روزگار ناخوش جندق

جندق ۲۳۰ کیلومتر از مرکز شهرستان نائین و ۳۷۰ کیلومتر از مرکز استان اصفهان فاصله دارد. با قدم زدن در کوچه پس‌کوچه‌های آن می‌توانید از خانه‌های قلعه، مسجد، حسینیه، حمام و همچنین خانه شاعر معروف کشورمان یغما جندقی دیدن کنید.
قلعه جندق که با وجود قدمتش و عوامل طبیعی تخریب‌کننده هنوز سرپاست، سال ۹۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. برخی اعتقاد دارند این قلعه زندان انوشیروان بوده، اما بافت و بزرگی آن این فرضیه را تا حدودی رد کرده است.
قلعه انوشیروان یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های تاریخی کشور به شمار می‌رود که از یک چاردیواری که در هر گوشه آن برجی دارد، تشکیل شده. این قلعه تاریخی و دیدنی دارای دروازه‌ای است که دو برج به ارتفاع ۲۲ متر که به سمت شرق باز می‌شود، دارد. قلعه انوشیروان با معماری منحصر به‌فرد خود در میان بافت تاریخی جندق واقع شده و دارای ویژگی‌های خاصی است. اگر در میانه فصل تابستان که گرم‌ترین دمای هوا در جندق است از قلعه انوشیروان بگذرید، هوای مطبوع و خنک و اگر در فصل زمستان در کوچه‌های قلعه قدم بزنید هوای نسبتا گرمی را تجربه خواهید کرد. این قلعه دارای خانه‌های بسیار زیبا و قدیمی است که هنوز هم مردم جندق در آن ساکن هستند، اما با وجود ویژگی‌های منحصر به‌فرد آن در حال تخریب است.
در قلعه انوشیروان، مسجد جامع جندق و خانه تاریخی یغمای جندقی شاعر و مدیحه‌سرای ایران قرار دارد.
مسجد جامع جندق از سال ۹۶۰ هجری قمری محل تجمع مؤمنان بوده و دارای میدانی است که هم‌اکنون در ماه محرم از آن برای عزاداری سالار شهیدان امام حسین(ع) استفاده می‌شود.
در بین خانه‌های قلعه انوشیروان، منزل یغمای جندقی معماری خاصی دارد. این خانه تاریخی دارای یک شاه‌نشین زیباست که با توجه مسؤولان می‌تواند یکی از جاذبه‌های گردشگری جندق باشد.
با این همه، یکی از فعالان میراث فرهنگی جندق به سایت میراثی چمدان گفته قلعه جندق سال ۱۳۹۳ و مسجد جامع و حسینیه قلعه جندق سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. با این حال تخریب بخشی از حسینیه قلعه و بافت مجاور آن در سال ۱۳۹۳ و تخریب بخشی از بافت تاریخی مجاور مسجد جامع قلعه جندق که این روزها شاهد بودیم یادآوری دو مورد از قانون مصوب میراث فرهنگی درمورد تخریب آثار ثبت شده ملی را ضروری می‌سازد. هرچند تخریب با اطلاع اداره میراث فرهنگی خور و بیابانک باشد که خود متولی حفاظت است.

قانون چه می‌گوید؟
ماده ۵۵۸: هر کس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی- تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است یا تزئینات، ملحقات، تاسیسات، اشیا، لوازم، خطوط و نقوش منصوب یا موجود در امـاکن مذکور، که مستقلا نیز واجد حیثیت فرهنگی ـ تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از یک الی ده سال محکوم می‌شود.
ماده ۵۶۰: هرکس بدون اجازه از سازمان میراث فرهنگی کشور یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام شده از سوی سازمان مذکور در حریم آثار فرهنگی - تاریخی مذکور در این ماده مبادرت به عملیاتی نماید که سبب تزلزل بنیان آنها شود، یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا لطمه وارد آید، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارت وارده به حبس از یک تا سه سال محکوم می‌شود.

این آسبادهای سحرانگیز

آسبادهای (آسیاب‌های بادی) نشتیفان در شهر خواف استان خراسان رضوی از ممتازترین و بزرگ‌ترین مجموعه‌های خشت، گل و چوبی و البته قدیمی‌ترین بنا از این نوع در جهان است که با تلفیق هنر و فناوری، همچنان در خدمت مردمان دیروز و امروز بوده و هست. وجه تسمیه نشتیفان به‌علت شدت وزش بادهای موسمی 120 روزه در منطقه است و حدود شش قرن است به این نام خطاب می‌شود و چون این منطقه در معرض نیش توفان‌های بسیار شدید بوده، آن را چنین نامیده‌اند. آسبادهای نشتیفان خواف در صف اول ثبت در فهرست جهانی یونسکو قرار دارد. در زیر تصاویر عکاس ایرنا را مشاهده می‌کنید، اما خبرنگار جام‌جم هم که با اولین قطار گردشگری مسیر مشهد - خواف به همراه گروهی از راهنمایان گردشگری و خبرنگاران روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها به بازدید از این آسبادها رفته بودند، گزارش‌های جالبی از این آسبادها و دیگر آثار تاریخی شهر خواف برایمان به ارمغان آورده که در شماره‌های بعدی جام‌جم منتشر خواهد شد.