ارثیه خیام برای میرداماد

هر دوی این سریال‌ها در نمایش اولشان مخاطبان زیادی را با خود همراه کردند و در همان سال‌ها، کارشناسان و منتقدان گفتند و نوشتند که کره جنوبی با ساخت این آثار دارد برای خودش تاریخ‌سازی می‌کند و گرنه چیزهایی که در این آثار به نمایش درمی‌آید در تاریخ این کشور وجود نداشته.کره‌ جنوبی که حالا به یکی از قدرتمندترین کشورهای دنیا در زمینه تولید وسیله‌های برقی و الکترونیکی و گوشی‌های تلفن هوشمند تبدیل شده برای خالی نبودن عریضه و
پر کردن این خلا که کره جنوبی کشوری است با دیرینه‌ای نه چندان عمیق، همان‌گونه که ساید بای ساید و گوشی‌های هوشمند می‌سازد و به تمام جهان صادر می‌کند، برای خودش تاریخ می‌سازد و آنها را به جهانیان عرضه می‌کند.همان زمان کارشناسان هشدار دادند ایران اما تاریخ دارد، تاریخ شکوهمند قدیمی و حتی تاریخ معاصر که باید آنها را حفظ، به نسل‌های آینده معرفی کرد و به جهانیان نشان داد. اما هر روز که می‌گذرد افسوس‌ها بیشتر می‌شود و دریغ‌ها که کسی به فکر حفظ تاریخ و تمدن ایران نیست.نمونه‌اش ساختمان قدیمی اطلاعات که در خیابان خیام واقع است و چند روزی است خبر می‌رسد این ساختمان از روزنامه اطلاعات گرفته شده و معلوم نیست در آینده نه چندان دور چه بلایی بر سرش بیاید.
اولین مرکز اطلاعات ایران
با خسرو معتضد، تاریخ‌پژوه هم‌صحبت شدم تا برایمان از این ساختمان و ارزشی که دارد بگوید.معتضد یکی از کسانی است که به روزنامه اطلاعات علاقه‌مند است و روزگاری برای آن مطلب می‌نوشته و معتقد است باید ساختمان روزنامه اطلاعات حفظ شود، چون بخشی از تاریخ معاصر ایران است و آدم بزرگی موسس آن بوده و برایش زحمت زیادی کشیده و آدم‌های مهمی به این روزنامه رفت و‌ آمده داشته‌اند و برای صفحات آن مطلب می‌نوشته‌اند.ساختمان روزنامه اطلاعات بخشی از تاریخ ایران است که باید حفظ شود و برای نگهداری این تاریخ هم باید موسسه اطلاعات تلاش کند و هم وزارت میراث فرهنگی.
معتضد درباره روزنامه اطلاعات می‌گوید: مرحوم عباس مسعودی، بنیانگذار موسسه اطلاعات است.هر کسی هم گفته و می‌گوید او با حمایت رضاخان این موسسه را بنیان گذاشته حرف مفت است.مسعودی آدم خوش ذوقی بود و عاشق روزنامه‌نگاری.پدرش قصاب بوده و خانواده شریفی داشته.مسعودی اول تصمیم داشته مرکز اطلاعات راه‌اندازی کند، چیزی شبیه خبرگزاری‌های امروزی.سال 1305 خانه وثوق‌نظام در خیابان لاله‌زار را اجاره می‌کند و اولین مرکز اطلاعات ایران را راه‌اندازی می‌کند.آن زمان اخبار و اطلاعات را جمع‌‌آوری کرده و به بقیه روزنامه‌‌ها می‌دادند.سال دوم،مسعودی متوجه می‌شود خانه وثوق برای کار آنها کوچک است، به همین دلیل یکی از بالاخانه‌های لاله‌زار را که متعلق به علی‌اکبر نکویی بوده را اجاره می‌کند، خانه‌ای با پنج اتاق برای کارهای مختلف مربوط به روزنامه و بقیه کارها.سال 1314 اولین شالوده شرکت چاپ پایه‌گذاری می‌شود.مسعودی تصمیم می‌گیرد چاپخانه‌ مهم و بزرگی را در کنار روزنامه راه‌اندازی کند و کارش را توسعه دهد.مرد هوشمندی بوده، به همین دلیل از دوستان و اقوام و دوستداران روزنامه اطلاعات می‌‌خواهد در راه‌اندازی شرکت چاپخانه سهیم شوند و آنها مبلغی پول می‌گذارند و می‌شوند سهامدار چاپخانه. آن زمان صد هزار تومان سهم می‌فروشند و سال 1316 زمین خیابان خیام روبه روی قورخانه خریداری می‌شود.زمین را هم از راه قانونی می‌خرند.شهرداری آن سال‌ این زمین را به مزایده گذاشته بود که مسعودی در مزایده برنده می‌شود و زمین را می‌خرد و ساخت و ساز را شروع می‌کنند.جلوتر که می‌روند، پول کم می‌آورند و باز هم سهام می‌فروشند، این بار هم صد هزارتومان.ساختمان که تمام می‌شود، برادر مسعودی که تاجر فرش بوده و ساکن بلژیک، اولین ماشین چاپ رتاتیو را با پول خودش برای موسسه اطلاعات می‌خرد و به ایران می‌آورد و آن را راه‌اندازی می‌‌کند که بهترین چاپ‌های مجلات و روزنامه اطلاعات با همین ماشین چاپ می‌شود.کلکسیون‌دارها می‌دانند این چاپ‌ها چقدر بی‌نظیر و با کیفیت بود و الان هم که لای آنها را باز می‌کنی بوی خوش کاغذ و رنگ، مشامت را نوازش می‌دهد.برادر مسعودی بعد‌ها پول ماشین چاپ را به شکل سهام از موسسه اطلاعات می‌گیرد.یعنی همه کار این موسسه از روی اصول و درست بوده و هیچ مشکلی در حساب و کتابش نبوده.
از خیام تا میرداماد
مسعودی و برادرش قبل از انقلاب باز هم به فکر توسعه موسسه اطلاعات می‌افتند و زمین خیابان میرداماد فعلی را می‌خرند.آن زمان قرار بود خیابان میرداماد و اطرافش که شهستان نامیده شده بود مانند منهتن به مرکز مهمی تبدیل شود و سفارتخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ در آن منطقه ساخته شود که با پیروزی انقلاب این پروژه ناتمام ماند؛ اما ساختمان اطلاعات کامل شد و به آقای دعایی سپرده شد که به نظرم تاکنون مدیریت خیلی خوبی داشته است.موسسه اطلاعات اولین موسسه‌ای بود که به روزنامه‌نگاران، نویسنده‌ها و اعضای چاپخانه‌اش خانه داد.در محله تهران نو، کوی اطلاعات 120 واحد ساختمان ساخته و به آنها تحویل داده شد.
معتضد می‌گوید: ساختمان اطلاعات واقع در خیابان خیام باید حفظ شود.همه آنها که به نوعی در کار فرهنگ و هنر و تاریخ و میراث ایرانی هستند باید برای حفظش اقدام کنند.این ساختمان محل رفت و آمد آدم‌های بزرگی از جمله عباس اقبال آشتیانی، نصرا... فلسفی، استاد مسرور و خیلی‌های دیگر بوده.این بزرگان در اتاق‌های این ساختمان میز و صندلی داشته و مطلب می‌نوشته‌اند.این ساختمان باید به موزه تبدیل شود تا همه نسل‌ها بدانند موسسه اطلاعات چه جایگاه مهمی در حوزه روزنامه‌نگاری و چاپخانه‌های ایران داشته است.پهلوی‌ها هرگز از مسعودی‌ها برای اطلاعات حمایت ویژه نکردند اما باعث مباهاتشان بود و مهمانان خارجی را برای بازدید به ساختمان اطلاعات می‌بردند و محمدرضا پهلوی و فرح دیبا هم زیاد به آنجا می‌رفتند.موسسه اطلاعات در اتفاقات مختلف مثل 28 مرداد و بقیه روزهایی که تظاهرات بزرگی صورت می‌گرفت، مورد حمله واقع می‌شد، می‌گفتند این روزنامه بلندگوی شاه است، اما مسعودی باورش این بود باید اخبار را به مردم رساند و همیشه هم همین‌کار را می‌کرد.مزخرف است که می‌گویند او در جدا شدن بحرین از ایران دست داشته.مسعودی‌ها چند بار وکیل به مجلس فرستادند، اما همه آنها آدم حسابی بودند. موسسه اطلاعات بهترین و پرخواننده‌ترین مجلات را منتشر می‌کرد، اولین بار موسسه اطلاعات بود که روزنامه به زبان فرانسوی را در ایران منتشر کرد همچنین مجله عربی الاخا ( برادران) را منتشر کرد که در مصر، عراق، اردن و... توزیع می‌شد و مخاطبان زیادی داشت.در واقع موسسه اطلاعات نبض روزنامه‌نگاری ایران بود.موسسه‌ای کاملا خلاق و پر از ایده که بهترین و جذاب‌ترین مجلات را به صورت هفتگی برای همه سنین منتشر می‌کرد.

طاهره آشیانی
روزنامه‌نگار