گفت‌وگو با قاسم رفیعا، شاعر درباره شب‌های رمضان مشهد

لذت افطاری در صحن عتیق

به قولی تصور کن، حتی تصور کردنش هم قشنگه! تصور کن اردیبهشت باشد و هوا معتدل، نه سرد و نه گرم. غروب خورشید هم باشد و تو در خُنکای صحن‌ بزرگ حرم امام نشسته باشی و سر درگریبان و دل به راه و چشم به در که موذن، اذان بگوید و صدایش از گلدسته‌ها پخش شود میان حرم و صحن و کوچه‌ها و خیابان‌ها.
کد خبر: ۱۲۰۶۱۰۹

آنهایی که در جوار امام (ع) هستند سر می‌چرخانند سمت گنبد و ضریح و گلدسته‌ها و آنهایی که بیرون حرم هستند تا جغرافیایی که گنبد دیده می‌شود، می‌چرخند سمت گنبد و سلام می‌دهند و‌ آنهایی که در خانه‌هایشان نشسته‌اند، با شنیدن صدای اذان قربت الی‌ا... می‌گویند و یک‌راست می‌روند سراغ امام هشتم و سلام می‌دهند؛ السلام علیک یا امام غریب! و اینجاست که ذهن مکث می‌کند؛ امام رضا (ع) با این همه مشتاق و طرفدار غریب است؟ نه!‌ او قرن‌‌هاست که چراغ امیدی شده در همه شب‌های تار ایرانیان،امید شده برای همه ناامیدان. محبوبی شده برای همه آنهایی که حتی اگر شده برای یک بار به سفر فکر می‌کنند. نه! او غریب نیست، ما غریبیم که گاهی راه را گم می‌کنیم و نمی‌دانیم به کجا پناه ببریم.
ماه رمضان است و هوا معتدل؛ نه سرد و نه گرم. تشنگی و گرسنگی نرم نرمک اذیت می‌کند و طاقت را طاق می‌کند، هر چه به غروب نزدیک‌تر می‌شوی. حالا تصور کن در حرم امام رضا نشسته‌ای در خنکا و داری زیر لب زمزمه می‌کنی، راز و نیاز، درد دل. . . موذن، اذان می‌گوید. . .
اگر تجربه چنین حضوری را نداشته‌ایم، عکس‌هایش را دیده‌ایم. عکس‌های حال و هوای حرم امام مهربانی‌‌ها در ماه رمضان و سفره‌های افطار که پهن می‌شود و روزه‌داران و زواری که پای سفره می‌نشینند. ضیافتی است این مهمانی خودمانی در جوار امام مهربانی‌ها. بیشتر ایرانی‌ها، ماه رمضان که می‌شود، دلشان هوای مشهد و امام رضا (ع) می‌کند. تجربه حضور در حرم و شهر مشهد در شب‌ و روزهایی که شنیده‌ می‌شود حرم ‌خلوت‌تر است و می‌توان با فراغ بال بهتری زیارت کرد.
دعوتید از افطار تا سحر
قاسم رفیعا، شاعر مشهدی، اهل طرقبه شعر معروفی دارد؛‌ موره میبینی که شر و با صفایوم
بچه محله امام رضایوم / زلزلیوم حادثیوم بلایوم / بچه محله امام رضایوم ...
این شاعر که دلش را به شفقت و مهر امام رضا (ع) گره زده در این شعر با او شوخی هم کرده و البته رندی هم کرده و برای به دست آوردن دل امام (ع) ترجیع‌بند شعرش را «بچه محله امام رضایوم» انتخاب کرده. از شواهد چنین برمی‌آید که امام هم از این شعر خوشش آمده و برکت داده به شعر و شهرت رفیعا. به او تلفن می‌کنم تا درباره شب‌‌ها و روزهای رمضان مشهد و حرم امام رضا (ع) با او هم‌صحبت شوم. با همان لهجه مشهدی یا به قول خودش طرقبه‌ای می‌گوید: روزها و شب‌های ماه رمضان در مشهد و حرم هر ساعتش لطف خاص خود را دارد. اما به نظرم از افطار تا سحر بهترین زمان ممکن است که می‌توانی حَظ کنی از همجواری با آقا. باید خودت فضا و زمان و مکان را درک کرده باشی تا بتوانی حسی را که از آن برایتان می‌گویم باور کنید. از آن لحظه‌ای که اذان مغرب را می‌گویند تا وقت اذان صبح. مشهدی‌ها که حتما اگر شده حداقل یک‌بار این شرایط را درک کرد‌ه‌اند. مسافرانی هم که ماه رمضان به مشهد و زیارت می‌آیند، شب‌های حرم را بخشی از بهشت می‌دانند.
از رفیعا می‌پرسم، زمان افطار همه می‌توانند بر سر سفره بنشینند؟ می‌گوید: نه! باید ژتون داشته باشند! اگر آزاد بود که باید همه خیابان‌های اطراف مشهد را هم سفره پهن می‌کردند! البته الان هم سفره‌ای بزرگ و با برکت در صحن بزرگ پهن می‌شود، اما فقط آنهایی که ژتون دارند می‌توانند افطاری حرم را بخورند. خدام ژتون‌ها را روز قبل بین زوار و کسانی که به زیارت می‌آیند، توزیع می‌کنند. قسمت هر کسی باشد حتما به او خواهد رسید. البته ژتون افطار از دریافت ژتون غذای حضرتی که در بقیه سال داده می‌شود، راحت‌تر به دست می‌آید. چون برای غذای حضرتی باید در سایت ثبت نام کنی و برای دریافت ژتون‌‌های آزاد هم فقط باید شانس بیاوری و قسمتت باشد. اما تا حالا قسمت من که نشده ... بیت آخر شعر را که یادتان هست: منتظر یک ژتون غذایوم / بچه محله امام رضایوم ...
رفیعا می‌گوید: شبیه این سفره افطار را در حرم ‌شریفین و مسجد پیامبر (ص) هم پهن می‌شود اما آنچه در سفره می‌گذارند، کمتر است! البته آنجا بعد از افطار باید در صف نماز بایستی و هر شب یک جزء قرآن را در نماز تمام کنی اما در حرم امام رضا (ع) بس که آقا مهربان است و رئوف، بعد از خوردن افطار می‌توانی بروی‌! آقا هیچ چیزی از تو نمی‌خواهد .... !
از بلال طرقبه تا شله مشهدی
این شاعر که روی منطقه طرقبه مشهد که یکی از ییلاقات این شهر است، حساسیت ویژه‌‌ای دارد و ساکن همین منطقه هم هست، می‌گوید: بعد از افطار مردم راهی شاندیز و طرقبه می‌شوند و البته الان چون شاندیز همه جایش رستوران‌های شیک شده، بیشتر به طرقبه می‌آیند و بلال و بستنی می‌خورند و عده‌ای هم تا سحر برای خودشان همان‌جا می‌مانند و از طبیعت و دور‌همی‌ها لذت می‌برند. بلال‌های طرقبه را اصلا نباید با بلال‌های جاهای دیگر مقایسه کرد. بلال مشهد و طرقبه بلال شیری است و بسیار خوشمزه و باب دندان. بلال شهرهای دیگر و به‌خصوص آنهایی که در تهران به خورد مردم می‌دهند بیشتر شبیه ذرت مکزیکی است تا بلال.
رفیعا درباره شله مشهدی هم سنگ تمام می‌گذارد و آن را یکی از بهترین غذاهای ایرانی می‌داند و می‌گوید: می‌دانید چرا شله مشهدی، معروف شده؟ چون خیلی خوشمزه است و هر کسی یک بار آن را بخورد برای همیشه مشتری‌اش می‌شود. البته شله مشهدی را باید آشپزی بپزد که کاربلد است و از مواد اصلی استفاده کند. ماده اصلی شله، گوشت فراوان است و گوشت الان خیلی گران است! پس شله خوب کم پیدا می‌شود. این را هم بگویم اتحادیه رستوران‌دارهای مشهد اعلام کرده شله‌ای که با گوشت مرغ پخته می‌شود نباید گران باشد! یکی نیست به این آقا بگوید شله‌‌ای که با مرغ پخته می‌شود دیگر شله نیست که گران باشد یا ارزان !
به رفیعا می‌گویم اهالی بقیه مناطق کشور وقتی می‌بینند ما خراسانی‌ها حلیم یا شله را با قیمه و نمک می‌خوریم، دستمان می‌اندازند و می‌گویند حلیم را باید با شکر خورد. این شاعر طنزپردار با همان لهجه مشهدی می‌گوید: من که تا حالا کسی را ندیده‌ام شله یا حلیم را با شکر بخورد! قیمه را هم به این دلیل روی شله یا حلیم می‌ریزیم که از ترش کردن معده جلوگیری کند !

ماه رمضان مشهد و حرم خلوت‌تر از بقیه سال است، البته به‌جز شب‌های قدر که از همه نقاط ایران می‌روند که این شب‌ها را در جوار امام هشتم (ع) باشند که شاید قدر ببینند و بر صدر بنشینند! ماه رمضان بهترین فرصت است، تجربه حضور در حرم امام مهربانی‌ها،‌ به‌خصوص امسال که ماه رمضان اردیبهشتی شده است و معتدل است، نه گرم و نه سرد و دل می‌طلبد خنکای حرم را.

طاهره آشیانی
روزنامه‌نگار

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها