کالاهای فرهنگی در جاده ابریشم ایران

در ابتدا معاون فرهنگی ارشاد درباره شکل‌گیری این جشنواره گفت: جایزه فیروزه از فعالیت‌هایی است که توسط شخص وزیر تأسیس شد و امیدواریم با ادامه آن، روز به روز با درخت تنومندتری روبه‌رو شویم که برکاتش هرچه بیشتر این سرزمین را فرابگیرد. جایزه فیروزه از ابتدا هم با همین هدف یعنی تشویق فعالان فرهنگی، تولیدکنندگان آثار این عرصه و جذب ایده‌های نو و کاربردی
شکل گرفت.
جوادی ادامه داد: در کشور ما سال‌هاست که می‌خواهیم فرهنگ را اقتصادی کنیم، کاری که سخت است البته نه به آن اندازه که بخواهیم اقتصاد را فرهنگی کنیم، به همین دلیل این جشنواره با رویکردی که دارد در تلاش است تا قدمی در این زمینه بردارد. کشور ما به دلیل موقعیت جغرافیایی و ظرفیت‌های قومی که دارد، می‌تواند به بازاری بین المللی برای کالاهای فرهنگی تبدیل شود و به تنوع و تکثر در حوزه کالا‌های فرهنگی فکر کند.

رصد و ارتباط با جایزه فیروزه
سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم از چهلمین سالگرد انقلاب و سالی گفت که به نام حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده است. سالی که لزوم پرداخت به کالای ایرانی را کاملا آشکار بیان می‌کند.
او می‌گوید: دو تفسیر می‌توان از کالای ایرانی داشت، یکی کالایی که افراد داخل ایران تولید می‌کنند چون از یک طرف با استقلال کشور و از طرف دیگر با اقتصاد و امنیت ملی در ارتباط است از این رو اهمیت دارد. اما یک کالای ایرانی دیگر نیز وجود دارد که با روح ایرانی تولید می‌شود.
صالحی با بیان این‌که روح ایرانی در هزاران ساله تاریخی کشور یک روح ممتد و مستمری است که گسست‌هایی داشته است، افزود: یک روح ایرانی ممتد در طول تاریخ داریم که در کالای ایرانی خود را نشان داده است. صالحی ادامه داد که روح ایرانی ترکیبی از اتقان و اصالت با ظرافت است. ترکیب دیگر در روح ایرانی، ترکیب مادیت و معنویت است که این ترکیب ماده و معنا روح ایرانی را می‌سازد و این روح در طول تاریخ در کالاهای ایرانی جریان داشته است.
او روح ایرانی را ترکیبی از سنت و نوآوری می‌داند که در طول تاریخ همواره با هم همراه بودند و در طی آن همین روح همیشه به طبیعت احترام گذاشته است، به طوری که اگر جغرافیا و اقلیم با روح ایرانی همراه نباشد رویکرد ایرانی بودن ندارد. هیچ کالایی نیست که نسبتی با فرهنگ نداشته باشد و اگر از حمایت کالاهای ایرانی صحبت می‌کنیم کالاهای فرهنگی ایرانی جایگاه خاص‌تری دارد.
صالحی‌امیری اضافه کرد: کالاهای فرهنگی فرصت ارتباطی ما را با جهان ایجاد می‌کند و جاده ابریشم ایران بر مسیر کالاهای فرهنگی قرار داشته است و خواهد داشت. «جایزه فیروزه» و اتفاقاتی از این دست هم چند مسیر را دنبال می‌کند که یکی از آنها رصد و پایش است. و دوم فرصت ارتباط و تبادل مولدان با یکدیگر و گروه‌های مرتبط با مولدان است. در این جلسات و اهدای جوایز، دغدغه‌ها مطرح و فرصت‌هایی برای زمینه‌های حمایتی ایجاد می‌شود که ما را به رفع این دغدغه‌ها نزدیک می‌کند. او از مشاغل فرهنگی و لزوم پرداخت به آن هم گفت و تاکید کرد حوزه مشاغل فرهنگی، جای مناسبی در مشاغل نداشته است و اگر جریان فرهنگی شغل‌آفرین به رسمیت شناخته شود، اهمیت آن بیش از گذشته مورد توجه قرار می‌گیرد.
سیدعباس صالحی با بیان تفاسیری از کالای ایرانی گفت: کالای ایرانی با دو تفسیر برداشت می‌شود؛ در تفسیر عام کالایی که در ایران تولید می‌شود، حمایت از این بخش بسیار مهم است زیرا از یک سو با اشتغال مرتبط است و از سوی دیگر رونق اقتصادی را ایجاد می‌کند و در آمد ملی را بالا می‌برد. استفاده از کالای ایرانی امنیت ملی را افزایش می‌دهد و از این رو حمایت از آن بسیار مهم است.
صالحی یادآور شد: به تفسیر دیگر کالای ایرانی با روح ایرانی خلق می‌شود؛ اعتقاد ما براین است که روح ایرانی در طول تاریخ هزاران ساله، ممتد بوده است، این روح خود را در کالاهای ایرانی هم نشان داده و در واقع روح ایرانی ترکیبی از لطافت و ظرافت به همراه صلابت است.

تلاش برای ایجاد ارتباط بیشتر
اما پرداخت به بخش پژوهش و اضافه شدن بخش استارت‌آپ‌ها هم از مواردی بود که فریدونی، دبیر این رویداد در صحبت‌هایش در بخش دیگری از این برنامه به آن اشاره کرد؛ او بعد هم سراغ آمار شرکت کنندگان در این رویداد رفت. طبق صحبت‌های او در حوزه اسباب‌بازی ۱۷۰۰ اثر به دبیرخانه «جایزه فیروزه» ارسال شد و ۲۰۰ اثر به مرحله داوری نهایی رسید. در حوزه نوشت افزار ۲۶۰۰ اثر و هدایای فرهنگی ۲۵۰۰ اثر برای این جایزه ارسال شد که در این حوزه‌ها هم ۲۰۰ اثر به مرحله داوری نهایی رسیدند. علاوه بر این‌ها در حوزه کتاب و اسباب‌بازی مرتبط با کالای فرهنگی ۹۵ اثر، در حوزه کالا‌های فرهنگ محور خانواده ۱۲۰۰ اثر و در بخش پایان‌نامه ۵۷۰ اثر به دبیرخانه جایزه فیروزه ارسال شد که ۲۰۶ پایان‌نامه برای داوری انتخاب شدند. در این میان از بین ۲۰۳ مقاله در نهایت 60 مقاله داوری شدند و ۵۰ استارت‌آپ هم به مرحله بعدی در داوری هارسیدند.
فریدونی در قسمت دیگری از صحبت‌هایش از نقش مهم صنف اسباب بازی‌ها به عنوان همراه در این مسیر گفت. او این جایزه را جزو گام‌های اولیه‌ای خواند که برای ارتباط با بخش‌های مختلف از دولتی تا اصناف، برداشته‌اند تا بتوانند فضای گفتمان‌سازی را در حوزه کالاهای فرهنگی توسعه دهند. او خاطرنشان کرد: یکی از سرفصل‌های برنامه‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صادرات کالاهای فرهنگی به خارج از کشور است. از این رو در قالب بخش پژوهش جایزه فیروزه و با بهره‌گیری از نظرات تولیدکنندگان و نیز کارشناسان و متخصصان این حوزه در حال بررسی و آماده سازی مقدمات تحقق این امر هستیم. وی خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌های معاونت امور فرهنگی حمایت از فناوری‌های فرهنگی و ایده‌های خلاقانه فرهنگ محور است که امیدواریم در قالب بخش پژوهش جایزه فیروزه، ظرفیت‌ها و استعدادهای این حوزه را شناسایی کنیم تا حمایت‌های لازم از آنان به عمل آید.

اقتدار در اقتصاد با کالاهای فرهنگی
سجادی نیری دبیر ستاد نرم افزار‌های نرم و هویت ساز هم در صحبت‌هایی از اهمیت صنایع خلاق فرهنگی برای ایجاد جنبه‌های اقتصادی مقتدرانه‌ گفت، موضوعی که می‌تواند به اقتصاد کشور ما کمک کند. او می‌گوید: سال 2013 ارزش صنایع خلاق در دنیا ۲۲۵۰ میلیارد بوده و باید سهم صنایع ما طبق جمعیت ۲۰ میلیارد باشد اما هنوز به نقطه‌ای که باید با توجه به بزرگی و وسعت کشورمان نرسیده‌ایم. با این حال تلاشمان این است که توسعه زیست‌بوم فناوری‌های خلاق را برای حمایت از استارت‌آپ‌های فرهنگی در برنامه داشته باشیم.

لزوم حمایت از اسباب‌بازی‌ها

ایزجی، عضو انجمن اسباب‌بازی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از مسؤولان فرهنگی درخواست کرد تا مثل نشر از انواع کالای فرهنگی یعنی اسباب بازی هم حمایت کنند. او اسباب بازی را جزو صنایعی خواند که هر نسلی با آن پرورش پیدا می‌کند و باید به آن بها داده شود، به طوری که حداقل با حذف 9 درصد مالیات راهی برای رقابت آن‌ها با قاچاق و خارجی‌ها فراهم شود. او در پایان صحبت‌هایش گفت: امیدوارم سال آینده با حمایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بالاخره شاهد رشد تولیدات اسباب‌بازی باشیم.

فاطمه شهدوست
فرهنگ‌و‌هنر