آسان سفر کردن را یاد بگیریم!

حتما شما هم در بعضی از سفرهایی که داشته‌اید تصمیم گرفتید خاطرات سفرتان را مکتوب کنید و یک سفرنامه شخصی برای خودتان داشته باشید. اتفاقی که معمولا به دلیل تنبلی، کمتر رنگ واقعیت به خودش می‌گیرد، اما هستند کسانی که با کنار گذاشتن این تنبلی مرسوم، به ثبت و ضبط روایت‌های شخصی خود از سفرهایی که رفته‌اند، می‌پردازند. «تا پخته شود خامی» یکی از همین تلاش‌های جالب توجه است که توسط حسین حاجی‌هاشمی منتشر شده است. راوی این سفرنامه سعی کرده در قالب خرده روایت‌هایی به شرح اتفاقاتی بپردازد که در مسیر سفرهای خانوادگی همراه همسرش برای آنها اتفاق افتاده است.
هر چند در نگاه اول، این کتاب یک سفرنامه آماتور به شمار می‌آید ولی مطالعه آن می‌تواند مخاطبش را به سمت نگارش سفرنامه‌های شخصی خود سوق دهد. کتاب قلمی معمولی دارد که روایت‌ها را ساده و روان و گاهی شبیه به تعریف کردن خاطرات در یک جمع خودمانی شرح می‌دهد! با این همه، تنوع نقاطی که راوی تا پخته شود خامی به آنجا سفر کرده در کنار روایت‌های بدون تعارف او از نقاط مختلف، ارزش کتاب را بالا برده است.
تهران، اردبیل، سرعین، قشم، ساحل گیسوم، سلطانیه، کویر مرنجاب، زیارتگاه چک‌چک و پارک ملی توازن بخشی از شهرها و اماکن دیدنی است که حسین حاجی‌هاشمی در این کتاب به شرح بازدیدش از آنها پرداخته است. سفرنامه‌ای که به مخاطبانش یاد می‌دهد آسان سفر کردن را یاد بگیرند.

نکته‌ای که باید برای بازدید حیات وحش در ایران بدانید
گورخرهایی که راه‌راه نیستند!

روایت راوی «تا پخته شود خامی» از تجربه حضور در یک پارک ملی حفاظت‌شده و تجربه مواجهه رو در رو با حیات وحش یکی از بخش‌های جالب توجه کتاب است. در این بخش که شرح بازدید راوی و همراهانش از پارک ملی توران در استان سمنان است، می‌خوانیم: «برای بازدید از مناطق تحت ‌کنترل سازمان حفاظت محیط‌زیست حتما باید از قبل نامه درخواستی را برای آن اداره بفرستید و از تایید شدنش مطمئن شوید. پارک ملی توران در استان سمنان و در نزدیکی شهر بیارجمند است. نکته‌ای را که باید درباره دیدن حیات‌وحش در ایران بدانید این است که دیدن حیوانات وحشی در ایران به‌دلیل وسعت مناطق، ناامنی برای حیات‌وحش و تعداد کم این حیوانات، کاری کاملا اتفاقی است! ما پس از چند ساعت توانستیم یک گله چهارپنج‌تایی گور ببینیم، ولی فاصله اینقدر زیاد بود که نتوانستیم از آنها عکس بگیریم. شاید بپرسید گور یعنی چه؟ گور خر، گور اسب یا خر دشتی؟ منظور از گور در اینجا گورخر آسیایی است که برخلاف گورخر آفریقایی راه‌راه نیست. نسل این گورخرها به شدت در معرض نابودی است؛ به طوری که هم‌اکنون نام آن در فهرست پیمان تجارت بین‌المللی گونه‌های جانوری و گیاهان وحشی در معرض انقراض قرار دارد. این گور تندروترین گونه بین اسب‌ها و الاغ‌هاست.»

بازدید از یک زیارتگاه خاص
«چک‌چک» زرتشتیان وسط کوه

بازدید از زیارتگاه ادیان دیگر برای ما مسلمانان می‌تواند در نوع خود اتفاقی جالب باشد. حسین حاجی‌هاشمی سراغ بازدید از یکی از زیارتگاه‌های مهم زرتشتیان ایران یعنی زیارتگاه «چک چک» رفته است. در این بخش از کتاب می‌خوانیم: «بیشتر مردم دنبال منطقه خوش آب‌وهوا یا اثر تاریخی شگفت‌انگیزی هستند و پس از روبه‌روشدن با زیارتگاهی ساده، پشیمان می‌شوند. در نوشته‌ای که در ورودی نصب کرده بودند، از تمام بازدیدکنندگان خواسته بود با پوشش مناسب و بدون کفش وارد شوند. صدای چک‌چک آب در فضای زیارتگاه طنین‌انداز بود. این مکان را به دختر یزدگرد سوم نسبت می‌دهند. با شایع شدن خبر مرگ یزدگرد، خانواده وی در یزد با یکدیگر وداع کرده و هر یک به سمتی از اطراف یزد متواری شدند. نیک‌بانو که یکی از دختران یزدگرد بود به سمت کوهی در 37 کیلومتری شرق اردکان رفته که اکنون کوه چک چک نامیده می‌شود و در این کوه غایب می‌گردد. این محل امروز زیارتگاه زرتشتیان جهان است. متولی زیارتگاه می‌گفت هر سال در روزهای 27 تا 30 خرداد به مناسبت سالگرد عروج نیک‌بانو مراسمی در اینجا برگزار می‌شود و فقط زرتشتیان اجازه ورود به این مراسم را دارند.»

تعداد گردشگران گنبد سلطانیه کجا و تعداد گردشگران آن کلیساها کجا
گنبدی که الگوی ساخت کلیساها شد

عمارت سلطانیه زنجان هم از آن جاهایی است که نباید فرصت دیدنش را از دست داد. راوی «تا پخته شود خامی» درباره بازدید از این عمارت می‌نویسد: «در آخرین لحظات زمان بازدید، وارد عمارت سلطانیه شدیم. به قدری عجله کردیم که بلیت هم نخریدیم و مسؤول آنجا هم حرفی به ما نزد. ما به سرعت وارد طبقه اول و بعد از آن وارد ایوان در طبقه دوم شدیم. آنقدر پله داشت که یاد قلعه رودخان افتادم. به هر حال، تا حدودی توانستیم از همه عمارت بازدید کنیم. دو موضوع توجه من را جلب کرد؛ اولین موضوع، ساختن چنین گنبد بزرگ و بلندی با امکانات بیش از هزار سال پیش بود. شنیده بودم بیشتر کلیساهای اروپا، مثل کلیسای جامع فلورانس، ساختن گنبدهای خودشان را از معماری گنبد سلطانیه الهام گرفته‌اند، ولی تعداد گردشگران گنبد سلطانیه کجا و تعداد گردشگران آن کلیساها کجا. موضوع دوم نمای بسیار زیبای اطراف گنبد، آن هم از داخل ایوان طبقه دوم بود. حتما یکی از دلایلی که این اثر را ثبت جهانی کردند، نبود آپارتمان و پاساژ بلند اطراف این گنبد است.»

احسان سالمی
روزنامه‌نگار