مردمی شبیه ماه

مصداق چنین ادعایی، تصادف ساده دو اتومبیل با هم است که در هر شرایطی می‌توانند، اتفاق بیفتد، اما بعد از تصادف و خسارت‌های جزئی احتمالی آنچه که بیشتر از همه آسیب‌زاست، دعواهای شدید بین دو راننده و گاهی سرنشینان آنها با یکدیگر است که با فریاد یکدیگر را متهم می‌کنند که باعث تصادف کدام یک است و الان بجز هزینه تعمیرات، چه کسی باید خسارت کم‌بهاتر شدن اتومبیل را قبول کند و بقیه ماجراها... البته این عمومی‌ترین مثال بود که همه ما تاکنون شبیه آن را دیده‌ایم.
حالا با این اوصاف خبر می‌رسد و نمودار رسم می‌شود که مردم استان‌های کم‌بهره‌تر از امکانات زیستی و اجتماعی با هم مهربان‌ترند و کمتر باعث و بانی نزاع‌های خیابانی و ... می‌شوند.
شاید کم‌داشتن آنها را مهربان‌تر کرده است، شاید زیستن در کمبود را یاد گرفتند و می‌دانند اگر با یکدیگر مهربان باشند این کمبودها را بهتر می‌توانند تحمل کنند. آنها می‌دانند برای داشتن امکانات بهتر است در کنار هم باشند تا روبه‌روی هم. چیزی که استان‌های با بهره بیشتر کمتر بلدند و برای به دست آوردن بیشتر و بیشتر گاهی چنان با هم می‌جنگند و به جان هم می‌افتند که انگشت به دهان می‌مانی از این همه خشونتی که بروز پیدا می‌کند.
مهمان‌ دوستان با مرام
فیلم شبی که ماه کامل شد یکی از فیلم‌هایی است که داستان آن به تمامی در استان سیستان‌و‌بلوچستان اتفاق می‌افتد و شخصیت‌های اصلی و فرعی آن هم در این استان زندگی می‌‌کنند. سازندگان و بازیگران این فیلم در زمان اکران عمومی شبی‌ که ماه کامل شد درباره رفتار و اخلاق خوب مردم سیستان‌و‌بلوچستان زیاد صحبت کردند و همه آنها از مردم این استان به عنوان آدم‌هایی بسیار خونگرم و نجیب یاد کردند.
محمدحسین قاسمی تهیه‌کننده این فیلم اما بیشتر از دیگر سازندگان این فیلم مردم و خصلت‌های مردم سیستان و بلوچستان را می‌شناسد. او از زمان نوشتن فیلمنامه به همراه همسرش، نرگس آبیار، کارگردان فیلم بارها به این استان رفته و تحقیقات زیادی درباره مردم این استان و خاندان‌های مختلفی که در سیستان و بلوچستان زندگی می‌کنند انجام دادند. با قاسمی هم‌صحبت شدم تا درباره خصلت‌های مردم این استان برایمان بگوید.
این تهیه‌کننده بر این باور است که اگر رفتار، اخلاق و مردم‌داری خوب اهالی این استان نبود، آنها نمی‌توانستند به راحتی فیلم شبی که ماه کامل شد را کار کنند.
قاسمی می‌گوید: در خانه مردم این استان به روی مهمان باز است، آنها چیز زیادی در خانه‌‌های خود ندارند، بسیاری از آنها فقط وسایل ابتدایی زندگی را دارند اما وقتی مهمانی به خانه آنها وارد می‌شود، کم نمی‌گذارند. چشم و دل سیرند و از همه مهم‌تر این که زیاده‌خواه نیستند. غروری زیبا دارند که اجازه نمی‌دهد از کسی چیزی بخواهند حتی اگر نیازمند باشند. یادم هست برای یکی از سکانس‌ها، طراح صحنه فیلم گفت به ماشین‌‌های حمل سوخت نیاز دارم تا صحنه وا‌قعی‌ شود. با چند نفر ارتباط گرفتم و چند ماشین را آوردیم سرصحنه آن‌هم با کمترین هزینه که آن را هم قبول نمی‌کردند. اما بر اثر سانحه‌ای دو تا از ماشین‌ها چپ کردند و خسارت دیدند. صاحبان ماشین هیچ واکنش منفی نداشتند و ما به زور به آنها خسارت تعمیر ماشین‌ها را دادیم و هر چه کردیم بیشتر نگرفتند! حتی پول چند روزی که ماشین باید در تعمیرگاه بماند و‌ آنها نمی‌توانند کار کنند را هم نگرفتند! تا این اندازه آدم‌های شرافتمند و چشم و دل سیری هستند.
لزوم محرومیت‌زدایی
تهیه‌کننده فیلم شبی که ماه کامل شد، می‌گوید: ما مرزهای زیادی با کشورهای پاکستان و افغانستان داریم و باید همیشه از این مردم سپاسگزار باشیم که از مرزهای ما پاسداری می‌کنند و دم نمی‌زنند از همه محرومیت‌هایی که این مرزنشینی زندگی آنها را با کیفیت کمی مواجه کرده است. آنها آنقدر بزرگ‌منش هستند که محرومیت‌های اجتماعی و معیشتی باعث نشده که مرام و انسانیت ناب را فراموش کنند. به نظرم هم مردم و خیریه‌های دولتی و مردم نهاد و هم بدنه و تصمیم گیرندگان دولتی باید به این استان بیشتر رسیدگی کنند. همه می‌دانیم که بیشتر از تحصیل‌جا‌مانده‌ها متعلق به استان سیستان و بلوچستان است. در صورتی‌که تحصیل در مدرسه حق هر کودک و نوجوانی است. مردم این استان با کمبود آب لوله‌کشی روبه‌رو هستند و برخی از مناطق حتی آب شرب هم ندارند. خط انتقال لوله گاز برای صادرات از زمین این استان عبور کرده اما مردم آن مناطق گاز ندارند! با همه این محرومیت‌ها، مردم سیستان و بلوچستان مهربان و رئوفند. پرخاشگر نیستند و تا‌جایی که امکان دارد اهل تعامل و مدارایند.
به نظرم برای احترام به این انسان‌های شریف باید به آنها بیشتر رسیدگی کرد. باید فرهنگ خوب آنها را به دیگران شناساند.طبیعت زیبا و بکر چابهار بی‌نظیر است که می‌تواند به قطب گردشگری تبدیل شود. صنایع‌دستی خیلی زیبایی دارد که اگر به آنها توجه شود، می‌‌تواند به بهترین صادرات ایران تبدیل شود، وقتی گردشگر زیادی به این منطقه برود و صنایع‌دستی آنها هم مورد توجه قرار گیرد و بومگردی در این استان ترویج شود به مرور وضعیت معیشتی مردم خوب این استان هم بهتر می‌شود.

امروز که این مطلب را خواندید کمی با خودتان خلوت کنید و این سوال را از خودتان بپرسید که این چه خویی است که ما انسان‌‌ها داریم؛ هر چه بیشتر داشته باشیم، طماع‌تر، خشن‌تر و بی‌رحم‌تر می‌شویم.این باگ و چالش خلقت را چگونه می‌توان ترمیم کرد و این زیاده‌خواهی را چگونه می‌توان تعدیل کرد.

طاهره آشیانی
روزنامه‌نگار