«برن» به زبان فارسی!

قدری درباره جزئیات لایحه مالکیت فکری بگویید که الان به مجلس ارائه شده.
لایحه مالکیت فکری سال‌هاست که در دستور کار قرار دارد و حالا بالاخره بعد از تغییرات زیاد به کمیسیون فرهنگی رسیده است. البته این را هم بگویم که کمیسیون بررسی‌کننده اصلی این لایحه، کمیسیون فرهنگی نیست. لایحه در کمیسیون قضایی به عنوان کمیسیون اصلی در حال بررسی است ولی موارد متعددی هم بوده‌اند که به ما در کمیسیون فرهنگی ارجاع داده شده است. از ایده تا مرحله گمرک مواردی است که به حوزه مالکیت فکری برمی‌گردد. در این مورد تاکنون فقط یک قانون داشته‌ایم که مربوط به سال 48 است. این قانون، روند تغییراتی که در این 50 و اندی سال اتفاق افتاده را را تحت پوشش خود قرار نمی‌دهد.
به‌طور مشخص در این لایحه درباره برن تصمیمی گرفته شده است؟
در پاسخ به این سوال شما اجازه بدهید با یک مثال آن را شرح دهم. ما یک کنوانسیون حقوق کودک داشتیم. این کنوانسیون سال 83 یا 84 به تصویب مجلس رسیده است، اما یک کنوانسیون متروک است چون با عرف و فرهنگ ما هم‍خوانی نداشته است. منتها برای این کار، لایحه حمایت از حقوق کودک را به تصویب رساندیم. 9 سال خاک خورد اما بالاخره به تصویب رسید و حالا تبدیل به قانون داخلی شد. درباره مباحثی که درباره برن مطرح می‌شود این فرصت را بدهیم که این کنوانسیون خوانده شود تا مساله‌ای شبیه سند 2030 برای آن پیش نیاید؛ چون در وضعیت فعلی، تولیدکننده داخلی است که در حال آسیب دیدن است. درست است که لایحه مالکیت فکری، کپی‌رایت خارجی را هم برای نویسنده خارجی به رسمیت می‌شناسد، اما بیشترین فایده آن به تولیدکننده و خلاق ایرانی باز می‌گردد.
الان چیزی که من می‌فهمم یعنی تصمیم گرفته شده بعضی از مفاد برن تبدیل به قانون داخلی شود؟
با توجه به کنوانسیون برن که هنوز به آن نپیوسته‌ایم، تصمیم گرفته شده که مالکیت فکری در داخل کشور به شکل قانون داخلی در بیاید. درست است که کنوانسیون برن و مفاد آن می‌تواند یک الگو باشد اما الگویی که بومی‌سازی شده است.
این یعنی الان خیلی از مفاد برن، تبدیل به قانون داخلی شده است؟
خیلی نه! شاید چهار پنج مورد بود که در این لایحه به آن اشاره شد. اجازه بدهید بیشتر صحبت نکنم!
این موارد توی ذهن‌تان هست که برای ما هم ذکر کنید؟
نه! اجازه بدهید حساسیت ایجاد نشود. فقط این را بگویم که ما برای بررسی لایحه مالکیت فکری از تمام دستگاه‌ها دعوت کرده‌ایم و همه به کمیسیون فرهنگی آمده‌اند. هیچ دستگاهی جا‌نمانده است.

فیلم چی می بینی؟

حالا درست است که با عضو کمیسیون فرهنگی مجلس راجع به یک موضوع تخصصی گفت‌وگو کرده‌ایم، اما این مانع از آن نمی‌شود که از یک عضو یک کمیسیون فرهنگی مجلس درباره رفتارهای فرهنگی چند وقت اخیرش سوال نکنیم. از سیاوشی درباره آخرین کتابی که خوانده می‌پرسیم: «آخرین کتابی که خوانده‌ام یا درست‌تر بگویم در حال خواندن آن هستم کتاب «بی‍شعوری» است.» این عضو کمیسیون فرهنگی همچنین فیلم «ایده اصلی» به کارگردانی آزیتا موگویی را هم آخرین فیلم ایرانی معرفی می‌کند که موفق به دیدن آن شده است. سیاوشی البته آخرین فیلم خارجی را هم که دیده یک فیلم آمریکایی معرفی می‌کند که درباره انتخابات اخیر ایالات متحده است. با این حال خانم نماینده نام این فیلم به یادش نمانده هرچند خیلی از آن تعریف می‌کند.

محمدصادق علیزاده

فرهنگ و هنر