ساده‌زیستی؛ راز موفقیت دهه 60

انقلاب اسلامی، وارد پنجمین دهه از حیات خود شده است. با توجه به این‌که شما از مدیران دهه 60 هستید و ساده‌زیستی آن دوران را درک کرده‌اید، برای احیای آن روحیات در پسا 40 ‌سالگی انقلاب، چه باید کرد و اصلا چرا مسیر و سبک زندگی مدیران در سال‌های اخیر عوض شده است؟
علت تغییر آن روحیات به عوامل مختلفی بستگی دارد. شاید یکی از دلایل آن کنار زدن کسانی بود که افکار انقلابی داشتند. زمانی که سرپرستی سازمان محیط‌زیست را به‌عهده داشتم، شیوخ عربی که به ایران می‌آمدند به عنوان هدیه برای من ده‌ها خودرو مثل نیسان پاترول می‌آوردند. از آنجایی که این ماشین‌ها برای رتق و فتق امور مربوط به سازمان محیط‌زیست مناسب نبود، من این خودروها را به وزارتخانه‌های دیگر ارسال و به جای آن ماشین‌های جیپ برای سازمان بهزیستی دریافت می‌کردم. اما وقتی برای مراسمی به یکی از وزارتخانه‌ها دعوت شدم، دیدم که وزیر از آن ماشین‌ها استفاده شخصی می‌کرد. بالاخره بشر است و روحیه‌ها عوض می‌شود. یکی این فکر را دارد که آنچه دارد بین دیگران تقسیم کند و یکی دیگر هم در خیال آن است که زیاده‌طلبی کند و املاک و اموال خود را افزایش دهد.
شائبه‌ای وجود دارد مبنی بر این‌که در دوران آقای هاشمی زمینه برای گرایش به اشرافیگری مدیران اجرایی فراهم شد. آیا این مساله را قبول دارید؟
آقای هاشمی در پی تظاهرات فقرایی یا خودنمایی‌های اشرافی نبود. یادم می‌آید زمانی با آقای هاشمی در ماشین نشسته بودیم و در سطح شهر چشمشان به بیلبوردهای تبلیغاتی افتاد. به ایشان گفتم که این‌ چه وضعیتی است. این بیلبوردها تشویق مردم به مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی است، اما ایشان قبول نداشت و می‌گفت نه این جور تبلیغات باعث رونق می‌شود. آقای هاشمی به این گونه مسائل اعتقاد داشت، اما به آن معنا نیست که مشوق اشرافیگری باشد. البته انتخاب بعضی از وزیران هم از جمله اشتباهات ایشان بود و حتی یکی از وزرا آنقدر به فکر مال اندوزی و تجمل بود که دستور داده بود بالای یکی از کوه‌ها برای او ویلایی بسازند و برای بردن مصالح از امکانات دولتی و بالگرد استفاده می‌کرد تا مصالح را به بالای کوه ببرند. حتی وقتی به آن وزیر اعتراض کردم به من گفت شما وزرای گدا و گشنه شهید رجایی هستید که نه خودتان می‌خورید و نه می‌گذارید دیگران بخورند. یادم می‌آید زمانی که در سازمان محیط زیست بودم مهدی هاشمی‌رفسنجانی پیش من آمد و گفت 30 قطعه باز (پرنده شکاری) به من بدهید تا برای هدیه به پسر قذافی بدهم. گفتم این گونه پرنده، حفاظت شده است و من نمی‌توانم چنین کاری انجام دهم و در صورتی‌که پدرت به من دستور دهند من یا قبول می‌کنم یا استعفا می‌دهم که بعد آقای هاشمی را دیدم و ایشان نظر مرا تایید کردند.
شما در دولت شهید رجایی هم مسؤولیت داشتید. آیا رفتار در دوره سازندگی با دولت شهید رجایی قابل مقایسه است؟
بگذارید خاطره‌ای برایتان بگویم. بعد از انفجار ساختمان حزب، روزی قرار شد با شهید رجایی به منزل پدرم برویم. آن موقع پیکان داشتم و شهید رجایی را سوار خودرویم کردم و با هم به خیابان شاپور، کوچه مسجد قندی رفتیم. خانه پدری من در آن کوچه بود. پدرم بعد از دیدن شهید رجایی به من گفت چهره این مهمان ما چقدر شبیه رجایی است و من هم هیچی نمی‌گفتم. بعد از خروج از منزل به پدرم گفتم بله این آقا رئیس‌جمهور است. رئیس‌جمهوری که در شرایط عادی و ساده و با ماشین معمولی در سطح خیابان تردد می‌کرد. قرار نبود شرایط عوض شود بلکه مردم انتظار داشتند زندگی مدیران مثل زندگی آنها باشد. ادامه این کارها برای انقلاب و نظام، آفت است و خدای نکرده مردم را نسبت به دین بدبین می‌کند. الان اختلاف طبقاتی بالا رفته است. در گذشته جامعه به فقیر و غنی و طبقه متوسط تقسیم می‌شد، اما الان مردم ما یا فقیرند یا غنی و آن طبقه متوسط از بین رفته است.
چطور شد که شهید رجایی به شما مسؤولیت داد؟
رجایی شخصیت جالب و قابل احترامی داشت. آدمی قرص، محکم و نترس بود و با صراحت ابراز عقیده می‌کرد. بعد از انقلاب شهید رجایی به من پیشنهاد وزارت بهداری را داد. به او گفتم که من دنبال وزارت نبوده و نیستم چرا مرا انتخاب کردی؟ گفت با چند نفر مشورت کردم و در نهایت به تو رسیدم.
ارزیابی شما از دوره‌های ریاست‌جمهوری و کابینه‌هایی که بر‌سر کار آمدند، چیست؟
از نظر من دوره شهید رجایی و دوره آقای هاشمی بهتر بوده و اما نظر مثبتی روی آقایان میرحسین موسوی،‌ محمد خاتمی، محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی ندارم.