دیپلماسی و رسانه - 53

ضرورت احیای همکاری‌های تاریخی ایران و ازبکستان

ازبکستـــان با 33میلیون نفرجمعیت با افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان مرز مشترک دارد. این کشور به تنهایی نیمی از جمعیت آسیای مرکزی را به خود اختصاص داده است. ایران و ازبکستان علاوه بر همسایگی دارای اشتراکات فرهنگی و تاریخی هستند و سران دو کشور باید با درک این مشترکات موانع موجود بر سر راه همکاری‌های دو کشور را رفع کنند. این نقاط اشتراک باید به بهترین شکل در تقویت مناسبات دو کشور بهره‌برداری شود. حسن حاجی‌بدلی، کارشناس مسائل آسیای میانه و دانش‌آموخته دکترای مدیریت رسانه معتقد است:

کد خبر: ۱۲۳۳۶۰۶

رسانه‌های اجتماعی، فرصت احیای روابط تاریخی دو کشور و ارتقای روابط در ابعاد فرهنگی، تجاری را به همراه آورده است:
این کشور در مسیر جاده ابریشم از چین تا بالکان قرار دارد. از طرفی محصور به خشکی است و برای رسیدن به آب‌های آزاد به ایران نیاز دارد. از این رو، مساله ترانزیت، جذابیت‌های چشمگیری برای همکاری‌های راهبردی دو کشور دارد؛ امری که باید در رسانه‌ها برای آن به تولید محتوای هدفمند پرداخت.
در کنار این موضوع در حوزه‌های کشاورزی و صنعتی، هم افزایی قابلیت‌های دو کشور می‌تواند منافع اقتصادی فراوانی در پی داشته باشد. سیاست‌های دولت جدید ازبکستان در‌خصوص سیاست خارجی متوازن و فرصت‌های عضویت دو کشور در اتحادیه‌های شانگهای، اکو و اوراسیا زمینه‌ساز ارتقای چند برابری روابط اقتصادی است. در این زمینه صاحبان کسب و کار و برندهای ایرانی باید با شناخت رسانه‌های اجتماعی رایج (70 درصد کاربران رسانه‌های اجتماعی ازبکستان در پینترست و فیس‌بوک فعال هستند) در این کشور به بازاریابی و صادرات محصولات خود بپردازند.
در موضوع همکاری‌های دینی و مبارزه با تروریسم، صدور تفکر تکفیری از مرزهای افغانستان همواره مورد ملاحظه جدی تاشکند بوده و در این زمینه همکاری‌های دو کشور بخصوص در سطح حوزه‌های علمیه اهل سنت ایران با مجامع مذهبی این کشور می‌تواند زمینه ساز خنثی سازی تفکر تکفیری در منطقه آسیای میانه شود. امام محمد بخاری، عالم شهیر ایرانی اهل سنت و کاتب صحیح بخاری یکی از صحاح سته و ارزشمندترین کتاب حدیث از نظر اهل سنت بوده و مزار وی در سمرقند قرار دارد. نماد شدن ایشان و تولید محتوا در جهت ترویج و گسترش نگاه وی می‌تواند زمینه ساز رواج تفکر اعتدالی دینی در بین مردم آسیای میانه و ازبکستان با توجه به گرایش‌های سنی صوفیانه شود.
در حوزه گردشگری، با توجه به اشتراکات تاریخی و فرهنگی، برنامه‌ریزی مشترک برای صنعت گردشگری جهت تولید محتوا، اطلاع‌رسانی و ترویج سفرهای هدفمند به ایران و ازبکستان در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند منافع طرفینی ایجاد کند. در این زمینه بایستی پروازهای مستقیم بین شهرهای دو کشور افزایش یابد؛ به این معنا که بسیاری از گردشگران از شرق آسیا می‌توانند با سفر به این کشور، سپس به ایران آمده و بسیاری از گردشگران منطقه غرب آسیا و اروپا نیز با اقامت در ایران سپس راهی این کشور شوند. تسهیل گردشگری سلامت به مقصد ایران از طریق فضای مجازی نیز زمینه دیگری است که می‌تواند باعث ارتقای سطح روابط شود.
با توجه به وجود جمعیت قابل توجه فارسی‌زبان در این کشور و اصالت رودکی پدر شعر فارسی یا امیر علیشیر نوایی، شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجسته عهد تیموری که دارای اشعار فارسی و ترکی ازبکی است و جایگاه سمرقند و بخارا در ادبیات فارسی در کنار قرابت زبان و ادبیات و تاریخ ایران به فرهنگ و ادبیات ازبکی، همکاری دانشگاه‌های دو کشور در زمینه نسخ تاریخی و شعر و ادب فارسی و ازبکی می‌تواند زمینه‌ساز تولیدات رسانه‌ای و هنری در حوزه‌های شعر، موسیقی، هنرهای تجسمی و نمایشی شود.