آغاز داستان «یک ملت»

در بین چهره‌های بیشمار آن روزها افرادی هستند که راه و رویه‌ای که در پیش گرفتند آن قدر مهم و پرطمطراق بوده که جا دارد امروز هم از آنها یاد و‌قصه‌شان را نسل به نسل روایت کنیم، جریانی که هر از گاهی در حوزه‌های مختلف از کتاب و یادبودها گرفته تا فیلم‌ها و سریال‌ها به آن پرداخته می‌شود و کارهای ماندگاری را شکل می‌دهد که مرور آنها به‌خصوص اگر جزو تاریخ دوستان باشید، لطف خودش را دارد. تلویزیون هم سال هاست که از این قافله عقب نمانده و با سریال و تله‌فیلم‌های مختلف به سراغ برخی از شخصیت‌های نام‌آشنا رفته است، جریانی که این روزها هم ادامه دارد و اخبار آن مدام به گوش می‌رسد. یکی از این مجموعه‌ها سریال شهید بهشتی است؛ مجموعه‌ای که قرار است به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی ساخته و راوی بخشی از زندگی این شخصیت تاریخ‌ساز شود.
شروع ماجرا
از اسفندماه 97 بود که خبر ساخت این سریال منتشر شد. تسنیم نوشته بود که «زندگی شهید بهشتی دستمایه تولید سریالی 40 قسمتی می‌شود، مجموعه‌ای که این‌ روزها مراحل تحقیقات را پشت سر می‌گذارد.»
در ادامه هم صحبت از اتمام مرحله نخست پژوهش در آن زمان شده بود و نوید تکمیل این روند را در آبان امسال داده بودند. بعد از آن هم محمدرضا شفیعی در گفت‌وگویی که با باشگاه خبرنگاران داشت در توضیحات تکمیلی که تیرماه امسال داد، گفت: نگارش فیلمنامه این سریال از دو سال پیش آغاز شده و برای این پروسه سه مرحله پژوهش اولیه و سرفصل‌ها، پژوهش جامع و میدانی و همچنین پژوهش شکلی و دراماتیک در نظر گرفته شده است.
او درباره مرحله اول پژوهش و مراجعی که برای آن استفاده شده از بررسی کتاب‌هایی که درباره شهید بهشتی نوشته شده و همچنین مصاحبه‌های همکاران و دوستان ایشان نام برد. بعد از آن هم در مرحله دوم پروسه تحقیقات قرار بود تا با خانواده و دوستان نزدیک صحبت شود تا آنها خاطراتشان را بیان کنند. جریانی که قرار بود تا پایان تابستان زمان ببرد.
این تهیه‌کننده در بخش دیگری از صحبت‌هایش در آن مقطع گفته بود که مرحله نهایی نگارش، یعنی پژوهش شکلی و دراماتیک به موازات طراحی فیلمنامه سریال آغاز و دنبال می‌شود. همچنین با پایان مرحله سوم، حدود یک سال نگارش سریال زمان می‌برد و با آماده شدن فیلمنامه، به امید خدا در سال آینده به مرحله پیش‌تولید خواهیم رسید.
به گفته شفیعی، تیم تحقیقات این سریال به سرپرستی سعید اصغرزاده کار خود را دنبال می‌کنند و نگارش فیلمنامه بر عهده حسین تراب‌نژاد و همراهانش است.
تلاش برای ساخت الف ویژه
در کنار اینها پیش از صحبت‌های شفیعی، حجت‌الاسلام محمدحسن کاویانی راد، معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام کرده بود که طی مذاکره با مسؤولان فرهنگی قوه قضاییه، مقرر شده نگارش فیلمنامه سریالی با محوریت شهید بهشتی و شهدای هفتم تیر تا سال آینده نهایی شود.
به گفته او این سریال قرار است به همت بنیاد شهید و امور ایثارگران، سازمان صداوسیما و قوه قضاییه نوشته و با مشارکت سایر دستگاه‌ها از جمله آستان قدس رضوی، استانداری و شهرداری اصفهان در سطح الف ویژه تولید ‌شود. البته این صحبتی است که مدتی پیش مطرح شده و باید دید روند تولید این مجموعه با توجه به شرایط اقتصادی قرار است به چه شکل پیش برود.
یک توقف کوتاه و شروع از دی‌ماه
اما این که امروز این مجموعه کجای مسیر تولید قرار دارد، موضوعی بود که باعث شد گپ کوتاهی با تراب‌نژاد که مسؤولیت نگارش فیلمنامه را به عهده دارد، بزنیم. او در این باره بیان کرد: در حال حاضر مراحل تحقیقاتی را پشت سرگذاشتیم و طرح مفصلی را هم آماده کردیم اما از آنجایی که هم من و هم آقای شفیعی درگیر کار دیگری بودیم، فعلا آن را متوقف کردیم و قرار است به‌زودی روند نگارش فیلمنامه را از سربگیریم.
او در پاسخ به این که از چه زمانی نگارش فیلمنامه شروع می‌شود، گفت: ما بنا داریم از اواسط دی‌ماه کار را شروع کنیم که اواخر بهار متن به جایی رسیده باشد تا بتوانیم وارد مراحل بعدی شویم.
برای ساخت سریال درباره شخصیت‌های برجسته لازم است تا قصه زندگی آنها و هر آنچه رخ داده دراماتیزه شود تا قابلیت روایت داستانی داشته باشد، به همین دلیل در طول ماجرا شخصیت‌هایی گنجانده و خلق می‌شوند که شاید عینا نمود بیرونی نداشته باشند، اما این‌که در مورد سریال شهید بهشتی چقدر قرار است این اتفاق رخ دهد، موضوعی است که تراب‌نژاد درباره‌اش گفت: ما در کنار شهید بهشتی شخصیت‌های تخیلی را خلق کردیم که به‌واسطه آنها دراممان شکل می‌گیرد و جلو می‌رود، شخصیت‌هایی که تلفیقی از آدم‌های واقعی‌اند که کنار ایشان بودند.
روایتی واقعی
تراب‌نژاد اضافه کرد: با این حال مسیری که زندگی شهید بهشتی طی می‌کند، جریانی است که در واقعیت هم اتفاق افتاده، چون ایشان شخصیتی دارند که نمی‌شود در موردشان تحریفی انجام دهیم تا دراممان تقویت شود. از سویی شهید بهشتی زندگی داشتند که هم متولیان زیادی دارد و هم این که خاطرات بسیار مفصلی از او هست که هم فیلم و هم نوشته شده است؛ به همین دلیل می‌توانم بگویم تقریبا تمام مواردی که در جریان تعریف داستان از آن استفاده کردیم، واقعیت دارد.
او همچنین درباره حساسیت‌هایی که پرداختن به این شخصیت می‌تواند داشته باشد هم گفت: یکی از نقاط مثبتی که در این پروژه داریم این است که با اشخاص زیادی روبه‌رو نیستیم، ما یک ناظر از طرف قوه قضاییه داریم و در سوی دیگر هم خانواده شهید هستند، یعنی در کل دو ناظر وجود دارد که اگر نظرشان تأمین شود، مشکلی نخواهد بود.
با این اوصاف گویا برای اطلاع بیشتر از کم و کیف این سریال لازم است حداقل تا ماه آینده صبر کنیم و منتظر نگارش آن باشیم.
و چند سریال دیگر
در کنار این مجموعه، همانطور که گفتیم روند پرداخت به شخصیت‌های برجسته همچنان ادامه دارد، به عنوان مثال مدتی پیش ساخت سریالی درباره آیت‌ا... طالقانی آغاز شد. این سریال هم به تهیه‌کنندگی محمد‌صادق پهلوان‌زاده و نویسندگی حامد قربانی در مرحله نگارش است.
اواخر شهریورماه بود که در گزارشی با عنوان «غبارروبی از ابوذرزمان» درباره این مجموعه با تهیه کننده آن صحبت کردیم و پهلوان‌زاده راجع به کلید خوردن سریال گفت: پیش‌بینی ما این است که تا حدود پنج ماه آینده نگارش تمام شود و زمانی که کار به نیمه برسد ما پیش تولید و بعد هم تولید را شروع
می‌کنیم.
طبق این برنامه ریزی، تلاش ما این است که فصل زمستان زندگی ایشان را که مربوط به ایام پیروزی انقلاب است تصویربرداری
کنیم.
علاوه بر اینها سیمای استان‌ها هم با قدرت وارد این جریان شده و به گفته علی دارابی معاون امور استان‌های صدا و سیما، قرار است زندگی شخصیت‌های فرهنگی، سیاسی و برجسته را بیش از پیش در این فضا به تصویر بکشد.
«سردار سنجرخان» و سه‌گانه «سعدی، خواجو، حافظ» نمونه‌ای از مجموعه‌های وعده داده شده‌اند. علاوه‌بر اینها سریال‌هایی درباره زندگی امیرنظام گروس و مستوره اردلان هم کارهای دیگری‌اند که این مجموعه به دنبال ساخت آنهاست.
سریال «میرقاسم» هم مجموعه دیگری است که تصویربرداری آن به پایان رسیده و این روزها آخرین مراحل فنی را پشت سر می‌گذارد.
این سریال به کارگردانی بهادر زمانی و تهیه‌کنندگی هومن کبیری به سفارش شبکه هامون و مشارکت سپاه سلمان ساخته شده است و هنوز شبکه پخش کننده آن مشخص نیست.

فاطمه شهدوست

رسانه