اردوغان و اسد آشتی می‌کنند ؟

اما با آغاز شورش‌ها علیه اسد، از آن دوستی نیز چیزی باقی نماند. در آن زمان اردوغان از اسد با القابی چون جنایتکار و تروریست یاد می‌کرد و اسد نیز اردوغان را حامی و پشتیبان جهادی‌های سوریه می‌دانست. جنگ سوریه در سال‌های اخیر هر دو کشور را چند بار به آستانه درگیری و تقابل نظامی کشانده است.
اما ظاهرا بار دیگر این دو نفر به هم نزدیک می‌شوند. به گفته چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، همکاری دوباره اسد و اردوغان دور از ذهن نیست و شاید دو کشور در آستانه تحولی تاریخی در روابط خود باشند.
حتی آن زمان که روسیه در سال 2015 به صورت علنی در مناقشه سوریه حضور پیدا کرد نیز باز هم اردوغان با وجود سنگین تر شدن کفه ترازو به نفع اسد، خواهان کناره گیری بشار اسد شد.
اما در ماه‌های اخیر اردوغان کمتر از تغییر رژیم در سوریه حرف می‌زند. البته این به دلیل تغییر عقیده اردوغان نیست بلکه در این میان طرف سومی نیز پای در میدان گذاشته که به مذاق دو طرف دیگر خوش نمی‌آید. این طرف سوم همان گروه کردی موسوم به یگان مدافع خلق یا YPG است.
این گروه که در جنگ علیه داعش متحد آمریکا محسوب می‌شد در عمل یک سوم خاک سوریه از جمله مناطق کرد نشین را در کنترل خود دارد. البته اردوغان این گروه را کارگزار تروریست‌های پ.ک.ک می‌داند، همان گروهی که از سوی اروپا و آمریکا یک گروه تروریستی محسوب می‌شود.
صد البته اردوغان، بقای حکومت اسد را به قدرت رسیدن این گروه ترجیح می‌دهد. حملات بی‌شمار نیروهای ترکیه به خاک سوریه در یک سال گذشته نیز با هدف جلوگیری از به‌قدرت رسیدن این گروه در آن مناطق صورت گرفت. اردوغان تمایل داشت که این حملات را تا شمال شرق سوریه گسترش داده و در آن منطقه مرزی یک به اصطلاح منطقه حایل ایجاد کند که البته با مخالفت آمریکا به عنوان متحد YPG در جنگ علیه داعش و استقرار سربازان آمریکایی در منطقه روبه‌رو شد.
اما پس از تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در دسامبر گذشته مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، آینده کردهای سوریه دیگر نه در واشنگتن بلکه در دمشق و مسکو تعیین خواهد شد.
از سوی دیگر پوتین به عنوان مهم ترین متحد اسد قصد دارد پس از کنترل کامل دمشق بر سراسر خاک سوریه نه تنها به برتری طولانی YPG پایان دهد بلکه فضای عمل ترکیه در آن مناطق را نیز محدود کند. در عین حال سیاست زیگزاگی ترامپ در سوریه منجر به یک رقابت عجیب میان ترکیه و کردهای سوریه شد و هر دو طرف سعی دارند که با پوتین و اسد وارد معامله شوند.
کردها خواهان حمایت دمشق در برابر ترکیه شده‌اند و به صورت غیررسمی اعلام کرده اند که حاضرند به ارتش سوریه ملحق شوند. پوتین در آخرین دیدارش با اردوغان در ژانویه امسال از وی خواست که پیمان سال 1998 میان دمشق و آنکارا را احیا کند، پیمانی که طی آن دولت سوریه موظف شده است در خاک خود، علیه نیروهایی که حاکمیت ترکیه را تهدید می‌کنند وارد عمل شود.
چنانچه این پیمان احیا شود، آنگاه حملات محدود ترکیه علیه کردها در شمال سوریه جنبه قانونی به خود می‌گیرد البته ترکیه هم متقابلا دولت اسد را به رسمیت خواهد شناخت. از قرار معلوم اردوغان برای برداشتن چنین گامی بسیار آماده است.

محمدعلی فیروزآبادی
مترجم
منبع: اشپیگل آنلاین