موج مرده

مویه برای‌جازموریان
شهباز حسن‌پور بیگلری، نماینده کرمان: سوء‌مدیریت منابع آب دلیل اصلی مرگ تالاب‌هایی مانند جازموریان است، اما خشکسالی 20 سال اخیر نیز در این میان بی‌تاثیر نیست، شرایط نامناسب تالاب سبب شده منطقه به منشأ حدود 25 درصد از گردوغبار کشور بدل شود. سال‌هاست که تحقیق علمی برای احیای تالاب جازموریان توسط دولت انجام نشده است. نهادهای مسؤول نیز هیچ کار سازنده‌ای برای احیای تالاب انجام نمی‌دهند. بی‌توجهی آنها مشکلات زیادی برای محیط‌زیست منطقه، کشاورزی و معیشت مردم ایجاد کرده است. امروز بسیاری از مردم منطقه چشم انتظار و امیدوار به ردیف بودجه‌ای هستند که برای احیای این تالاب باید درنظر گرفته شود. تالاب جازموریان در جنوبی‌ترین نقطه استان کرمان قرار دارد.

تالاب رفت، ریزگرد آمد
ابوالفضل آبشت، مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران: بررسی‌های انجام شده درباره وضعیت تالاب‌ها نشان می‌دهد حدود 30 درصد از تالاب‌های کشور در وضعیت بحرانی هستند، 20درصد اوضاع خوبی ندارند و 50 درصد باقیمانده نیز شرایطی متوسط دارند.
تالاب‌هایی که در شرایط متوسط قرار دارند نیز در معرض خطرند و اتفاقا باید بیشتر مراقب آنها بود. اگر به این 50 درصد توجه نکنیم، خیلی زود به تالاب‌های با شرایط بحرانی بدل می‌شوند. باید توجه داشت با احیای تالاب‌ها می‌توان کمک زیادی به بهبود وضعیت گردوغبار کشور کرد. بسیاری فکر می‌کنند منشأ گردوغبار شنزارهاست، اما شنزارها منشا گردوغبار نیستند. باید گفت بسیاری از تالاب‌های خشکیده این روزها منبع ریزگرد هستند.
تالاب‌ها در پایین دست حوضه‌های آبریز قرار دارند به همین دلیل تمام بار رسوبی رودخانه‌ها در تالاب‌ها ریخته می‌شود. بنابر‌این اگر تالاب خشک شود، باد رسوب‌هایی که بستر تالاب را پوشانده به حرکت در‌می‌آورد.

هوربزرگ، بغض بزرگ
علی ساری، نماینده خوزستان: عوامل زیادی در مرگ تالاب‌های خوزستان نقش داشته‌اند. طرح‌های مختلف انتقال آب باعث شده سطح آب رودخانه‌های کارون و کرخه به‌شدت کم شود. هرچند امسال ما شاهد حجم عظیم بارش‌ها بوده‌ایم. در حال حاضر این تالاب‌ها پر هستند. حالا حتی بخش عراقی تالاب‌ها هم از طریق ایران پر شده است؛ اما با کاهش نزولات جوی، اثرات مربوط به انتقال آب را خواهیم دید و هور العظیم و شادگان دوباره به زمان بحرانی برمی‌گردند. واقعیت این است که بودجه ناچیزی که هر سال به تالاب‌ها اختصاص داده می‌شود، در احیای تالاب‌های استان تاثیری ندارد. تنها نزولات جوی است که گاهی به تالاب‌ها جان می‌دهد. حتی اگر مدیران محیط‌زیست هم برای احیای تالاب‌ها برنامه‌ریزی داشته باشند، تا زمانی که مدیران بالادستی، طرح‌های انتقال آب را رها نکنند، ما شاهد مرگ تالاب‌ها خواهیم بود.

دلخون مثل گاوخونی
احمد سالک کاشانی، نماینده اصفهان: گاوخونی یکی از تالاب‌های مهم کشور است، اما امسال یازدهمین سال خشکسالی تالاب گاوخونی است. مرگ تالاب اثرات بهداشتی، اجتماعی و زیست محیطی زیادی ایجاد ‌کرده. یکی از دلایلی که گاوخونی به این روز افتاده، برداشت‌های بی‌رویه آب در استان‌های بالادستی است. طبق مصوبات 9ماده‌ای شورای آب، باید حقابه‌های مردم و سهم اشتراک‌های آب پرداخت شود. سد زاینده‌رود 190 میلیون مترمکعب آب دارد و تنها حدود 70میلیون‌متر مکعب آب به مدت محدود رها می‌شود. یکی از مشکلات ما مدیریت منابع آب در وزارت نیروست. این وزارتخانه به قانون توزیع آب عمل نمی‌کند. در قانون تالاب‌ها که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، به مدیریت منابع آب توجه شده. یکی از دلایلی که 19 نماینده اصفهان استعفا کردند مسأله تالاب‌ها بود. حرف نمایندگان تشکیل ستاد ساماندهی رودخانه زاینده‌رود و تامین آب شرب پنج میلیون و 125 هزار نفر از شهروندان استان اصفهان بود که باید ردیف بودجه‌ای برای آن در بودجه 98 تنظیم می‌شد، کاری که از طرف دولت انجام نشد.

بخت برگشته مثل بختگان
اصغر مسعودی، نماینده فارس: براساس قانون، دولت باید برای احیای تالاب‌ها اقدام کند، اما ما هیچ عملکرد مثبتی از دولت برای احیای تالاب‌ها ندیده‌ایم. درباره اوضاع تالاب بختگان بارها تذکرات لازم را به دولت داده‌ایم.

لیلا شوقی
جامعه