کارشناسان علل مطرح شدن مجدد موضوع مذاکره با آمریکا را بررسی می‌کنند

تحریم مذاکره

طرح پیشنهاد تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا از سوی وزیر خارجه کشورمان بازتاب گسترده‌ای در روزهای اخیر داشته و تعبیر و تفسیرهای مختلفی از این پیشنهاد در برخی رسانه‌ها مطرح شد. البته محمدجواد ظریف که در روزهای اخیر به آمریکا رفته بود توضیح داد که این پیشنهاد، پاسخی به درخواست اخیر آمریکایی‌ها بوده و هیچ مذاکره‌ای میان تهران و واشنگتن در جریان نیست اما این توضیحات باعث نشد تا گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال مذاکره مجدد میان ایران و آمریکا مطرح نشود. این گمانه‌زنی‌ها عمدتا از سوی برخی محافل سیاسی و رسانه‌هایی صورت می‌گیرد که همچنان راه‌حل مشکلات کشور را رابطه با آمریکا می‌دانند و این در حالی است که هنوز مدت زیادی از عهدشکنی آمریکا در تجربه قبلی مذاکره نمی‌گذرد. ظریف در گفت‌وگوهایی که در این روزها با رسانه‌های آمریکایی داشت به‌روشنی این مساله را توضیح داد که هیچ ارتباطی میان ایران و آمریکا وجود ندارد و هیچ مذاکره‌ای چه با مقامات دولت قبلی آمریکا و چه مقامات فعلی این کشور در جریان نیست. وزیر خارجه کشورمان در گفت‌وگویی که با سی‌بی‌اس داشت تاکید کرد ایران صرفا آمادگی دارد در مورد تبادل زندانیان، شرایط را برای مذاکره میان دو مسؤول هم‌سطح از ایران و آمریکا فراهم کند. با این‌حال به اعتقاد برخی کارشناسان، بخش‌هایی از اظهارات ظریف و همچنین رئیس‌جمهور راه را برای این گمانه‌زنی هموار می‌کند که شاید همچنان روزنه‌هایی برای مذاکره مجدد ایران و آمریکا وجود داشته باشد؛ اظهار نظرهایی از جمله این صحبت ظریف که گفته «ما براساس احترام متقابل دیدار می‌کنیم. ما نمی‌توانیم با کسی ملاقات داشته باشیم که احترام نمی‌گذارد، کسی که تعهدات بین‌المللی کشور خود را زیر پا گذاشته است، کسی که از توافقات بین‌المللی خارج شده است.»مشابه این اظهارات از سوی رئیس‌جمهور کشورمان هم مطرح شده است و این‌گونه موضع‌گیری‌ها از سوی عده‌ای به احتمال مذاکره مجدد میان ایران و آمریکا در صورت برخی تغییر رفتارها توسط آمریکا تعبیر شده است. در ارتباط با احتمال مذاکره مجدد میان ایران و آمریکا و این‌که مواضع اخیر وزیر خارجه کشورمان در نیویورک چه تاثیری بر ادامه روند موجود در روابط ایران و آمریکا دارد با چند نفر از کارشناسان مسائل بین‌الملل گفت‌وگو کرده‌ایم:
کد خبر: ۱۲۰۳۴۸۶

صحبت‌های ظریف به معنی مذاکره نیست
حسن بهشتی‌پور / کارشناس مسائل بین‌الملل
معتقدم که پیشنهاد آقای ظریف، وزیر خارجه کشورمان مبنی بر مبادله زندانیان ایران و آمریکا نظر شخصی ایشان نیست و به احتمال زیاد در سطح شورای عالی امنیت ملی این مساله هماهنگ شده است. چون یک طرف ماجرا قوه قضاییه است و آزادی و تبادل زندانی میان دو کشور باید با نظر این قوه صورت گیرد و این مساله در حدود اختیارات وزارت خارجه نیست. البته این مساله سابقه‌ای هم دارد و شش ماه پیش آمریکایی‌ها نامه‌ای برای ایران ارسال و درخواست خود را برای آزادی زندانیان آمریکایی در ایران مطرح کردند. طبعا این به معنای مذاکره و گفت‌وگو نیست بلکه کاری است که حتی به مصلحت برخی زندانیان ایرانی گرفتار در آمریکا نیز هست. اساسا در یک گفت‌وگو باید هدف از اول مشخص و معلوم و همچنین شرایط آن نیز فراهم باشد. این در حالی است که آقای ظریف به صراحت اعلام کرده نمی‌توان به آمریکا برای برآوردن تعهدات‌شان اعتماد کرد. البته برخی رسانه‌ها با توجه به آزادی یک زندانی آمریکایی از سوی کره شمالی و به تبع آن شکل‌گیری مذاکره میان ایالات متحده و این کشور درصدد مشابهت‌سازی بودند که باید گفت ایران، کره‌شمالی نیست. در عین حال مصاحبه آقای ظریف با فاکس‌نیوز که منعکس‌کننده نظرات جناح نظامی و محافظه‌کار آمریکایی است اقدام بجا و در چارچوب دیپلماسی عمومی و استفاده تریبون دشمن علیه دشمن است.

خوی درندگی آمریکا عوض نشده است
حسین مظفر / عضو مجمع تشخیص
درباره ارتباط و گفت‌وگو با آمریکا صحبت شده و همواره هم به این نکته تاکید شده است که اگر روند مسائل به شکل عادی و طبیعی ادامه پیدا کند و طرفین در تعامل با یکدیگر از موضع برابر رفتار کنند نفس گفت‌وگو و رابطه اشکالی ندارد، اما آمریکا همیشه رویکردی سلطه‌جویانه و برتری‌جویانه دارد و از این موضع وارد می‌شود. طبعا در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه حاضر به باج دادن به آمریکا نیست. اصولا مذاکره و رابطه با کسی که مثل حیوان درنده چنگ و دندان نشان می‌دهد و مثل روباه مکارانه وارد می‌شود به مصلحت نیست. ارتباط ما و آمریکا طبق نظر امام راحل به مثابه رابطه گرگ و میش است. البته این به معنای ضعف ایران نیست، بلکه طرف مقابل رویه برتری‌جویانه و متخاصم داشته و دارد و ما در چنین شرایطی به هیچ وجه به این نوع از رابطه و گفت‌وگو تن نمی‌دهیم.

ایجاد شکاف در ارکان سیاست آمریکا بعید است
صادق زیبا کلام / استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران
برخی در ایران بر این باور هستند که نوع رفتار آقای ظریف در آمریکا و گفت‌وگوهایی که وی با رسانه‌های آمریکایی انجام داده است، رویکرد جدیدی از سوی وزارت خارجه ایران است تا میان جریان تندرو و جنگ‌طلب آمریکا (مثل بولتون و پمپئو) با دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده که اساسا اهل تجارت و بده و بستان است فاصله بیندازد.
تلقی این گروه این است که این رویه جدید ممکن است باعث شود ایران بتواند جریان جنگ‌طلب و گروه ب شامل بنیامین نتانیاهو، بن سلمان، بن‌زاید و بولتون را دور بزند و مستقیما با ترامپ کنار بیاید تا کشورمان بتواند از شرایط بحرانی که در حال حاضر در آن به‌سر می‌بریم گذر کند. می‌شود گفت این نگاهی است که آقای ظریف و دولت دارند و درباره این‌که تا چه اندازه این سیاست می‌تواند موفق شود باید گفت بعید است چنین اتفاقی بیفتد و میان ارکان سیاست آمریکا شکاف
ایجاد کرد.
البته از زاویه دیگری نیز باید این مساله را دید و باید این پرسش را مطرح کرد که بعد از گذشت 40 سال از انقلاب تا چه زمانی باید سیاست آمریکاستیزی را ادامه داد و هزینه سنگینی را که به‌واسطه این موضعگیری از محل منافع ملی ایران پرداخت شده است، نادیده گرفت.

طرح مذاکره با دشمن غدار به مصلحت نیست
محمدحسن قدیری ابیانه / تحلیلگر مسائل سیاسی
در فضای رسانه‌ای از طرح پیشنهاد مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا که مورد تاکید آقای ظریف قرار گرفته تلقی به ضعف شده است. متاسفانه آقایان روحانی و ظریف و همچنین رسانه‌های اصلاح‌طلب که در گذشته نیز پالس‌هایی برای مذاکره و گفت‌وگو می‌دادند این روند را همچنان ادامه می‌دهند. مثلا آقای رئیس‌جمهور در گذشته حتی آب خوردن را نیز به برجام ربط می‌دادند و الان هم می‌گویند ما اهل مذاکره‌ایم اما باید آمریکا کارهایی انجام بدهد.
رفتار و رویکرد دلسوزانه و انسان‌دوستانه ایران در قبال برخی کشورها که ممکن است در مضیقه و تنگنا باشند کاری شایسته به نظر می‌رسد، اما این رویه را در قبال دشمنی غدار در پیش گرفتن، اساسا به مصلحت کشور و منافع ملی نیست. این دشمن 40سال است در پی سرنگونی جمهوری اسلامی ایران است. آیا آقای ظریف متوجه نیست این مساله نشان‌دهنده ضعف است؟ این احساس ضعف وزیر خارجه در حالی صورت می‌گیرد که با واقعیت‌های جامعه ما سازگار نیست.
این‌گونه به نظر می‌رسد او به آمریکا خوشبین است و این خوشبینی وزیر خارجه با توجه به تجربیات گذشته یک نقطه منفی در کارنامه او محسوب می‌شود و معتقدم سیاست‌ها و نگاه ایشان منطبق با موضع عزتمندانه ملت ایران نیست و ایشان نمی‌تواند وزیر خارجه خوبی در اوج تهدیدات دشمن و اوج مقاومت ملت ایران باشد.

صداقت نداشتن آمریکا به اثبات رسیده است
محسن کوهکن / نماینده مجلس
دولت آمریکا در طول 40 سالی که از پیروزی انقلاب می‌گذرد همواره از رویه خاصی پیروی کرده و بر مبنای تحریم و تحریک کشورهای دیگر برای جنگ با جمهوری اسلامی ایران و پشتیبانی از توطئه‌های خارجی ادامه مسیر داده است.
این رفتار به قطع روابط سیاسی میان دو کشور در اوایل انقلاب انجامید. در شرایط کنونی تصمیم‌گیری درباره تعامل و گفت‌وگو و رابطه ایران با آمریکا جزو مسائل کلان کشور است و از حیطه وظایف وزارت خارجه و تصمیم‌گیری این نهاد برای برقراری ارتباط خارج است. به عبارت دیگر وزارت خارجه برابر با قانون اساسی نمی‌تواند بدون کسب نظر آن جایگاه قانونی در این باره اقدامی انجام دهد. برخی مباحثی را مطرح می‌کنند که ظاهرا نیات انسان‌دوستانه و خیرخواهانه برای نوع بشر دارد اما باید به این نکته هم توجه کنند که محدوده طرح این مباحث تا جایی است که مورد سوءاستفاده آمریکا قرار نگیرد.
بنابراین باید نسبت به این مسائل حساسیت داشت و صداقت نداشتن آمریکا حتی در یک مراوده شامل احوالپرسی ساده هم به اثبات رسیده است. نمونه روشن آن برجام بود که با وجود تلاشی که صورت گرفت یک رئیس‌جمهور ناقص‌العقل به آن پشت پا زد، بنابراین هر نوع رفتاری خلاف این مصلحت‌اندیشی‌ها در عرصه وزارت خارجه نباید صورت گیرد، مگر این‌که دلیل مهمی مبتنی بر درنظر گرفتن منافع حداکثری و مضار حداقلی برای ما و مضار حداکثری و منافع حداقلی برای آمریکا وجود داشته باشد.

فتاح غلامی

سیاسی

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها