برای پیشگیری از زخم پای دیابتی چه کنیم؟

اول این‌که پا در دورترین نقطه نسبت به قلب قرار گرفته است و به همین دلیل رگ‌های خونی باید فاصله زیادی را طی کنند تا خون را به این اعضا برسانند و به این ترتیب احتمال این‌که در مسیر خون‌رسانی به پاها اختلال ایجاد شود از اعضای دیگر بیشتر است. موضوع دوم برخورد پاها با زمین و تحمل وزن است که باعث می‌شود این اعضا مرتب در معرض آسیب و خراش قرار گیرند. سومین موضوع طول زیاد رشته‌های عصبی است که به پاها عصب‌رسانی می‌کنند. طولانی بودن رشته‌های عصبی باعث می‌شود احتمال بروز ضعف و آسیب در رشته‌های عصبی پاها زیادتر شود.
متاسفانه بیماری دیابت از چند مسیر موجب استعداد فرد مبتلا به آسیب و زخم پاها می‌شود. در بیماری دیابت، رگ‌های خونی به مرور زمان آسیب می‌بینند. رشته‌های عصبی بیمار می‌شوند و کارایی‌شان را از دست می‌دهند و همین‌طور به دلیل زیاد بودن قند خون، میکروب‌ها فرصت بیشتری برای حمله به زخم‌های کوچک پیدا می‌کنند.
با همه این اوصاف چند راه برای جلوگیری از زخم شدن پاها در دیابت وجود دارد:
1. بیماران دیابتی‌ها باید هر شبانه‌روز یک بار پاهایشان را به دقت وارسی کنند، تمیز کنند و با کرم‌های خاص آن را مرطوب کنند.
2. هرگز نباید با پای برهنه حتی در منزل راه بروند و حتما جوراب و کفش مناسبی در خانه به پا کنند. وقتی بیمار دیابتی با پای برهنه در منزل راه می‌رود، ممکن است یک جسم کوچک خیلی ریز کف پایش را مورد آسیب قرار دهد و زمینه‌ساز زخم می‌شود.
3. بیماران دیابتی حس درد و فشار را از دست می‌دهند. این افراد وقتی کفش نو می‌پوشند، متوجه فشار و دردی که این کفش به قسمتی از پایشان وارد می‌کند، نمی‌شوند و با پوشیدن آن بعد از مدتی یک قسمت از پایشان زخم می‌شود. زمانی بیمار متوجه می‌شود که به وضوح زخم ایجاد شده است.
4. به همه بیماران توصیه می‌کنم اگر یک زخم کوچک در پایشان ایجاد شد، سریع به پزشک متخصص داخلی یا عفونی مراجعه کنند.

دکتر رضا کریمی

فوق‌تخصص غدد و متابولیسم