چرا با وجود مهار قیمت کاغذ و کاهش نسبی آن در ماه‌های اخیر قیمت کتاب در مقایسه با سال گذشته 58 درصد گران‌تر شده است ؟

کاغذ بازی هایی برای کاغذ

من و شما کتاب نمی‌خوانیم؛ دولت برای کاغذ که مهم‌ترین ماده اولیه تولید کتاب است، یارانه در نظر می‌گیرد که شاید با کاهش قیمت این محصول فرهنگی بهانه‌ای برای کتاب نخواندن باقی نماند. این ماجرای چندین و چندساله کاغذ است و به مرور داستان‌ساز شده ؛ چطور؟ بارها اینجا به تفصیل درباره‌اش نوشتیم که مثلا کاغذ یارانه‌ای وارد کشور شده و به نرخ آزاد به فروش رسیده یا ناشران حواله‌های کاغذ یارانه‌ای را در بازار کاغذ معامله کرده‌اند و کلی اتفاق دیگر که نه تنها مانع ارزان‌شدن کتاب شده‌اند بلکه بحران‌های جدی ایجاد کرده‌اند. حالا مثنوی هفتاد من کاغذ کاغذ به اینجا رسیده که بعد از تشکیل کارگروه کاغذ و ساماندهی واردات این محصول، قیمت هر بند کاغذ تحریر 70 گرمی که سال گذشته به بیش از 500 هزار تومان رسیده بود، کاهش پیدا کرد و امروز بین 300 تا 350 هزار تومان معامله می‌شود اما قیمت کتاب کاهش نداشته و در مقایسه با سال گذشته 58 درصد گران‌تر شده است. به عبارت خلاصه این که کاغذ ارزان شده ولی کتاب نه؛ بنابراین همه چشم‌ها چرخیده به سمت ناشر و این که لابد ناشران با نرخ ارز آزاد، قیمت کتاب را محاسبه کرده‌اند اما سعی کرده‌ایم احتمالات دیگر را هم در نظر بگیریم و نگاهی داشته باشیم بر دیگر مولفه‌های تاثیرگذار بر قیمت تمام شده کتاب.

کد خبر: ۱۲۴۱۲۲۴

کار، کار ناشر است؟
قیمت تمام شده کتاب در سه ماهه اول امسال این سوال مهم را ایجاد کرده که آیا ناشران قیمت کتاب را با نرخ ارز آزاد محاسبه کرده‌اند. پایگاه اطلاع رسانی چاپ و کاغذ در این باره نوشته: آمارهای خانه کتاب نشان می‌دهد تنها در سه ماهه نخست سال 98 که قاعدتا ناشران باید کتاب‌های خود را با کاغذهای تخصیص یافته منتشر کرده باشند،‌ قیمت کتاب در فروردین 36 درصد،‌ اردیبهشت 88 درصد و خرداد 51 درصد نسبت به بازه زمانی سال گذشته رشد داشته‌اند که میانگین آن معادل 58 درصد رشد است.
در نهایت نویسنده مقاله این طور برداشت کرده که چون سهم قابل توجهی از قیمت تمام شده کتاب به قیمت کاغذ بستگی دارد، ناشران محاسبه قیمت کتاب را با نرخ دلار آزاد و نه ارز دولتی انجام داده‌اند اما به نظر می‌رسد در این محاسبات، برخی موارد را مورد توجه قرار نداده یا دست کم ساده از کنار آنها عبور کرده است.
امنیت حرفه‌ای ناشر و قیمت‌گذاری بر مبنایی که ناشر در نوسانات غیرقابل پیش‌بینی آینده از پای در نیاید یکی از مواردی است که بدون تردید در افزایش قیمت کتاب سهم دارد به‌علاوه حتی اگر مدیریت کاغذ یارانه‌ای سبب کاهش قیمت این ماده اولیه کتاب شده باشد، دیگر مواد اولیه تولید کتاب از جمله زینک و مرکب، رشد دو تا چند برابری داشته و طبیعی است که نمی‌توان تاثیر آنها را در رشد قیمت کتاب ناچیز فرض کرد.
رشد قیمت مواد اولیه تولید کتاب
رشد 85 درصدی قیمت کتاب می‌تواند نتیجه افزایش قیمت مواد و مصالح مورد نیاز برای تولید کتاب، بالا رفتن هزینه چاپ و توزیع، افزایش هزینه‌های جاری ناشران و تا اندازه‌ای ضمانتی برای امنیت حرفه‌ای ناشران در روزگار نوسان قیمت کاغذ باشد. در ادامه چند مورد از این مجموعه را بررسی کرده‌ایم:
افزایش هزینه‌های جاری
بالاخره ناشران هم مثل همه ما درگیر تورم هستند و طبیعی است که این تورم را در قیمت‌گذاری کتاب مد نظر قرار بدهند. هزینه‌هایی مانند حقوق کارکنان، انبارداری، حامل‌های انرژی و هزارو یک مورد دیگر به‌جز کاغذ و مواد اولیه کتاب.
آمار و ارقام دقیقی از دستمزد نیروی انسانی فعال در حوزه نشر در دست نداریم اما بدون تردید در این حوزه هم ناشران با افزایش قیمت مواجه بوده‌اند.
البته می‌دانیم که باوجود همه این نوسانات حق‌التالیف و حق‌الترجمه کتاب تقریبا افزایشی نداشته است. در ادامه افزایش قیمت برخی مواد مرتبط با تولید کتاب را با سه‌ماهه اول سال گذشته مقایسه کرده‌ایم.