کرکس در حال موت

مهدی گلشن می‌گوید این پویش برای آن راه افتاده تا مردم این شهر بتوانند به حق‌شان برسند. شهری که از توابع کاشان است و نزدیک به 5000 نفر جمعیت دارد. این شهر که قالی‌های بداهه‌بافی‌اش معروف است این روزها از بیکاری، وجود گرد و غبار در شهرش و از بین رفتن رشته‌کوهشان به نام «کرکس» و کوه «کمرتیره» رنج می‌برد. مهدی می‌گوید: رشته کوه‌های کرکس غنی از معادن سنگ‌های زینتی و ساختمانی است که از حدود 20سال پیش منابعش توسط شرکتی به صورت بی‌رویه در حال استخراج است.
او به این نکته اشاره می‌کند از زمانی که بحث خصوصی‌سازی به میان آمد، برداشت بی‌رویه سنگ از این معادن بیشتر شده که این اتفاق باعث تخریب بخش زیادی از محیط‌زیست‌شان هم شده است: طبیعت زیبای جوشقان وجهه تاریخی دارد؛ اما برداشت‌های بی‌رویه باعث شده تا مردم از وجود گرد و غبار نتوانند نفس بکشند و دیگر خبری از آب و هوای خوش در این منطقه که طی سال‌ها گردشگران بسیاری را جذب می‌کرد، نیست.
گلشن با انتقاد از اقدام اخیری که صورت گرفته شده ادامه می‌دهد: متاسفانه در حال حاضر این شرکت پروانه بهره‌برداری از محدوده شهری و چشم‌انداز شهری صادر کرده و مدعی است که این محدوده نیز جزو 40 کیلومتر مربعی است که 20 سال پیش در مزایده در اختیار گرفتند. اتفاقی که موجب شد اصالت، فرهنگ، گردشگری، آب و هوای ییلاقی، کشاورزی، دامپروری و... تحت تاثیر قرار گیرد.
بیکاری در شهری ثروتمند موج می‌زند
به همین منظور هم جمعی از جوانان جوشقانی با راه‌اندازی پویشی که از حدود دو ماه پیش راه‌اندازی شد در تلاش هستند تا چنین روندی متوقف شود: چند وقتی می‌شود که به صورت جسته و گریخته اعتراضاتی در این زمینه صورت می‌گیرد؛ اما از آنجا که به صورت منسجم نبود بخشی از جوانان تصمیم گرفتند اعتراضات را به ساماندهی کنند. گلشن انتقاد می‌کند در این 20 سال منابع بسیاری از این شهر استخراج شده است بدون آن‌که کمکی به آبادانی، پیشرفت، توسعه صنعت و سرمایه‌گذاری در این منطقه شود: «باوجود آن‌که این منطقه بسیار غنی است؛ اما جوانان این شهر به دلیل نبود کار از بیکاری رنج می‌برند. این شهر از نظر اشتغال و صنعت بسیار عقب است و تمام سنگ‌هایی که از این منطقه استخراج می‌شود چه داخل کشور چه صادرات خام‌فروشی می‌شود. این یعنی آن‌که هیچ ارزش‌افزوده‌ای نه تنها برای مردم جوشقان که برای کشور هم ندارد.»
مهدی گلشن از جوان‌هایی است که به دلیل نبود شغل و با آن‌که مهندس مکانیک است مجبور به مهاجرت شده و در حال حاضر در اصفهان و در یک شرکت خودروسازی مشغول به کار است. او درباره جرقه شروع این پویش می‌گوید: «ما یک گروه تلگرامی با عنوان «شهیدان» داشتیم که تقریبا هزار نفر از همشهری‌هایمان در آن عضو هستند و در آنجا مباحث گوناگونی در این زمینه مطرح شد. یکی از این موارد توافقی بود که در سال 82 مطرح شد. در این توافق قرار بود هر تن سنگی که استخراج می‌شود 300 تومان به شهرداری جوشقان تعلق بگیرد تا خود ممری باشد برای سرمایه‌گذاری در این شهر و ایجاد اشتغالزایی که متاسفانه تا به امروز عملی نشده. طوری که طی محاسبات صورت گرفته شده که مورد تایید چند نفر از حسابرسان دیوان عدالت اداری نیز قرار دارد؛ حداقل نزدیک به 15 میلیارد و 400 میلیون تومان برآورد معوقات شده که این مبلغ برای شهر کوچکی مانند جوشقان مبلغ قابل توجهی است که اگر طی این سال‌ها به شهرداری پرداخت می‌شد شاید شرایط این شهر بهتر از آنچه هست بود و بسیاری از مشکلاتی که با آن مواجه‌ایم شاید دیگر وجود نداشت.»

کسی به داد محیط‌زیست جوشقان نمی‌رسد
در معرض خطر قرار داشتن محیط‌زیست منطقه جوشقان نیز موضوع مهمی است که گلشن به آن نیز اشاره می‌کند و معتقد است اگر روند بی‌رویه استخراج ادامه پیدا کند قطعا محیط‌زیست جوشقان با این همه قدمت و تاریخچه از بین خواهد رفت: «قانون معادن یک پیوست محیط‌زیستی دارد که بهره‌برداران ملزم به رعایت آن هستند. از جمله این قوانین باطله‌برداری معادن در ایران است. این‌کار به هیچ‌عنوان انجام نمی‌گیرد و به همین دلیل باعث شده فضا کاملا نازیبا شود و محیط زندگی جانورانی را که در منطقه شکار ممنوع قرار دارند در معرض خطر قرارداده طوری که به عنوان مثال بسیاری از قوچ‌های این منطقه از محل زندگی خود کوچ کرده‌اند.» او مبلغ جریمه‌ای را که بابت رعایت نکردن قوانین محیط‌زیستی درنظر گرفته شده است، مبلغ قابل توجهی ندانسته تا مانع فعالیت‌های غیرقانونی متخلفان شود: «متاسفانه باوجود قانون محیط‌زیست در صورت تخلف، تذکر می‌دهد و درصورت بی‌توجهی به تذکر، جریمه‌ای برای آنها بریده می‌شود که نهایت 50 تا صد میلیون تومان است که در برابر اکتشافات و بهره‌برداری‌هایی که انجام می‌دهند مبلغ اندکی است.»
گلشن همچنین خطر سیلاب در این منطقه را بسیار بالا می‌داند چون جاده‌هایی که در دو طرف شیب کوه ساخته و پس از بهره‌برداری و انجام فعالیت‌ها رها می‌شود سیل‌خیز است: «علاوه بر ایجاد سیل که فرسایش خاک را منجر می‌شود در این منطقه مراتع را نیز از بین می‌برد که باعث آسیب به دامداران می‌شود.»
مهدی گلشن به همراه اعضا و همراهان این پویش امیدوارند در صورت رسانه‌ای شدن چنین اتفاق ناگواری در منطقه زندگی‌شان بتوانند مانع این فرآیند از بین‌برنده طبیعت و محیط‌زیست شهرشان شود. اتفاقی که دیگر کمر رشته کوه کرکس را خم کرده و برای همین امیدوارند به مرحله نابودی نرسیده است کسی به فریاد آن برسد.

آزاده باقری
خبرنگار