غصه‌های جزیره

برای رسیدن به هرمز، باید شناورهایی را سوار شد که هر روز در دو نوبت صبح و عصر جزیره قشم و نیز بندرعباس را به مقصد این جزیره ترک می‌کنند. جزیره‌ای با خاک‌های رنگی و عوارض زمین‌شناختی حیرت‌انگیز؛ آنقدر حیرت‌انگیز که در یک لحظه با خود فکر می‌کنید نه با یک شناور که سوار بر یک فضاپیما به آنجا رفته و قدم در سیاره‌ای دیگر گذاشته‌اید. من برای رفتن به این جزیره از قشم سوار شناور شدم و 45 دقیقه پس از آن در هرمز بودم. ورود من به هرمز اما با اتفاقاتی همراه شد که در همان دقایق نخست، پاهایم را از وادی خیال و تخیل بیرون کشید و با مواجهه‌ای یکباره، با حقایق جاری در زندگی و معاش مردم این خطه روبه‌رو کرد. در آن صبح دل‌انگیز اوایل دی ماه که اتفاقا یکی از بهترین زمان‌های انتخابی برای سفر به هرمز است، شاهد اعتصاب صاحبان موتورهایی بودم که در اعتراض به وارد کردن اتومبیل‌ها و موتورهای هیبریدی به جزیره، دست از کار کشیده و جلوی حرکت ون‌هایی را که قرار بود جزیره را به گردشگران نشان دهند گرفته بودند. برخلاف جمعیت عصبانی مسافران که بر سر تورلیدرهای خود داد می‌کشیدند و از این بی‌نظمی شکایت می‌کردند، به سمت اعتصاب‌کنندگان رفتم و پای صحبتشان نشستم.

هرمز را ما هرمز کردیم
«تا 15 سال پیش کسی نمی‌دونست جزیره هرمز کجاست... هرمز رو ما ساختیم... حالا که دیدن هرمز پا گرفته و رفت و آمد توش زیاد شده میخوان بیان همه چی رو صاحب شن...»
جلوتر که رفتم و خودم را به عنوان یک خبرنگار معرفی کردم و پرسیدم که چرا اینجا جمع شده‌اند و دلیل اعتراضشان چیست، پاسخم را با جملات بالا دادند. خواستم که یکی از آنها ماجرا را از اول تا آخر و با جزئیات شرح بدهد؛ همگی ساکت شدند و چشمشان را دوختند به یک جوان ریزجثه که یعنی تو بگو؛ اسمش هرمز بود و صاحب یکی از همین سه‌چرخه‌های مخصوص گشت گردشگر در جزیره. هرمز گفت: قرار است تعدادی ماشین و موتور هیبریدی به جزیره وارد و جایگزین سه‌چرخه‌های ما شود و این شغل فصلی که تمام سرمایه‌مان را برایش اختصاص داده‌ایم و برای خرید همین سه‌چرخه‌ها وام گرفته‌ایم از ما بگیرند. آن‌طور که این جوان هرمزی توضیح داد، بعد از ورود این وسایل نقلیه برقی، آنها می‌شوند راننده و حقوق بگیر؛ آن هم با حقوق حداقلی و این چیزی نیست که آنها می‌خواهند.

بیکار می‌شویم و محروم‌تر
از گفت‌وگوهای بیشتر با اهالی فهمیدم، مردمان بومی این جزیره، نگران ورود افراد غیربومی و تصاحب شغل و درآمدشان توسط آنها هستند؛ آن هم حالا که چند سالی است گردشگری در جزیره رونق و توسط جامعه محلی توسعه یافته و گردانده شده است.

به نفع خودشان است
برای پیگیری بیشتر موضوع ورود وسایل نقلیه برقی با بخشدار هرمز تماس گرفتم. او ابتدای صحبت قضیه را انکار کرد و گفت که چه کسی گفته قرار است موتور و خودروی هیبریدی وارد جزیره شود و اگر این اتفاق بخواهد بیفتد قطعا با جلب موافقت و رضایت مردم محلی خواهد بود و در ادامه تصریح کرد که طرح آینده هرمز بر اساس سند توسعه آن، جزیره سبز است؛ جزیره‌ای بدون دود که تا دو سه سال آینده و با حذف همه وسایل نقلیه موتوری باید محقق شود. سید مجدالدین حسینی همچنین خاطرنشان کرد: در حال حاضر، در فصل اوج ورود گردشگر، به دلیل کمبود وسایل نقلیه، افرادی از دیگر نقاط به جزیره آمده و با آوردن موتور و ماشین، در اینجا کسب درآمد می‌کنند؛ بر همین اساس، با ورود این خودروها و موتورها در آینده و استخدام افراد محلی به عنوان راننده، عواید گردشگری نصیب همین مردم خواهد شد. بخشدار هرمز به مساله امنیت گردشگران هم اشاره کرد و بیمه نبودن وسایل نقلیه کنونی را نگران‌کننده خواند و در پاسخ به این‌که چرا این خودروها و موتورها به صورت اقساطی به خود اهالی جزیره واگذار نمی‌شود، از بالا بودن قیمت این وسایل سخن گفت؛ اما در عین حال نگفت که چرا سه‌چرخه‌های فعلی بیمه نمی‌شوند یا چرا برای توسعه این مقصد مهم گردشگری که می‌تواند به رونق منطقه کمک کرده و سبب توانمندی اقتصادی جامعه محلی شود، سرمایه‌گذاری نمی‌شود.

مردم جزیره نگران نباشند
در ادامه گفت‌وگو پیرامون این موضوع، به سراغ عبدالحمید گلزاری هم رفتیم که علاوه بر عهده‌داری موقت امامت جمعه، از اعضای انجمن حافظان محیط زیست جزیره نیز هست و از او درباره تصمیم بخشداری درخصوص ورود این اتومبیل‌ها و موتورهای پاک پرسیدیم. گلزاری در پاسخ به جام‌جم گفت: بارها از صاحبان سه‌چرخه‌ها دعوت شده در جلسات شورای شهر و بخشداری شرکت و در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت کنند که متاسفانه معمولا به دلیل مشغله در این نشست‌ها حضور نمی‌یابند و همین امر سبب ایجاد سوءتفاهم برای آنها می‌شود. مانند مورد اخیر که فکر کردند با ورود این خودروهای جدید، کارشان را از دست خواهند داد. امام جمعه موقت هرمز افزود: در صورت تحقق این تصمیم، بیش از 12 وسیله نقلیه جدید وارد جزیره نخواهد شد که به این معناست که صاحبان سه چرخه‌ها همچنان کارشان را خواهند داشت؛ چرا که در حال حاضر بیش از 400 وسیله نقلیه در جزیره از این راه امرار معاش می‌کنند؛ مضاف بر این‌که با وجود موتورهای برقی، بسیاری از گردشگران همچنان سوار شدن بر سه‌چرخه‌ها را برای جزیره‌گردی انتخاب خواهند کرد. او با تاکید بر این‌که شهر در مسیر ترقی و این امر اجتناب ناپذیر است گفت: توانمندی جوامع محلی باید اولویت ما باشد و در این راه مردم هم باید با اطلاع از امور مطالبه‌گر باشند و اجازه ندهند اتفاقی که به نفعشان نیست بیفتد؛ بنابراین باید در جلسات مشارکت کنند و خود آغازگر تحولات باشند؛ نه این‌که منتظر بمانند و به محض این‌که قرار شد تحولی در جزیره شکل بگیرد، معترض شوند.

حفظ محیط زیست یا معیشت جامعه محلی
جز بخشدار و امام جمعه موقت هرمز، مسائل فوق را با یکی از اعضای شورای شهر جزیره هم مطرح کردیم. محمد هرمزی با تایید اتفاقات اخیر در جزیره هرمز گفت: ورود وسایل نقلیه هیبریدی به نفع محیط زیست جزیره است، اما اگر قرار باشد به کسب و کار مردم محلی لطمه بزند، جایز نیست. به گفته او ورود این وسایل نقلیه در حال حاضر منتفی شده اما در آینده اتفاق خواهد افتاد. از این رو هرمزی بر این باور است که تا آن زمان باید توانایی تملک این خودروها توسط اهالی هرمز، در آنها ایجاد شود و راهش هم راه‌اندازی تعاونی‌هاست. تا آن زمان اولویت شورای شهر اما مجهز کردن سه‌چرخه‌ها به بیمه شخص ثالث است تا به این ترتیب مساله امنیت گردشگران نیز پوشش داده شود. برای بررسی بیشتر موضوع با فرمانداری قشم هم تماس گرفته شد؛ اما پس از چند روز پیگیری، در نهایت این مقام مسؤول پاسخ یا توضیحی در خصوص مسائل امروز جزیره هرمز در اختیار جام‌جم قرار نداد.

شیما رئیسی

ایران