هجوم تبرها به ارسباران

اولین واکنش رسمی پس از انتشار تصاویر قلع و قمع درختان ارسباران، از خطبه های نماز جمعه تبریز به گوش رسید؛ آنجا که حجت‌الاسلام آل‌هاشم، امام جمعه مردمی این شهر به آلودگی هوا و آلاینده‌ها و ضرورت توسعه فضای سبز اشاره کرد و گفت متاسفانه در چند هفته اخیر شاهد گزارش‌هایی از قطع و قلع و قمع درختان در جنگل‌های ارسباران و قره‌داغ هستیم که قلب تپنده آذربایجان است. نماینده ولی فقیه ادامه داد در پیگیری‌هایش از مدیریت منابع طبیعی، محیط‌زیست استان و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان، پاسخ‌های مختلف و متناقضی شنیده که برخی‌شان قطع هرگونه درخت را تکذیب و برخی هم گفته‌اند درختان قطع شده، مربوط به باغات شخصی بوده و ربطی به جنگل‌های ارسباران ندارد. برخی نیز مدعی‌اند درختان قطع شده را به شمال کشور برده و قاچاقچیان از منطقه شمال آنها را در کارخانجات خود استفاده می‌کنند. آل هاشم اما در خطبه اش بر یک مورد تاکید داشت این‌که جنگل‌های ارسباران و منطقه قره‌داغ قلب تپنده این منطقه است و همه موظف به حفظ و حراست و صیانت آنها هستیم.

تشکیل کمیته ویژه
سخنان اعتراض‌آمیز امام جمعه، محمدرضا پورمحمدی، استاندار آذربایجان شرقی را به میدان پاسخگویی آورد تا در آخرین جلسه شورای برنامه‌ریزی استان بگوید: جنگل‌های ارسباران از مزیت‌های خاص استان در حوزه گردشگری و منابع طبیعی به‌شمار می‌روند، بنابراین حفاظت و نگهداری از آنها وظیفه یکایک ما بوده و نباید اجازه سوء استفاده از جنگل های ارسباران را به کسی بدهیم.
پورمحمدی با اشاره به این‌که برخی ادارات و نهادهای دولتی در مورد جلوگیری از قطع درختان جنگل‌های ارسباران مسامحه کرده‌اند، تاکید کرد در این خصوص کمیته ویژه بررسی در استانداری تشکیل می‌شود.
وی این را هم گفت که دستگاه‌های مسؤول در حال تدوین آیین‌نامه‌ای برای مشخص کردن چارچوب بهره‌برداری از چوب درختان در زمین‌های شخصی و غیرجنگلی هستند و به مردم اطمینان می‌دهیم نظارت کافی بر محدوده جنگلی در منطقه ارسباران صورت می گیرد. به‌دنبال اظهارنظر محکم و متقن استاندار اما مسؤولان نهادهایی چون محیط‌زیست و منابع طبیعی و کشاورزی هم به میان آمدند و گفتند جای نگرانی برای محیط‌زیست و منطقه گردشگری ارسباران و ذخیره‌گاه زیست کره نیست، چرا که درختان قطع شده، درختان جنگل‌های ارسباران که قرار است ثبت جهانی شود، نبوده و مردم محلی درختان باغات خود را با اخذ مجوز قانونی قطع کرده‌اند، آن هم عمدتا درختان خشک و نیمه جان و آفت زده و غیرمثمر را.

این‌که نشد جواب!
موسی خلیل‌اللهی، دادستان عمومی تبریز اما در گفت و گو با جام جم، خواستار پاسخگویی صریح تر مسؤولان مذکور شد و گفت: قانون منع تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی برای ممانعت از قطع درختان باغات نافذ است و متاسفانه یکی از مصادیق تغییر این کاربری نیز قلع و قمع درختان است که در منطقه ارسباران اتفاق افتاده است. وی افزود: اگر مسئولان مربوط می‌گویند هدف از صدور مجوز برای قطع درختان اصلاح و از بین بردن بیماری آنها بوده، چرا این تعداد درخت در بازه زمانی مشخص نیاز به اصلاح و قلع و قمع دارند و چرا در سال‌های قبل، مجوز قطع درختان در این حد صادر نمی‌شد؟ مردم در این‌باره پاسخ شفاف می‌خواهند.
دادستان عمومی تبریز در پاسخ به این سؤال که آیا ابزار قانونی برای جلوگیری از قطع درختان حتی در باغات شخصی وجود دارد یا خیر، هم گفت هیچ‌کسی حق ندارد بگوید چون باغ ملک شخصی اوست، حق قلع و قمع درختان آن را دارد.
گفته می‌شود مردم محلی درختان باغات خود را قطع می کنند تا به قاچاقچیان چوب یا خریداران کارخانجات چوب شمال بفروشند. دادستان تبریز اما به ما گفت به پلیس‌راه آذربایجان شرقی دستور داده‌ایم خروج هرگونه چوب، الوار و درخت به هر نحوی از استان ممنوع است و اگر کسی اقدام به حمل درختان قطع شده کند، پلیس‌راه‌ مکلف به توقیف خودروی اوست و تأکید می‌کنیم هر فردی در هر مقام که باشد در این زمینه تخطی کند، با برخورد قانونی دستگاه قضایی مواجه خواهد شد.‌

ریشه در مشکلات اقتصادی دارد
در این میان قلی‌ا... قلی‌زاده، نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس (یعنی همان منطقه قطع درختان) اما اظهارنظر تلخی کرده است. وی چندی پیش گفت بیشتر از یک سال است که کارخانجات چوب‌بری شمال به درختان باغات کلیبر روی آورده‌اند. او در گفت‌وگو با مهر، قلع و قمع درختان منطقه را خطری جدی برای محیط زیست و فضای سبز دانست و افزود: احساس می‌کنم مردم و باغداران به‌خاطر مشکلات اقتصادی و رفع نیاز به این وادی ورود کرده‌اند و حتی اجازه بریدن درختان ۲۰۰ساله را هم می‌دهند. این کار قانونا مشکلی ندارد، اما یک روال بد است که اکنون به جان منطقه ارسباران افتاده و هرروز بر شدت آن افزوده می‌شود.