جزئیاتی از چگونگی برگزاری دادگاه‌های مفاسد اقتصادی از زبان عکاسی که در این روزها عکس‌هایش حسابی دیده شده‌اند

عکاسی از قانون

کمی وسوسه‌کننده به نظر می‌رسد؛ این‌که بتوانی از نزدیک متهمان اقتصادی و اختلاس‌گران را ببینی، روند بررسی پرونده‌های آنها را دنبال کنی و سر در بیاوری که آنها چطور توانسته‌اند نظام اقتصادی کشور را مختل کنند. خوشبختانه عکاسان خبری از آن دسته آدم‌هایی هستند که اگر دچار این وسوسه شدند، بن‌بستی پیش رویشان قرار ندارد و احتمالا با یک برنامه‌ریزی و هماهنگی ساده بتوانند در دادگاه این دسته از متهمان حضور پیدا کنند. آنها علاوه بر این‌که بودن در فضای دادگاه را تجربه می‌کنند و متهمان، قاضیان، موکلان و جریان دادرسی را از نزدیک می‌بینند، تصاویری از آنها ثبت و ضبط می‌کنند که از طریق رسانه‌هایشان در اختیار مردم قرار می‌گیرد. این تصاویر اگرچه تمام واقعیت نیستند اما بخش مهمی از آن محسوب می‌شوند و جالب این‌که تا امروز بسیار هم مورد توجه قرار گرفته‌اند. عکس‌های مربوط به دادگاه‌های جرایم اقتصادی، در رسانه‌های رسمی منتشر و در فضای مجازی دست به دست می‌شوند و از میان آنها جریان‌هایی هم شکل گرفته، مثل جریان مثبتی که درباره رسول قهرمانی، نماینده دادستان تهران در این دادگاه‌ها ایجاد شده است. درباره حضور در دادگاه‌های جرایم اقتصادی و عکاسی از این پرونده‌ها با شیما مسجدی، عکاس خبرگزاری ایسنا صحبت کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
کد خبر: ۱۲۱۵۲۳۱

سختگیری هست، اقتدار هم
از نگاه عکاس ایسنا، مهم‌ترین ویژگی دادگاه‌های رسیدگی به جرایم اقتصادی، سختگیری و اقتدار این دادگاه‌هاست. او اقتدار این دادگاه‌ها را مثبت ارزیابی می‌کند و سختگیری‌های آن را برای عکاسان دست‌و‌پا‌گیر توصیف می‌کند.
براساس توضیحات شیما مسجدی، همه‌چیز بسیار حساب‌شده است و روند دادگاه منظم و دقیق برگزار می‌شود. او تشریح می‌کند: به عکاسان یک تا دو دقیقه فرصت می‌دهند تا از ورود متهمان عکاسی کنند و بعد از آن باید در محدوده مشخصی که برای آنها تعریف شده، کارشان را انجام دهند. قانون اجازه عکاسی از دست‌نوشته‌ها و برخی از شخصیت‌های حفاظتی و امنیتی را نمی‌دهد، همچنین گاهی باید چهره متهمان را مخدوش کرد البته این قاعده برای جرایم اقتصادی متفاوت است و معمولا تلویزیون هم تصویر آنها را بدون فیلتر نمایش می‌دهد. دست‌مان تقریبا برای عکاسی باز است و می‌توانیم ضمن حفظ نظم دادگاه از زوایای مختلف از افراد، موقعیت‌ها و حواشی هر دادگاه عکس بگیریم. به گفته مسجدی، روند برگزاری دادگاه‌ها بسیار جدی و مقتدرانه برگزار می‌شود ولی سختگیری‌هایی صورت می‌گیرد که کمی عکاسان را محدود می‌کند. گاهی از میان ده‌ها عکس تعدادی از آنها اجازه انتشار پیدا می‌کنند.
حاشیه‌سازی نداریم
مهم‌ترین نکته‌ای که به اعتقاد عکاس ایسنا در پوشش تصویری برگزاری دادگاه‌های اقتصادی اهمیت دارد، گزارش کردن واقعیت‌هاست. شیما مسجدی می‌گوید: در طول برگزاری دادگاه، افراد حاضر در جلسه اعم از قاضی، دادستان و موکلان و متهمان ممکن است واکنش‌های متعددی داشته باشند. مهم این است که شما به عنوان عکاس کجا هستید، چه زاویه‌ای انتخاب کرده‌اید و کدام لحظه و کدام واکنش از این افراد را ثبت می‌کنید.
به گفته او گاهی ممکن است دادستان یا نماینده‌اش فقط کیفر خواست را بخواند و هیچ کنش خاصی در چهره و رفتارش مشهود نباشد یا مثلا در جلسه اول، معمولا قاضی فقط شونده است و با دقت به اظهارات طرفین، گوش می‌دهد که در چنین مواردی نمی‌توان عکس ویژه یا خاصی از او گرفت.
بر اساس توضیحات مسجدی، بهترین عکس‌ها زمانی گرفته می‌شوند که افراد حاضر در دادگاه کنش و واکنش محسوسی داشته باشند. او می‌گوید: وقتی نماینده دادستان اسناد و مدارک را در مقابل دفاعیه متهمان رو می‌کند، یک لحظه مناسب برای عکاسی هست و همین طور که دیده‌اید این عکس‌ها مورد توجه قرار گرفته و دست به دست شده‌است.
این عکاس با همه اینها، تاکید دارد که عکاسی از فضای دادگاه، ارائه یک گزارش تصویری واقع‌گرایانه ‌است و قرار نیست در چنین موقعیتی عکس‌های ویژه‌ای به منظور قهرمان‌سازی یا جهت‌دهی به ذهن مخاطبان گرفته شود.
به اعتقاد او عکاسی در فضای دادگاه به لحظه و رصد کردن کنش‌ها و واکنش‌های لحظه‌ای افراد بستگی دارد. مسجدی می‌گوید: وظیفه کاری ما، گزارش واقعیت‌هاست و باید به آنچه در محیط رخ داده وفادار بمانیم. قرار نیست با شیوه‌ها و تکنیک‌های عکاسی واقعیت را مخدوش کنیم اما این احتمال وجود دارد که من از نماینده دادستان سه عکس بگیرم؛ یکی در حالی که گوش می‌دهد، یکی در حال خواندن کیفر خواست و یکی هم در حال نشان دادن اسناد و مدارک! طبیعی است که تصویر سوم بخش تاثیرگذارتری از واقعیت را نمایش می‌دهد اما همچنان بخشی از واقعیت است.
یک روایت کاملا شخصی
شیما مسجدی، پیش از حضور در دادگاه‌های مجرمان اقتصادی، هرگز در هیچ دادگاهی عکاسی نکرده بود اما تصورش از دادگاه‌ها با آنچه در واقعیت می‌دید تفاوت زیادی نداشت به جز دو مورد؛ یکی قطر پرونده‌ها و دیگری تعداد وکلا!‌
این عکاس می‌گوید: می‌دانم که بر اساس قانون، متهمان اجازه دارند که وکیل داشته باشند اما گاهی به خودم می‌گویم واقعا نیاز به حضور این تعداد وکیل هست؟! مخصوصا وقتی برخی از این وکلا با توضیحات مفصل روند بررسی پرونده‌ها را کند می‌کنند!
به جز این مورد او بارها نگاهش به قطر پرونده‌های این متهمان جلب می‌شود؛ پرونده‌هایی که روی میز قاضی قرار می‌گیرد و از میزان و تعدد جرایم حکایت دارد. عکاس ایسنا هم مانند هر شهروند دیگری با خودش فکر می‌کند چطور این افراد، این قدر به نظام و ساختار اقتصاد جامعه لطمه زده‌اند و رسیدگی به این پرونده‌ها چقدر کار دشواری خواهد بود.

حکایت قهرمانی

رسول قهرمانی، نماینده دادستان این روزها مهم‌ترین چهره دادگاه‌های جرایم اقتصادی است. بازنمایی رسانه‌ای حضور و عملکرد او، حتی از کسانی چون قاضی صلواتی و قاضی مسعودی هم پیشی گرفته است.
نماینده دادستان تهران، در طول بررسی پرونده متهمان مفاسد اقتصادی، چهره شده و نگاه‌های مثبت و استقبال مردم را در پی داشته است.
رسول قهرمانی در شبکه‌های اجتماعی با تحسین و تشویق‌های مخاطبان مواجه شده و به گفته عکاس خبرگزاری ایسنا مهم‌ترین دلیل‌اش عکس‌هایی نیست که عکاسان از او منتشر کرده‌اند بلکه به این دلیل است که دارد کارش را به‌درستی انجام می‌دهد.
به نظر می‌رسد این «کار درست» بودن و وجه مثبت اجتماعی برای رسول قهرمانی، هدیه‌ای آسمانی یا بادآورده نباشد. سابقه و پیشینه آقای نماینده حاکی است که موثق و مستدل حرف زدن برای او اهمیت ویژه‌ای دارد چرا که رسول قهرمانی اوایل دهه 80 خبرنگار حوزه قوه قضاییه بوده و این یعنی مهم‌ترین اصل خبرنگاری را درست آموخته و گردآوری اطلاعات و اسناد درست و دقیق از منابع موثق را خوب مشق کرده و حالا حسابی خبره شده است.
عکاس خبری ایسنا احتمالا از این‌که زمانی نماینده دادستان همکارش بوده، مطلع نباشد اما به اعتقاد شیما مسجدی تلاش قهرمانی برای بررسی دقیق پرونده‌ها و دست پرش باعث می‌شود حضور موثر و مقتدری داشته باشد، کنش‌ها و واکنش‌های قابل اعتنا بروز دهد و در نتیجه لحظه‌های قابل توجهی برای ثبت در اختیار عکاسان قرار بگیرد.
شاید بد نباشد بدانید که نماینده دادستان تهران تحصیل کرده حوزه هم هست و فارغ‌التحصیل موسسه امام خمینی(ره) قم هم محسوب می‌شود. به این ترتیب می‌توان فهمید چرا به استدلال و استنباط و اصول مسلط است و به قوانین اشراف دارد.
قهرمانی این روزها دانشجوی مقطع دکتری در دانشگاه تهران است و به نظر می‌رسد چهره‌ای که رسانه‌ها از او ترسیم کرده‌اند، متاثر از واقعیت باشد و حاصل کوله‌باری که از حوزه علمیه و رسانه برا ی خود آورده است.

آذر مهاجر

ادبیات و هنر

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها