پایان پالرمو؟

لوایح پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی (پالرمو) و لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم(سی.اف.تی) دو لایحه‌ای هستند که در کنار دو لایحه دیگر از آنها به‌عنوان لوایح چهارگانه مرتبط با اف.ای.تی.اف یاد می‌شود اما بر خلاف دو لایحه دیگر که تصویب و اجرایی شده‌اند، پالرمو و سی‌.اف.تی مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده‌اند.
شورای نگهبان این دو لایحه را که از سوی مجلس تصویب شده بود رد کرد، اما به دلیل اصرار نمایندگان، پالرمو و سی.اف.تی برای تعیین تکلیف به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شدند.
دولتی‌ها اصرار زیادی بر ضرورت تصویب این لوایح دارند اما با این وجود منتقدان این لوایح آنها را در تضاد با منافع ملی می‌دانند. در این میان مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرده بدون توجه به فشارها به صورت کارشناسی این دو لایحه را بررسی خواهد کرد.
در ماه‌های پایانی سال گذشته در چند جلسه فشرده، پالرمو و سی.اف.تی در دستور کار مجمع قرار گرفت اما در سال جاری این بررسی‌ها به حاشیه رفت و اعلام شد 11 سوال از سوی مجمع تشخیص مصلحت به دولت ارسال شده اما هنوز پاسخ این سوالات از سوی دولت داده نشده است.
آیین‌نامه داخلی مجمع چه می‌گوید؟
در چنین شرایطی بر اساس آیین‌نامه داخلی مجمع تشخیص مصلحت نظام که در بهمن سال 92 مورد بازنگری تصویب قرار گرفت، مهلت مجمع تشخیص مصحلت نظام برای بررسی پالرمو دیروز به پایان رسید.
در ماده الحاقی (25 مکرر) آیین‌نامه داخلی مجمع آمده است: مهلت اظهار نظر مجمع در خصوص مصوبات مجلس که نظر شورای نگهبان را تامین نکرده، تا سه ماه کاری است.
بر اساس تبصره 2 این ماده، در صورتی که رسیدگی به مصوبه مجلس نیاز به مهلت بیشتری داشته باشد، بنا به پیشنهاد کمیسیون ذی‌ربط و تایید رئیس مجمع، مهلت مذکور افزایش خواهد یافت. مدت نهایی اظهار نظر، حداکثر تا یک‌سال خواهد بود.
تبصره 3 این ماده نیز می‌افزاید: در صورتی که تا پایان یک‌سال، نظر مصلحتی مجمع ابلاغ نشد، نظر شورای نگهبان محکم خواهد بود.
مسیر طی شده توسط پالرمو
بر این اساس با توجه به زمان تصویب و ارجاع پالرمو به مجمع، فرصت این نهاد برای بررسی آن پایان یافته است، زیرا ۳ مهرماه ۹۷ بود که مجلس شورای اسلامی، لایحه الحاق به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته ملی (پالرمو) را پس از اصلاحاتی به تصویب نهایی رساند و به شورای نگهبان فرستاد، اما شورای نگهبان در تاریخ ۱۸مهرماه ۹۷، بار دیگر این مصوبه را به‌دلیل عدم اِعمال نظرات هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره این لایحه رد کرد و آن را خلاف بند ۲ اصل ۱۱۰ قانون اساسی تشخیص داد. علی لاریجانی نیز در تاریخ ۱۹ مهرماه ۹۷ در نامه‌ای به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، مصوبه مذکور را به‌دلیل اصرار مجلس برای بررسی به مجمع تشخیص فرستاد و اکنون که یک سال از آن تاریخ گذشته، با توجه به سکوت مجمع تشخیص مصلحت نظام در این زمینه، نظر شورای نگهبان که رد پالرمو بوده است در مورد این لایحه اعمال خواهد شد.
مجمع در انتظار پاسخ دولت
محمدجواد ایروانی، استاد دانشگاه و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در سوالی درباره سرنوشت لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو پس از پایان مهلت یکساله مجمع تصریح کرد: علی‌القاعده در مورد لایحه پالرمو طبق آیین‌نامه مجمع تشخیص مصلحت نظام رفتار می‌شود.
این عضو مجمع تشخیص در گفت‌وگو با جام‌جم در مورد علت مسکوت ماندن بررسی این لایحه در ماه‌های اخیر اظهار کرد: چند ماه قبل کمیسیون مشترک اقتصادی و امنیتی مجمع 11 سوال را در ارتباط با پالرمو و
سی.اف.تی به دولت ارسال کرد که هنوز پاسخی به این سوالات داده نشده و ما منتظر پاسخ هستیم. ایروانی تاکید کرد: این‌گونه موضوعات مربوط به منافع ملی جمهوری اسلامی ایران و کارشناسی است و نه سیاسی و بنابراین باید با دقت بسیاری مورد بررسی قرار گیرد.
ادعای مضحک پمپئو
در همین حال آمریکایی‌ها که تاکنون بارها بر ضرورت تصویب این لوایح از سوی ایران تاکید کرده‌اند بار دیگر مواضع خود را در این زمینه تکرار کرده‌اند.
در همین زمینه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا دیروز در توییتی از به تصویب نرسیدن کنوانسیون‌های پالرمو و لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) توسط جمهوری اسلامی ایران انتقاد کرد.
به گزارش ایسنا، پمپئو در این مطلب نوشت: اگر ایران در مبارزه با تامین مالی تروریسم و پایبندی به استاندارهای تامین مالی تروریسم و مبارزه با پولشویی جهانی جدی بود، آن وقت سریعا کنوانسیون پالرمو و لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم را به تصویب می‌رساند.
محمدجواد ایروانی درباره ادعای پمپئو وزیر خارجه آمریکا مبنی بر این‌که اگر ایران واقعا می‌خواست با تروریسم مبارزه کند، باید کنوانسیون پالرمو را تصویب می‌کرد به جام‌جم گفت: چندی پیش ترامپ و خانم کلینتون خودشان اذعان کردند که داعش دست‌پرورده آمریکاست و با حمایت مالی عربستان ایجاد شده است. بنابراین مضحک است که چنین افرادی از جمله ترامپ و پمپئو ادعای مبارزه با تروریسم کرده و ایران را متهم کنند.
ایروانی ادامه داد: آمریکا از نظر شاخص عدم شفافیت و پنهان کاری مالی بعد از سوییس دومین رتبه پنهانکاری را در دنیا دارد.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این‌که آمریکا به مقررات بین‌المللی پایبند نیست گفت: این کشور از برجام که توافقی بین‌المللی است خارج شد. وی اظهار کرد: آمریکا طبق مقررات داخلی خود هر نوع دورزدن تحریم‌ها را پولشویی می‌داند، این کشور تحریم‌های غیر قانونی حتی در مورد دارو و غذا اعمال می‌کند و به‌دنبال آن می‌گوید هر کشوری که چنین تحریم‌هایی را دور بزند شامل مقررات پولشویی می‌شود. ایروانی تاکید کرد: طبیعی است که هیچ کشوری زیر بار چنین اعمال غیرقانونی نمی‌رود، جمهوری اسلامی ایران نیز زیر بار چنین رویکردی نمی‌رود.