پاشنه آشیل ترامپ

افزایش 7 درصدی صادرات کالاهای چینی به آمریکا در سال 2018 (نسبت به سال 2017 میلادی) و فراتر از آن، تحمیل کسری تجاری 418 میلیارد دلاری به ایالات‌متحده در سال گذشته میلادی از سوی پکن، جملگی نشان‌دهنده عمق ناکامی‌های کاخ سفید در هدایت و مدیریت جنگ اقتصادی با چین است. شبکه سی‌ان‌ان در گزارش اخیر خود، موضوع جنگ تجاری ایالات‌متحده آمریکا و چین را مورد بررسی قرار داده است. این شبکه در توصیف نبرد تجاری واشنگتن ـ پکن و تبعات آن می‌نویسد: «جنگ تجاری آمریکا و چین، صنعت تولید ایالات‌متحده را درگیر خود ساخته است. گرچه شرکت‌های بزرگی مانند هاسبرو و کاترپیلار در خلال این نبرد تجاری به سودهای کلان دست‌ یافته‌اند، اما کشاورزان آمریکایی بدترین آسیب را از این روند دیده‌اند. در این میان پیتر ناوارو، مشاور اقتصادی ویژه ترامپ (مانند دیگر مقامات کاخ سفید) سعی می‌کند درد و رنج ناشی از جنگ تجاری از چین را کمرنگ جلوه دهد و بر لزوم اتحاد عمومی در برابر پکن تأکید کند!»
ناوارو در‌خصوص نبرد اقتصادی با چین به سی‌ان‌ان می‌گوید: ما با یک رقیب استراتژیک، یعنی چین سروکار داریم. اقتصاد چین براثر جنگ تجاری، صدمه خورده است، چنانچه سرعت رشد اقتصادی این کشور به پایین‌ترین میزان ممکن از سال 1992 تاکنون رسیده است.
سی‌ان‌ان در نقد سخنان ناوارو به نکات قابل‌تأملی اشاره‌کرده است: ناوارو سخنی در‌خصوص عواقب و تبعات جنگ اقتصادی با چین بر اقتصاد آمریکا به میان نمی‌آورد. جنگ اقتصادی میان واشنگتن و پکن بر اقتصاد جهانی تأثیر نامطلوب گذاشته و به ایجاد نوعی تلاطم در میان کارخانه‌های آمریکایی منجر شده است. بخش تولید آمریکا در سپتامبر (شهریور)، بدترین ضرر را طی یک دهه اخیر متحمل شده است.
اقتصاددانان معتقدند دلیل این مساله، چیزی جز استمرار نبرد تجاری واشنگتن و پکن و آثار ناشی از آن نیست. کشاورزان در آتشی که (از سوی ترامپ) افروخته شده است، بیشترین ضرر ممکن را دیده‌اند. چین خریدوفروش سویا و دیگر محصولات کشاورزان آمریکایی را در مواجهه با جنگ تعرفه‌ای آمریکا متوقف
کرده است.
گری ورتیش، رئیس اتحادیه کشاورزان ایالت مینه سوتا در این خصوص به سی‌ان‌ان گفته است: شرایط فعلی توسط رئیس‌جمهور (ترامپ) به ما تحمیل شده است. هم‌اکنون ما به‌خوبی می‌دانیم طرحی جایگزین و نجات‌دهنده برای مقابله با وضعیت فعلی وجود ندارد. با این حال ناوارو سعی دارد مخالفت کشاورزان آمریکایی با اقدامات ترامپ را ناچیز و کم‌اهمیت جلوه دهد: «کشاورزان، دونالد ترامپ را دوست دارند! هیچ‌کس به‌اندازه رئیس‌جمهور فعلی ایالات‌متحده از کشاورزان حمایت نکرده است.»
آیا مشاور ترامپ راست می‌گوید؟
سال 2016 میلادی، کسری تجاری ناشی از مبادلات آمریکا و چین، 346 میلیارد دلار (به ضرر آمریکا) بوده است. این آمار به‌خوبی نشان می‌دهد اقدامات حمایت‌گرایانه اقتصادی ترامپ از جمله وضع تعرفه‌های تنبیهی بر کالاهای وارداتی چینی عملا تأثیری در مهار اقتصادی پکن از سوی رئیس‌جمهور پر ادعای آمریکا نداشته است.
متعاقبا، ادعای ناوارو، مشاور اقتصادی ترامپ درخصوص حمایت کاخ سفید از کشاورزان آمریکایی، کاملا نادرست و با سخنان و مواضع روسای اتحادیه‌های کشاورزی در ایالات‌متحده در تعارض است. اکثریت قریب به‌اتفاق کشاورزان معتقدند ترامپ به وعده خود مبنی بر جبران خسارت کشاورزان در جنگ اقتصادی با پکن عمل نکرده است. این نارضایتی در سراسر ایالاتی که تولید و صادرات آنها بر مبنای کشاورزی تعریف می‌شود، یعنی از ایالت تگزاس تا مینه‌سوتا مشاهده می‌شود.
بی‌دلیل نیست که برخی تحلیلگران مسائل اقتصادی و سیاسی آمریکا، از تشدید منازعه تجاری میان واشنگتن و پکن، به‌عنوان پاشنه آشیل ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده یاد می‌کنند؛ موضوعی که به نگرانی بسیاری از جمهوری‌خواهان منجر شده است.

سعید صابریان

جام‌جم