رمزگشایی از علت تکان‌های شدید در پرواز

پایداری در واقع مفهومی است که در تعریف به حرکت صعودی توده هوایی با دما و رطوبت نسبتا یکنواخت گفته می‌شود. هرچقدر این حرکت صعودی کمتر بوده یا با سرعت کمتری انجام شود، می‌توان گفت هوا پایدار است. برای این‌که هوا ناپایدار شود به محرک یا نیرویی نیاز است که هوا را به لایه‌های بالایی جو منتقل کند. گرمایش از کف زمین، برخورد توده هوا به کوه و عوارض زمینی مرتفع یا وجود مناطق با فشار مختلف، از مهم‌ترین عوامل برای بالا رفتن یک توده هواست. یک بسته هوایی با رطوبت مشخص با صعود به ارتفاع‌های بالاتر، ضمن کاهش دمای محیط به دمای نقطه شبنم خود نزدیک‌تر می‌شود و این یعنی از آن لایه به بالاتر ابر تشکیل خواهد شد.

نیرویی که هوا را به لایه‌های بالاتر منتقل می‌کند و پس از آن ابری که ممکن است با داشتن مقادیر زیادی رطوبت، شروع به بارش کند؛ همگی از عواملی هستند که باعث ناپایداری جو می‌شوند. طبیعی است در هر کدام از مراحل اشاره شده در بالا، اگر هواپیمایی وارد این اتمسفر شود با تکان‌هایی روبه‌رو خواهد بود. جریان‌های هوایی متفاوت و اختلاف در فشار هوایی که پیرامون بال‌های هواپیما وظیفه تولید نیروی برا را به‌عهده داردو موجب می‌شود هواپیما دچار تکان شده و به اصطلاح وارد توربولانس شود.
این تکان‌ها در مناطق کوهستانی و فرودگاه‌هایی که در چنین مناطقی قرار گرفته‌اند، باعث می‌شود اغتشاش‌های هوایی ایجاد شده و موجب تکان‌های شدید هواپیما پس از برخاستن از زمین شود. در چنین مواقعی حتما خلبان پرواز، اطلاعات لازم را با مسافران درمیان گذاشته و از آنان خواهد خواست تا ضمن بسته نگه داشتن کمربندهای ایمنی، آرامش خود را حفظ کنند. به‌جز توفان‌ها و اغتشاش‌های هوایی ناشی از برخورد جریان هوا ، عوارض طبیعی و انسان ساخت و اغتشاش‌های مکانیکی، عوامل دیگری نیز وجود دارند که بتوانند آرامش سفرهای هوایی را تحت تأثیر منفی خود قرار دهند.
بادهای با سرعت بسیار زیاد که از آنها با عنوان جت استریم یاد می‌شود، با وزش در ارتفاع‌های پرواز هواپیماهای مسافربری، باعث می‌شوند که تکان‌های زیادی متوجه این هواپیماها شود.
سرعت برخی از این جریان‌های هوایی تا بیش از 200 کیلومتر بر ساعت نیز می‌رسد.
به عنوان یک مسافر و با اطمینان از این‌که خلبانان پرواز با استفاده از تجهیزات پیشرفته رادارهای هواشناسی مناسب‌ترین مسیر را برای عبور از میان توفان‌ها پیدا می‌کنند، می‌توانید با آرامش به صندلی خود تکیه دهید و با همکاری مهمانداران سفر خود را با ایمنی بیشتر به سرانجام برسانید. توجه داشته باشید مهمانداران، مسؤول ایمنی کابین مسافران بوده و تجربه و دانش کافی برای رویارویی با شرایط پیچیده را دارند.

خلبان محمدتقی امیرسام

جام‌جم