمد كمتری از فروشگاه آیاواس كسب كرده‌اند!
با همه این اوصاف در انتخاب بستر نرم‌افزاری، چیزی كه برای شما به‌عنوان سازنده نرم‌افزار همراه باید مد نظر قرار گیرد برنامه و سازوكار مالی شماست. اگر قصد دارید از طریق فروش نرم‌افزارتان درآمد كسب كنید، مطمئنا آیاواس بستر مناسب‌تری برای نرم‌افزار شماست؛ ولی اگر بخواهید از قبول آگهی درآمد داشته باشید، اندروید می‌تواند گزینه بهتری باشد.
نسخه آزمایشی (اولیه)
متخصصان و برنامه‌نویسان اولین كسانی هستند كه نرم‌افزار تازه عرضه شده شما را حتی اگر هنوز كاملا كاربردی نباشد، استفاده و ارزیابی می‌كنند. اگر نسخه ابتدایی نرم‌افزارتان در برقراری ارتباط با كاربران موفق عمل كند و همچنین فرصت یافتن نقاط ضعف را برای شما فراهم كند، تا همین اندازه كافی است و نباید الزامی به كامل بودن آن داشته باشید.
این نكته از این جهت حائز اهمیت است كه در این مرحله شما می‌توانید با استفاده از نظرات و راهنمایی‌های متخصصان امر و همكارانتان، عملكرد نرم‌افزار همراه خود را بهبود ببخشید و از اتلاف زمان و هزینه بیشتر جلوگیری كنید. پس عاقلانه است كه به‌جای صرف انرژی زیاد و متمركز شدن بر تكمیل نرم‌افزار، اجازه دهید بعد از انتشار نسخه‌های آزمایشی و اولیه، سایر برنامه‌نویسان شما را در تكمیل پروژه یاری دهند.
برای مثال یك نرم‌افزار همراه برای كسب‌وكار نوپایی را در نظر بگیرید كه برای ارزیابی میزان آسیب‌پذیری تارنماها طراحی شده است.
نسخه اولیه این نرم‌افزار می‌تواند به كاربران اجازه دهد تارنماهای خود را برای عیب‌یابی ثبت كنند و از طرف دیگر كارشناسان درخواست‌ها را بررسی كرده و برای هركدام گزارش امنیتی به كاربر ارائه دهند.
در این حالت هزینه‌های اولیه برای توسعه نرم‌افزار كاهش چشمگیری می‌یابد و ضمن آن نقاط ضعف پروژه نیز به‌خوبی شناسایی و رفع می‌شود. در این حالت است كه وقتی همه اهداف پیش‌بینی شده در دسترس قرار می‌گیرند، انگیزه لازم برای بهبود و گسترش نرم‌افزار نیز به‌وجود خواهد آمد. حقیقت این است كه ایده‌های بسیاری در ابتدا روی كاغذ آرمانی به‌نظر می‌رسد، اما در عمل با شكست مواجه می‌شود. نسخه اولیه از نرم‌افزار است كه نشان می‌دهد این ایده تا چه اندازه دست‌یافتنی است و پایه‌های پروژه شما را مستحكم می‌سازد.
شراكت
حتی غول‌های تولیدكننده نرم‌افزارهای همراه كه محصولاتی با كارایی بسیار بالا و كاملا بدون ایراد به بازار عرضه می‌كنند نیز به‌دنبال شریك برای خود هستند! نكته مهم در اینجا تفاوت میان شریك (Partner) و ارائه‌دهنده (Provider) است. توجه داشته باشید شركت‌های بزرگ در این حوزه كمتر به خریدن نرم‌افزار از فرد یا گروه برنامه‌نویس سازنده آن علاقه نشان می‌دهند و معمولا رویه آنها استخدام كردن، ارائه پیشنهاد همكاری بلندمدت یا حتی سهیم شدن در بخشی از سهام شركت می‌تواند باشد.
عسل اخویان طهرانی / دانش روزنامه جام جم
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
۸۵ درصد مدارس کشور اتاق بهداشت ندارند | جای خالی ۱۶ هزار مربی سلامت در مدارس
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
اسرائیل در ورطه تصمیمات اشتباه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کوه موش زایید!
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
اسرائیل به سرزمین سوخته بدل می‌شود؟
گفت و گو
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
۳۵ درصد از قانون جوانی جمعیت اجرا شده
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
نقنقنویسی داستان اجتماعی نیست
یک نماینده مجلس:
پیامعملیات وعده صادق، قدرت و استقلال ایران بود
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: