کابوس دندانپزشکی

اولین مراجعه در کودکانی که مشکلات خاص سیستماتیک ندارند زیر یک‌سال یا اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم در حدود هشت ماهگی است که اولین دندان‌های کودک شروع به رویش کرده و مشکلات احتمالی بروز پیدا می‌کنند. بازدیدهای بعدی توسط متخصص باید هر شش ماه انجام شود.
در کودکی یا بزرگسالی؟
با مراجعه به موقع می‌توان ارتودنسی را در زمان مناسب انجام داد یا با انجام درمان‌های ساده و کارساز مانند قراردادن یک فضای نگه‌دارنده در زمان افتادن دندان شیری که توسط پزشک عمومی هم قابل جایگذاری است، از درمان‌های دشوار و پرهزینه در آینده پیشگیری کرد. درمان باتوجه به نوع مشکلی که کودک با آن مواجه است متفاوت است. در بعضی مشکلات مانند رویش دندان‌های بالایی از داخل اقدام به موقع ضروری است و به محض دیده شدن باید درمان آغاز شود، اما به طور حتم برخی درمان‌ها را نیز می‌توان به سال‌های بزرگسالی موکول کرد.
نترس بچه‌جان!
ترس کودکان از دندانپزشکی، هم به والدین و هم به دندانپزشک مرتبط است. کودک را نباید به عنوان تنبیه، بلکه به عنوان تشویق نزد دندانپزشک آورد. جمله ساده «اگرقند بخوری، می‌برمت دکتر» نوعی تنبیه است که خاطره بد در ذهن کودک ایجاد می‌کند. کودک‌تان را با جملاتی تشویقی مانند «ما تو را پیش دندانپزشک می‌بریم تا دندان‌های زیبا داشته باشی که موقع عکس گرفتن هم خوشگل بشی»، نمونه‌ای از جملات تشویقی است که توقع داریم خانواده‌ها مثال‌هایی از این قبیل در جعبه ابزار ادبیات گفت‌وگو با کودک خود بیابند و همواره از آنان استفاده کنند. در مطب هم اخلاق مناسب و صبر و حوصله دندانپزشک نقش مهمی دارد، پزشک باید تلاش کند، حتی اگر کودک گریه می‌کند در نهایت با اهدای جایزه و بیان جملاتی از این قبیل که مفهوم خوب و قوی بودن دارد، کودک را با خاطره خوب راهی خانه کند. در نهایت هم تشویق و جایزه در محیط خانواده ادامه یابد. یعنی دکتر کودک را نزد والدین تشویق کند و والدین نیز به کودک تاکید کنند دکتر از تو راضی بوده و به شما جایزه داده است. با این کار تیمی مناسب رفتارهای مثبت کودک را تقویت می‌شوند. نه والدین و نه پزشک نباید درباره این‌که کودک گریه و جیغ و داد کرده اصلا صحبتی به میان بیاورند.
گل و بلبل مطبت کو؟
محیط فیزیکی مطب باید متناسب با روحیه کودک تعبیه شده باشد. کادر دندانپزشکی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و وقتی صحبت از کار دندانپزشک می‌کنیم نه‌تنها منظورمان پزشک، بلکه همه کارکنان و به‌خصوص منشی هم است. فردی که وقت می‌دهد باید زمان را با توجه به سن کودکان طوری تنظیم کند تا کودک مدت زیادی در مطب نماند. انتظار، کودکان را آزار می‌دهد و در شرایطی که کودک باید زمانی را منتظر بماند شرایطی مانند فیلم یا اسباب بازی برای او فراهم کرده باشند تا او سرگرم شود. بهتر است محیط به‌گونه‌ای در نظر گرفته شود که صدای گریه کودک به بیرون نرسد. به هر دلیلی اگر کودک صدای گریه هم‌سن و سالان خود را شنید نباید به او بگوییم او بچه ترسویی است. بلکه باید به او درباره خرابی زیاد دندان‌های او و درد قبلی‌اش توضیح دهیم که «وای طفلک، این بچه خیلی دندونش خراب بوده و حتما دیشب از درد تا صبح گریه کرده». نوعی وانمود کردن از این‌که به خاطر درد دیشب و نه به خاطر درد یا ترس در اینجا گریه می‌کند.
متخصص اطفال یا عمومی؟
بازدیدهای دوره‌ای و بسیاری از درمان‌ها را می‌توان توسط متخصصان عمومی رفع و رجوع کرد. در بسیاری از موارد دشوار هم دندانپزشک عمومی می‌تواند تشخیص اولیه بدهد، برخی درمان‌ها را انجام و در صورتی که مشکلات فک وجود داشت ادامه درمان را به متخصص ارتودنسی ارجاع دهد. باید به این نکته توجه کرد جمعیت دندانپزشکان اطفال نسبت به دیگر متخصصان حوزه دندانپزشکی کمتر از 2 درصد است و به همین دلیل ما توقع داریم دندانپزشکان عمومی هم بسیاری از درمان‌های مربوط به اطفال را انجام دهند. آنان باید قادر باشند حجم کارهایی مانند پوسیدگی، پرکردن یا عصب‌کشی ساده را مدیریت کنند. این‌که فرزندان‌مان تا چه سنی باید برای درمان‌های تخصصی توسط متخصص اطفال درمان شوند، سؤالی است که شاید برای بسیاری پیش بیاید که گروه کودکان تا دوران نوجوانی و سنین قبل از 20 سالگی در طیف بیماران متخصص اطفال قرار دارند. خانواده‌ها برای ویزیت کودک خود حتما به دنبال متخصص اطفال باشند.
مطب‌های عمومی را دریابید
بهتر است در مطب‌های دندانپزشکان عمومی نیز محیطی باب طبع کودکان آماده شده باشد. استفاده از رنگ‌ها یا اسباب‌بازی‌هایی که کودکان را سرگرم کند از ملزومات دندانپزشکان است. چون سر و کارت با کودک افتاد پس زبان کودکی باید گشاد! علاوه بر محیط، زبان نیز باید زبان کودکی باشد.
پزشک باید از شیوه‌های درمانی استفاده کند که درد و استرس کمتری را به کودک وارد کند. به عنوان مثال برای برساژ نه از مسواک‌هایی که گرد است، بلکه همین کار را با با یک وسیله بدون مو و لاستیکی انجام دهد تا کودک با تماس برس با لثه‌اش حس بدی را تجربه نکند که مانع ادامه همکاری او در درمان شود.

نیلوفر جامه‌بزرگی

سلامت