اقتصاد دانش‌بنیان، به صورت همزمان دو پنجره فرصت برای کشور باز می‌کند. از یک‌سو پنجره جمعیتی با داشتن جمعیت جوان تحصیلکرده و از سویی دیگر فرصت اقتصادی بر اساس رشد علمی و فناوری کشور.
کد خبر: ۱۲۴۰۴۶۸
فراصندوقی برای ستارگان دانش‌بنیان

امروز زمان آن است که اقتصاد کشور با تلاقی این دو فرصت طلایی رشدی بی‌نظیر را شاهد باشد.
اقتصاد دانش‌بنیان مزایای بسیاری برای کشور دارد که مهم‌ترین آنها رونق تولید و اشتغال نیروهای دانشی جامعه است که مزیت‌های جدیدی برای کشور فراهم می‌کند و از آنجا که جمع کثیری از جوانان کشور را به کار می‌گیرد، تجلی عینی مردمی شدن اقتصاد و توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات است.
27 برابر شدن تعداد دانشجویان (از 175 هزار نفر به 4.8 میلیون نفر) و 26 برابر شدن تعداد اعضای هیأت علمی (از 3000 نفر به 80 هزار نفر) و اشتغال به تحصیل هزاران دانشجوی دکترای تخصصی نشان از سرمایه‌گذاری سنگین نظام اسلامی در حوزه منابع انسانی است. پیشرفت علمی کشور و کسب رتبه 16 در میان کشورهای جهان و سرآمدی در علوم پیشرفته‌ای چون نانو، هسته‌ای، سلول‌های بنیادین و... هر دو نشان‌دهنده فرصتی راهبردی برای پیشرفت هستند. هر کشوری که در چنین شرایطی قرار داشته باشد، در سکوی پرتاب اقتصادی است.

با این حال، خلأ نهادهای مالی که بتواند به صورت جسورانه مخاطرات احتمالی در این مسیر را پوشش داده و حمایت لازم را از جریان نوین علمی که خلق ثروت واقعی را تضمین می‌کند، بکند یک مانع جدی است. اندازه اقتصاد ایران و سرمایه‌های انسانی و علمی فراوانی که در کشور وجود دارد، ایجاب می‌کند، حرکت نوآورانه و حمایتی نهادها به کثرت در کشور وجود داشته باشد.

نهادهای عمومی غیردولتی و به‌ویژه نهادهای انقلاب اسلامی باید در چنین عرصه‌هایی حضور داشته باشند که بخش خصوصی توان و تمایل لازم را برای ورود به این حوزه‌ها ندارد.

در همین راستا، یک صندوق مادر برای حمایت از حرکت علمی جوانان کشور به همت نهادها و همکاری سایر مجموعه‌ها شکل گرفته که می‌تواند نویدبخش حرکتی نو در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور باشد. هرچند نهادها سهم اندکی در اقتصاد کشور دارند ولی با ابتکار عملی که دارند پیشرو و الگوساز هستند و مسیر را برای حرکت فعالان اقتصادی هموار می‌سازند. بذر نهادسازی برای تأمین مالی دانش‌بنیانی که در سال 1388 توسط رهبر معظم انقلاب کاشته شد، امروز تبدیل به نهالی شده است که نیازمند توجه است.

امروز دو نوع توجه اولویت دارد: اول توجه مالی و تأمین مالی حرکت‌های دانش‌بنیان با سازوکارهای جسورانه یا Venture Capital Funds. دوم توجه مقرراتی و تأمین زیست‌بوم مناسب برای بالندگی این نهال نورس نظیر استاندارد حسابداری ویژه و تسهیل در نظام ثبت دانش‌بنیان‌ها.

تکثیر صندوق‌های تخصصی جسورانه در رشته‌های مختلف و شناسایی زمینه‌های نوین حرکتی که اقتصاد کشور را وارد عرصه جدیدی از شکوفایی کند، ضرورت امروز کشور است.

جوانان غیور کشور که با ایمان انقلابی توانستند با وجود همه محدودیت‌ها دفاع مقدس را به گوهر درخشان تاریخ کشور تبدیل کنند، این توانایی را دارند که در کارزار اقتصادی دشمن و با استفاده از فرصت تحریم‌ها، کشور را از تنگناهای تاریخی رکود و تورم و بیکاری عبور دهند و لازمه این کار حمایت از این حرکت است. صندوق‌های جسورانه، نوعی سازوکارهای تأمین مالی هستند که مخاطرات را هوشمندانه پوشش داده و با تسهیم مخاطره بین بازیگران مختلف، هزینه شکست را تحمل‌پذیر می‌سازند. جوانانی که ایده‌های مبتکرانه دارند نیازمند آن هستند که در مسیر حرکتی خود پشتیبانان توانمندی داشته باشند تا دغدغه‌های جانبی مانعی بر سر راه اندیشه‌ورزی آنها نباشد.

فرصت عظیم تعداد بالای جوانان تحصیلکرده کشور، توفیقات علمی، اندازه اقتصاد کشور و بازارهای منطقه و نیازهای متنوع همه بیانگر آن است که نیاز است در ذیل صندوق مادر، صندوق‌های تخصصی متعددی شکل بگیرد و بخشی از منابع کشور در این مسیر هدایت شوند.

تأسیس فراصندوق ستارگان توسط ستاد اجرایی فرمان حضرت امام‌(ره)، دانشگاه آزاد و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سایر نهادها با اهرمی کردن منابع آن و ساماندهی تکمیل چرخه تجاری‌سازی ایده‌ها، می‌تواند نظیر صندوق توسعه ملی نقطه‌عطفی در اقتصاد ایران برای میهن عزیز ما باشد.
اکنون زمان آن است که این حرکت ارزشمند تکثیر شود تا جوانان که سرمایه بی‌بدیل کشور هستند با شوق و انگیزه وارد میدان کسب‌وکار شوند. توسعه اقتصاد دانش‌بنیان علاوه بر تأمین آینده اقتصادی کشور و کمک به بی‌اثر ساختن تحریم‌ها به افزایش کیفیت و کاهش قیمت تمام‌شده منجر خواهد شد و از این طریق بهره‌وری را افزایش خواهد داد که به نوبه خود قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد کشور بیشتر شده و علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، با افزایش قدرت صادراتی، تراز تجاری کشور را بهبود می‌دهد. خلاصه این‌که از هر منظری به اقتصاد دانش‌بنیان نگاه شود یک الزام راهبردی برای کشور است و کم‌توجهی به آن آسیب‌های جبران‌ناپذیری پدید خواهد آورد و تأسیس صندوق مادر دانش‌بنیانی یک حرکت لازم در این مسیر است اما کافی نیست و وقت آن است همه نقش خود را در این زمینه به وجه احسن ایفا کنند تا کشور از ثمرات آن بهره‌مند شود.

دکتر محمدجواد ایروانی - عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام / روزنامه جام جم

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها