دنیای علم و نامگذاری‌هایش

یافته‌های علمی هم مانند سایر ورودی‌های مغز ما، بخشی از فرهنگ و سبک زندگی ما را شکل می‌دهد. به نظر من، کسی که از ابعاد جهان مشاهده‌پذیر ما خبر دارد، نحوه تعاملش با همسایگانش فرق می‌کند. کسی که چند بار از پشت تلسکوپ به یک خوشه کهکشانی نگاه کرده باشد، نحوه رانندگی‌اش فرق می‌کند و ...
یکی از پیوندهای دنیای علم با زندگی روزانه، اسامی و نامگذاری‌های علمی هستند. مثلا حتما شما هم از اصطلاح «آپولو هوا کردن» تا به حال استفاده کرده‌اید. این اصطلاح که در زندگی عادی ایرانیان، یک معنای کنایی یافته است، به لحاظ تاریخی اشاره به مأموریت‌های پیچیده ناسا در سفر به کره ماه دارد. سال 2006 میلادی که انجمن بین‌المللی نجوم، سیاره پلوتو را از فهرست سیارات حذف کرد، کلمه جدیدی در زبان انگلیسی شکل گرفت. : Plutoed به معنای «کسی یا چیزی که به‌طور ناگهانی ارزش و مقام خود را از دست بدهد». به‌دلیل این پیوند ناگسستنی است که گاهی مراکز علمی، اسم گذاری بعضی از یافته‌های تازه علمی را به مردم عادی واگذار می‌کنند. امسال اتحادیه بین‌المللی نجوم، به مناسبت صدمین سال فعالیتش، نامگذاری تعدادی از ستارگان و سیارات فراخورشیدی را به مردم کشورهای مختلف واگذار کرد. یک ستاره و سیاره هم در این میان سهم ایران شده و قرار است طی ده روز آینده هر ایرانی علاقه‌مند، اسم پیشنهادی خود را ثبت کند. این ستاره در حدود 400 سال نوری با ما فاصله دارد و سیاره آن با جرمی در حدود نصف جرم مشتری، هر 300 روز یک‌بار به دور ستاره‌اش می‌چرخد. مهم نیست چقدر با دنیای نجوم آشنا باشید یا چقدر از جزئیات علمی سیارات فراخورشیدی باخبر باشید، شما هم می‌توانید همین حالا به این وبگاه بروید و نام پیشنهادی خودتان را ثبت کنید: www.Iranplanet.ir
در هفته‌های گذشته که من و دوستانم، درگیر این پویش بودیم، با پیشنهادهای جالبی روبه‌رو شدیم. رستم و سهراب، سیمرغ و ققنوس، شمع و پروانه، شمس و مولوی، سارا و دارا، رخشید و مهشید، سوسن و سنبل و ... بخشی از زوج‌اسم‌هایی بودند که مردم خوش‌ذوق کشورمان تا به حال برای این نامگذاری پیشنهاد داده‌اند. تا به امروز بیش از 150 نام ایرانی برای این دو پیشنهاد شده است. نام پیشنهادی شما برای این ستاره و سیاره دوردست چیست؟

سیدامیر موسوی

عضو کمیته ملی نامگذاری ستاره و سیاره فراخورشیدی