در خدمت خوزستان

شنیدیم (و البته در فضای مجازی دیدیم) که بارندگی اخیر دردسر زیادی برای برخی مردم اهواز ایجاد کرد. دقیقا چه اتفاقی افتاد و گلایه شهروندان این شهر از چه بود؟
عمده ناراحتی و مشکلات شهروندان اهوازی (که در برخی مناطق بسیار حاد بود)، به دلیل آبگرفتگی خیابان‌ها و منازل و از بین رفتن زندگی و وسایل خانه بود، طوری که در برخی خانه‌ها آب تا 50 سانتی‌متر بالا آمده و علاوه بر خراب شدن برخی وسایل از جمله سوختن یخچال خانه‌ها، برخی دیوارها و سقف‌ها نشست کرده و حتی چند خانه فروریخته بود.
چرا با یک بارش امسال چنین اتفاقی افتاد؟
البته هر سال با بارش باران شاهد آبگرفتگی خیابان‌های اهواز هستیم، اما امسال از آنجا که بارش‌های بسیار خوبی داشتیم و در ده سال اخیر بی‌سابقه بود، این آبگرفتگی نه‌تنها در خیابان‌ها که به منازل مردم هم راه پیدا کرد.
چرا در اهواز باید با یک بارش، خیابان‌ها و خانه‌ها پرآب شود؟
جرقه مشکل آبگرفتگی این شهر شاید از سال 72 آغاز شد، همان زمان که وظایف شرکت آب و فاضلاب و شهرداری از هم جدا و گفته شد که از این پس متولی آب‌های سطحی شهر، شهرداری و متولی آب‌های زیرزمینی، شرکت آب و فاضلاب است؛ اما اتفاقی که در این میان افتاد این بود که به دلیل عدم لایروبی کانال‌های فاضلاب، آب‌های سطحی (بارش‌ها) به این کانال‌ها در زیرزمین نمی‌رسید و در همان سطح یعنی خیابان‌ها می‌ماند، پس از آن شرکت آب و فاضلاب هر بار مسؤول جمع‌آوری این آب‌ها را شهرداری عنوان می‌کرد با این دلیل که حالا آب‌ها در سطح خیابان‌ها هستند و از سویی شهرداری هم امکانات و تجهیزات مورد نیاز برای جمع آوری آبها را نداشت. درواقع دلیل اصلی آبگرفتگی خیابان‌ها عدم لایروبی کانال‌های فاضلاب از سویی و عدم همانگی دو نهاد شهرداری و شرکت آب و فاضلاب از دیگر سو بود؛ مشکلی که در تمام سال‌های گذشته بود و خوشبختانه امسال درحال برطرف شدن است.
کانال‌های فاضلاب در کدام مناطق با مشکلات بیشتری مواجه‌اند؟
الان جایی مثل 68 متری خیابان خشایار کانالی وجود دارد که فاضلاب مناطق خشایار و کوی علوی، کمپلوی شمالی و جنوبی که تراکم جمعیت بسیار بالایی دارد، تماما به این کانال سرازیر می‌شود، کانالی با ابعاد 5/2‌در‌5/2. در تمام سال‌های گذشته این کانال لایروبی نشده تا همین حالا که شهردار منطقه به من گفت که اکنون کل ظرفیت این کانال پوشیده از گل و لای و رسوب شده و فقط حدود 40-30 درصد آن باز است و آب و فاضلاب از آن عبور می‌کند. این یعنی وقتی این ظرفیت پر شد و آب زیاد بود روی سطح می‌ماند و در خیابان‌‌ها جمع می‌شود. خوشبختانه، از مدتی پیش شرکت آب و فاضلاب پیمانکار گرفته و در حال لایروبی شاهراه اصلی و کانال‌های فرعی است که اگر جهادی عمل کنند، مشکل آبگرفتگی خیابان‌ها و خانه‌های اهواز امسال حل خواهد شد.
یعنی با لایروبی کانال‌ها دیگر شاهد مشکل آبگرفتگی شهر اهواز نخواهیم بود؟
البته چند مورد دیگر هم وجود دارد؛ یکی این‌که برخی نقاط اهواز در سراشیبی و پایین‌دست قرار دارد و تمام آب سطح شهر به سوی آن سرازیر و در آن جمع می‌شود و نیاز است پمپ آب، آنها را کشیده و جمع کند، که شهرداری می‌گوید ما بودجه خرید پمپ نداریم و استانداری هم کمکی در این خصوص به ما نکرده است. و اما مورد بعدی، خود بحث حاشیه‌نشینی است، به این معنا که در مناطق حاشیه شهر گاهی شده در یک شب 30 تا 35 خانه بدون مجوز با بلوک بالا رفته، این خانه‌ها بدون نقشه شهری و زیرساخت‌های لازم قد می‌کشند، بدون تعبیه سیستم جمع‌آوری آب و فاضلاب، در نتیجه مردم فاضلابشان را در کوچه و خیابان رها می‌کنند، حتی اگر شهرداری هم برایشان سریع لوله‌گذاری کند، می‌گیرد و باز مشکل پیش می‌آید که دلیل عمده آن بیشتر ریختن زباله‌ها در میان کانال‌ها و مسیرهای عبور آب و فاضلاب است. با این همه باز 90-80درصد مشکل آبگرفتگی شهر، همان عدم لایروبی کانال‌های فاضلاب است که متاسفانه مربوط به کل شهر است. هرچند این مشکل در برخی مناطق مثل خشایار و ... و حاشیه شهر بیشتر است.
سیستم فاضلاب اهواز چقدر قدمت دارد و چند سال است که لایروبی نشده؟
حدود 50 سال قدمت دارد، اما از سال 72 تاکنون (به گفته شهرداری) لایروبی نشده، ضمن این‌که بسیار فرسوده است و 250 منطقه آن (که شهردار به ما نشان داد) دچار ریزش شده و این ریزش‌ها خود باعث گرفتگی بیشتر کانال‌ها می‌شود. گرفتگی کانال‌ها و مشکل آبگرفتگی تقریبا در همه مناطق اهواز وجود دارد ولی مناطق عین دخت، کوی مندلی، کوی سیاحی، خشایار، کوی علوی و کمپلوی شمالی و جنوبی از همه وضعشان حادتر است و در بارش‌های اخیر هم بیشترین خسارت را دیدند.
این مناطق چه خساراتی دیدند؟
ببینید، فقط طبق مشاهداتم، در‌2000 خانه در این مناطق، سطح آب تا 50‌درصد بالا آمده بود، آبگرفتگی در این حد باعث شد که حدود 200 یخچال و تلویزیون‌های بسیاری از خانوارها بسوزد، وسایلشان آب کشیده و غیرقابل استفاده شود و دیوارها نم بکشد. حتی شاهد فروریختن چندین خانه در کوی مندلیه در حاشیه‌ شهر بودیم.
خب شما از چه زمان و چگونه به مساله جمع‌آوری آب‌های سطحی اهواز ورود کردید و چه خدماتی به مردم دادید؟
در اهواز سه روز بارندگی شدید داشتیم، روز چهارم و به دنبال درخواستی که از سوی بچه‌های مساجد محلات اهواز از ما شد، به این مساله ورود کردیم. بچه‌های مساجد خودشان به طور خودجوش به کمک مردم رفته بودند و وقتی عمق بحران را دیدند به ما پیام دادند که نیاز به کمک‌های سریع و جهادی داریم و ما 12 گروه قَدَر (هر گروه حدود 30نفر) از سراسر خوزستان را دعوت و ساماندهی کردیم و برایشان جلسات توجیهی و آموزشی 6-5 ساعته گذاشتیم و آنها را به سراسر شهر اهواز فرستادیم.
و آنها چگونه به مردم و منازل آبگرفته‌شان امدادرسانی کردند؟
بچه‌های ما دست خالی بودند، پاچه شلوارهایشان را بالا زده و میان خانه‌های آبگرفته رفته و آب‌ها را سطل سطل خارج می‌کردند و به خیابان می‌ریختند. البته پس از آن، شرکت نفت هم چند تانکر پمپ دار برای جمع‌آوری آبها به شهرداری داد. (ناگفته نماند پمپ خود شهرداری پیشتر سوخته بود و همین باعث ناکارآمدی شهرداری در جمع‌آوری آب‌های سطحی شده بود.)
نکته دردناک دیگر این‌که تمام مناطق دچار آبگرفتگی شدید یا بسیار محروم هستند یا حاشیه شهر که ساکنانش توان کرایه تانکر با هزینه 30 هزار تومان را ندارند تا در نبود امکانات و تجهیزات شهرداری خودشان به تخلیه آب اقدام کنند. شهرداری هم که 12 تانکر تخلیه آب بیشتر ندارد و نمی‌تواند همه شهر را پوشش دهد.
شما توانستید به همه خانه‌های آبگرفته کمک کنید؟
چون امکانش نبود، بیشتر خانه‌هایی را امدادرسانی کردیم. که یا مربوط به یتیمان و خانوارهای بی‌سرپرست بود یا پیرمرد و پیرزن‌های ناتوان.
خب با همت و همکاری شما با شهرداری و سایر نهادها، کار جمع آوری آب منازل به پایان رسیده و حالا خانوارهایی مانده‌اند بدون یخچال و تلویزیون و وسایل خانه یا خانه‌های نم‌کشیده و فروریخته. گروه‌های جهادی خوزستان برای این بخش برنامه‌ای ندارند؟
اتفاقا برنامه داریم و با محوریت یکی از مساجد خشایار (مسجد زین‌العابدین)، شبکه‌ای از مساجد را تشکیل داده‌ایم برای کار و جلب نظر خیرین به منظور تهیه وسایل سوخته و از دست رفته خانوارهای اهوازی.
از سویی با شهرداری منطقه 6 اهواز (آقای اهوازی که خودش یک نیروی دلسوز و جهادی است) تفاهم نامه‌ای بستیم که براساس آن شهرداری مصالح تامین کند و ما نیروی انسانی بدهیم تا هم خانه‌های فروریخته و تخریب شده را از نو ساخته و هم برای خانه‌های حاشیه شهر (که خیلی‌هایشان سرویس بهداشتی و حمام ندارند) سرویس بسازیم.
شبکه گروه‌های جهادی خوزستان از چه سالی تشکیل شد و تاکنون چه خدماتی به مردم این استان ارائه داده است؟
گروه‌های جهادی از سال 88 شکل گرفته و در ابتدا با 20 گروه کار خودش را شروع کرد که تا امروز به 432 گروه جهادی رسیده است. 372 گروه از این گروه‌ها شامل اقشار دانشجویی و دانش‌آموزی و طلاب و محلات می‌شوند که در پروژه‌های مختلف ازجمله طرح‌های عمرانی مشارکت دارند. 30گروه جهادی پزشکی شامل پزشکان متخصص، عمومی، دندانپزشک، چشم‌پزشک و پرستار هم داریم و 30گروه کارمندی که کارشان «میزخدمات» تعریف شده، به این معنا که هرازگاهی میز کار خود را به یکی از محلات محروم برده و به‌صورت رایگان به آنها خدمات می‌دهند، مثل همین چند وقت پیش که کارمندان اداره ثبت احوال، کارت ملی اهالی یکی از محلات اهواز را رایگان در محل صادر کردند.

برخی فعالیت‌های به ثمر نشسته گروه‌‌های جهادی خوزستان
گروه‌های جهادی خوزستان هر کدام یک منطقه جغرافیایی مخصوص برای خدمت دارند به این معنا که سه تا پنج سال در یک منطقه محروم می‌مانند تا اهداف مد نظر در آن منطقه را به سرانجام برسانند. پیک کاری آنها هم نوروز، تابستان، هفته بسیج و دهه فجر است. برخی فعالیت‌های به ثمرنشسته و امیدبخش بعضی از این گروه‌ها به این قرار است:
گروه جهادی راسخون: تامین کولر برای دبستان 200 نفره کوی طاهر (یکی از مناطق حاشیه شهر اهواز که همیشه گرمای 50درجه را بدون کولر پشت سر می‌گذاشتند). تامین برق فشار قوی و احداث پارک محله در منطقه.
گروه جهادی ثامن‌الائمه: ساخت چند مدرسه، ایجاد شبکه آبرسانی و تجهیز چند گاوداری و دامداری به منظور ایجاد اشتغال‌زایی برای جوانان در دهستان مرغاب شهرستان ایذه.
گروه جهادی دانشگاه چمران اهواز و گروه جهادی محلات منطقه اروندکنار: ساخت و بازسازی و مرمت حدود 50 خانه برای محرومان منطقه اروندکنار طی دو سال اخیر.

فاطمه مرادزاده

ایران