دعوای مشق شب

ماجرای حذف مشق شب از چند ماه پیش تا روز گذشته حاشیه های بسیاری را در پی داشت. هنوز طرح عملیاتی نشده و مورد تحلیل قرار نگرفته، جمعی از ناشران کمک آموزشی به دیدار مراجع تقلید رفتند تا درباره این اتفاق با آنها حرف بزنند. گاج و قلمچی سردمداران آنها بودند نتیجه ای که می خواستند هم از این دیدار بیرون آمد . برخی رسانه ها ناشرانی که این دیدارها را ترتیب داده بودند به سوء استفاده از مراجع محکوم کردند.
ماجرا اما به همین جا ختم نشد و پیگیری های رسانه‌ها ماجرای دیگری را هم به میان کشید، ماجرایی که ابوالفضل جوکار مدیر انتشارات گاج در گفت و گویش با خبرگزاری مهر آن را بیان کرد و حکایت از مناسبات خاص این موسسه با دانشگاه‌ها داشت. جام‌جم پیش از این در گزارش‌های مفصلی به این موضوع پرداخت. در ادامه این حاشیه‌ها مجتبی شریعتی معاون آموزشی وزیر علوم درباره موضوع طور دیگری حرف زد. او در گفت‌وگو با جام‎‌جم به اتفاقات پیش آمده درباره دانشگاه علم و صنعت واکنش نشان داد و تاکید کرد که کنکورمحوری موجب شده علم و آگاهی تحت تاثیر سرعت قرار بگیرد و اتفاقات نامطلوبی را برای فضای علمی کشور رقم بزند.
کنکور محوری که البته حالا نشان می دهد به همین موضوع فقط راضی نیست و مشق شب محوری را هم در کارنامه خود دارد. بعد از همه این حاشیه ها و کشمکش ها حالا نخ این موضوع از جاهای دیگر هم بیرون آمده است. روز گذشته فرهاد فلاحتی عضو کمیته آموزش و پرورش کمیسیون آموزش مجلس گفته است فضای آموزشی کشور برای حذف مشق شب مناسب نیست: در حال حاضر امکان حذف مشق شب از سیستم آموزشی کشور وجود ندارد.
مجلس و ماجرای مشق شب
آنطور که خبرگزاری خانه ملت نوشته، فلاحتی گفته که هرگونه تصمیم آموزشی و تربیتی که در وزارت آموزش و پرورش توسط مسئولان این وزارتخانه اتخاذ می شود، باید کارشناسی شده بوده و باعث ارتقای سطح کیفی آموزشی در سیستم تعلیم و تربیت کشور شود که بحث بودن یا نبودن مشق شب، از جمله این تصمیمات است.
او همچنین تاکید کرده، تکالیفی که تحت عنوان مشق شب در مقطع تحصیلی ابتدایی و تحت عنوان حل تمرین در مقطع متوسطه به دانش آموزان داده می‌شود، نباید یک باره کنار بروند، بلکه می توان مکمل این تکالیف، موارد آموزشی دیگر را اضافه کرد که آموزش و پرورش باید با برگزاری نشست با خبرگان و کارشناسان آموزشی و تربیتی، تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
جالب است که این حرف‌ها به شدت ما را یاد حواشی چند ماه اخیر مشق شب می‌اندازد. حاشیه‌هایی که بیش از آن‌که دغدغه آموزشی و فرهنگی داشته باشند، ظاهرا رنگ و لعابی اقتصادی داشتند که قرار بود آسیاب اقتصاد بعضی از موسسات و بنگاه‎ها را بچرخاند. حالا این‌که چنین حرفی از زبان یکی از اعضای کمیسیون آموزش مجلس به گوش می‌رسد خودش یک اتفاق جالب است.
آقای نماینده مجلس و عضو کمیسیون آموزش در ادامه اشاراتی هم به بحث حذف مشق شب داشته. فلاحتی گفته که تمام حرف هایی که درباره حذف مشق شب مطرح می شود ناشی از عدم شناخت کسانی است که آشنایی چندانی با فضای آموزشی کشور ندارند. به گفته او تعداد بالای دانش آموزان در کلاس درس و ساعت کم آموزشی در مدارس، معلمان زمان کافی برای آموزش را ندارند، بنابراین مشق شب، مکملی برای فهم و درک بیشتر درس ارائه شده در کلاس درس است.
هرچند عضو کمیسیون آموزش این مساله را با اتخاذ تصمیمات ناپخته و کارشناسی نشده در آموزش و پرورش گره زده و عواقب آن را تبعات و آثار زیان بار و غیر قابل جبرانی دانسته که که این مساله می‌تواند برای جامعه دانش‌آموزشی کشور به ارمغان بیاورد ولی سوال آنجاست که نفس این موضوع با توجه به حواشی اخیر که اطراف آن پدید آمده و پای بعضی بنگاه‌های خاص را هم به میان کشانده، آیا صرفا یک بررسی علمی و کارشناسی خاص است یا آنکه استدلال‌ها و بحث‌های دیگری هم در موضوع دخالت دارند که اصل آن را به حاشیه برده‌اند.
فلاحتی در بخش دیگری از صحبت‌هایش تکلیف وزارت آموزش و پرورش را هم مشخص کرده و گفته اگر این وزارتخانه برای حذف مشق شب مصر است، باید امکانات و تجهیزات مورد نیاز مدارس را فراهم کرده و به دنبال آن، کمبود معلم را جبران کند و همچنین محتوای کتب درسی را مورد بازنگری قرار دهد که بعد از عملیاتی کردن موارد مذکور با انجام کار کارشناسی و بررسی دقیق، به دنبال حذف مشق شب باشد.
اینکه این موضوع به چه سرانجامی ختم می‌شود باید منتظر گذر زمان ماند ولی آنطور که از حرف های فلاحتی برمی آید مشق شب به این زودی ها حذف شدنی نیست و همچنان قرار است در سیستم آموزشی باقی بماند. اتفاقی که ظاهرا بیش از هر کسی باب میل ناشران کمک آموزشی عریض و طویلی خواهد بود که حالا سیطره شان را از مدارس ابتدایی تا دانشگاه ها گسترش داده اند و احتمالا فکر راهی برای ورود به کودکستان ها هم خواهند بود.
چرخه اقتصادی شکل گرفته حول موضوع کنکور - سوای تاثیر منفی که بر موضوع علم و دانش و دانشگاه‌ گذاشته‌اند- از موضوعات قابل تاملی است که به شدت می‌تواند به عنوان یک مطالعه مورد، زیر ذره‌بین اقتصادی و آکادمیک قرار گیرد. چرخه‌ای که یک سر آن در وضعیت آموزشی و آموزش و پرورش ریشه دوانده و حتی بعضا برای تغییر تصمیمات مدیران عالی این حوزه متوسل به مراجع و علمای دینی هم می‌شود و سر دیگرش هم در آشفته‌بازار فعلی کنکور و مقدمات ورود به دانشگاه که باعث تشکیل کارتل‌های اقتصادی خاصی شده که حالا حوزه نحیف نشر کشور را هم تحت تاثیر خود قرار داده‌اند. از کمیسیون آموزش مجلس و اعضای آن انتظار می‌رود که در چنین مسائلی با ملاحظات و احتیاط بیشتری ورود کنند تا مگر نیات و دغدغه‌های تخصصی آنها آلوده به مسائل دیگری نشود.