گام سوم علیه دانه‌درشت‌ها

باقری درمنی که بود؟
حمیدرضا باقری درمنی فرزند محمدباقر، 49 ساله، فردی بود که به دلیل کلاهبرداری از شرکت پالایش نفت جی به سلطان قیر معروف شد اما نگاهی به پرونده 25 هزار صفحه‌ای او نشان می‌دهد سلطان قیر عنوان کوچکی برای این مفسد اقتصادی است؛ چراکه به گفته عباسی، بازپرس پرونده، عمده اقدامات مجرمانه این گروه در حوزه‌هایی دیگر بجز کلاهبرداری از شرکت پالایش نفت جی با تصاحب و تحصیل قیر انجام شده است و به نظر می‌رسد کلاهبرداری‌ها در این بخش تنها حدود ۲۰ درصد از افعال و فعالیت‌های مجرمانه وی را دربر می‌گیرد و بقیه فعالیت‌های مجرمانه آنها در بخش‌ها و موضوعات دیگر بوده است.
اولین بار نام «ح.ب.د»، اوایل سال ۱۳۸۶ مطرح شد. در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۸۶، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در اطلاعیه‌ای از دستگیری قاچاقچی و مفسد اقتصادی دانه‌درشتی به نام «ح.ب.د» خبر داد و از او به عنوان «بدهکار 2000 میلیارد تومانی بانکی که یک روز پس از دستگیری با اخذ تعهد اخلاقی آزاد شد» نام برده بود.
در نهایت پس از چند سال، باقری‌درمنی در سال 93 بازداشت و بررسی پرونده او آغاز شد تا این‌که با برگزاری دادگاه‌های ویژه برای مفسدان اقتصادی در سال‌های اخیر، رسیدگی به این پرونده سرعت گرفت و حمید باقری‌درمنی به همراه دو مفسد اقتصادی دیگر یعنی وحید مظلومین و محمد اسماعیل قاسمی، سه متهمی بودند که به اتهام افساد فی‌الارض به اعدام محکوم شدند. حکم اعدام مظلومین و قاسمی، چندی قبل اعلام شد، اما تایید حکم باقری‌درمنی با توجه به پیچیدگی‌هایی که داشت کمی بیشتر طول کشید و سرانجام این مفسد اقتصادی نیز دیروز بالای دار رفت.

روابط با چهره‌های سیاسی خاص
یکی از نکات قابل تامل در پرونده درمنی، وثیقه‌هایی است که از سوی برخی چهره‌های به اصطلاح سیاسی و فعال حقوق بشر برای درمنی آورده شد که علامت سوال بزرگی درباره چرایی روابط گسترده او با شخصیت‌های سیاسی ایجاد کرد.
به گزارش مشرق، ۲۰ آذر ۱۳۹۶، هنگامه شهیدی، به شعبه سوم بازپرسی مجتمع امور اقتصادی تهران مراجعه و به صورت کتبی اعلام می‌کند قصد دارد پنج سند تک‌برگی زمینی به متراژ ۵۰۰ هزار متر مربع را به عنوان وثیقه برای آزادی یک متهم ابر فساد اقتصادی، تودیع
کند.
این اسناد در بخش‌های گرمسار و آرادان از توابع استان سمنان، به ثبت رسیده بودند. بر اساس استعلام‌های انجام شده مشخص شد که این املاک متعلق به هدایت‌ا... آقایی از اعضای حزب کارگزاران و از محکومان حوادث سال 88 بود که در سال 94 به هنگامه شهیدی منتقل شده
است. هنگامه شهیدی هم از فعالان حوادث سال 88 بود.

رفاقت با مفسدان اقتصادی تابلودار
آنچه پرونده باقری‌درمنی را ابعاد گسترده‌تری می‌بخشد دوستی نزدیک او با برخی چهره‌های شناخته‌شده فساد اقتصادی است. از خاوری گرفته تا بابک زنجانی و حتی شهرام جزایری.
باقری‌درمنی در بخشی از اظهارات خود در دادگاه از دوستی‌اش با بابک زنجانی می‌گوید. عباسی، بازپرس پرونده در این ارتباط بیشتر توضیح داده است: وقتی بابک زنجانی دستگیر می‌شود یکی از افرادی که پیگیر کار او می‌شود باقری‌درمنی است. من از او پرسیدم چگونه است شما با همه مفسدان اقتصادی تابلودار ارتباط داشته‌اید. از شهرام جزایری بگیر تا بابک زنجانی. گفت مگر آشنا بودن و رفاقت با اینها جرم است اما این سوال وجود دارد که چگونه یک فرد با افرادی بوده‌ که همه آنها محاکمه شده‌اند و پرونده دارند و افراد بنامی در حوزه مفاسد اقتصادی هستند؟
بازپرس پرونده می‌افزاید: خود او چندان جزئیات روابطش را بروز نمی‌داد اما ما وقتی از اطرافیانش و متهمان دیگر بازجویی می‌کنیم ملاحظه می‌کنیم خیلی از آنها برای این‌که به دستگاهی ورود کنند و کارشان پیش برود یا در شخصیتی نفوذ کنند سراغ باقری‌درمنی می‌رفتند، زیرا اعتقاد داشتند کلید ورود و نفوذ به برخی شخصیت‌ها برای این‌که کار پیش برود آقای باقری‌درمنی بود.
باقری درمنی با خاوری هم ارتباطات نزدیکی داشت و جوانمیر محمدی (یکی از اعضای اصلی گروه درمنی) در زمانی که خاوری رئیس بانک ملی بود رئیس شعبه بهار بانک ملی شد و ضمانتنامه‌های نجومی برای درمنی صادر می‌کرد و آنطور که در پرونده‌ها مشخص است باقری‌درمنی این شعبه از بانک ملی را در تصرف خود داشته است.

پیچیدگی‌های گروه درمنی
یکی از ویژگی‌های گروه و مجموعه باقری‌درمنی که در طول رسیدگی به پرونده در دادسرا به وضوح نمایان بود، طرح شکایات و دعاوی غیرواقعی و صوری افراد و اعضای گروه علیه یکدیگر بود. این دعاوی و شکایات صوری غالبا با هدف انحراف مراجع قضایی و ضابطین رسیدگی‌کننده به پرونده از پی بردن به ارتباط سازمان یافته و تبانی اعضای گروه با یکدیگر مطرح می‌شد. از جمله این دعاوی و شکایات می‌توان به شکایت سیدمحمود جزایری علیه فریبرز فیروزبخت با عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع، شکایت جوانمیر محمدی علیه سیروس محمدی و محمدرضا نصیری با عناوین جعل، استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری، شکایت سیدمحمود جزایری علیه هوشنگ و ناصر مصلحت‌لای و شکایت حمید باقری‌درمنی علیه علیرضا مسلمی اشاره کرد.

فراری دادن همدستان
باقری‌درمنی شگردی منحصر به‌فرد داشت؛ افراد کلیدی و مهم گروه را فراری می‌داد تا نکند دستگیر شوند و او را لو دهند. این اقدام با هدف عدم توفیق مراجع تعقیب‌کننده و رسیدگی‌کننده قضایی و انتظامی در کشف دقیق فعالیت‌های مجرمانه گروه و جزئیات فعالیت‌های مختلف گروه به‌ویژه نقش حمید باقری‌درمنی صورت می‌گرفت.
از افراد کلیدی و مهم این گروه که نقش محوری در گروه داشته‌اند، می‌توان به سیدمحمود جزایری، محمدرضا نصیری، علیرضا مسلمی، جوانمیر محمدی، مجید باقری‌درمنی و محمد خزائلی‌پارسا اشاره کرد. همگی این افراد توسط حمید باقری‌درمنی تشویق و ترغیب به فرار و خروج از کشور شدند. همگی این افراد نزدیک‌ترین اشخاص در گروه به سرکرده و سردسته یعنی حمید باقری‌درمنی به حساب می‌آیند و آنها بودند که بیشترین اطلاعات و آگاهی را نسبت به دیگر اعضای گروه و شبکه درباره نقش و جایگاه باقری‌درمنی در گروه و اقدامات مجرمانه وی داشتند. به همین دلیل بود که حمید باقری‌درمنی حساسیت ویژه‌ای برای دور از دسترس نگه داشتن آنها پس از تعقیب کیفری گروه داشت و فراری دادن و خارج کردن آنها از کشور به همین منظور برای حمید باقری‌درمنی دارای اهمیت بود.
باقری‌درمنی به خوبی می‌دانست که مراجع قضایی و انتظامی بدون دسترسی به این عوامل و افراد کلیدی نمی‌توانند توفیق چندانی در انتساب رفتار‌ها و افعال مجرمانه ارتکابی توسط گروه، به وی داشته باشند و به نقش دقیق وی پی ببرند. البته با توجه به اقدام پلیس آگاهی ناجا در دستگیری دو نفر از این عوامل کلیدی شامل علیرضا مسلمی و جوانمیر محمدی، بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها و نقشه‌های باقری درمنی نقش بر آب شد و این دو نفر پس از دستگیری، اعترافات و اظهارات قابل توجهی در خصوص اقدامات گروه و بویژه نقش باقری‌درمنی در هدایت و رهبری آن داشتند.
البته خود باقری‌درمنی هم در مقطعی تلاش کرد فرار کند که البته ناکام ماند. بر اساس گزارش‌های منتشر شده یک شبکه پیچیده تلاش کرد در قبال دستمزد ده میلیارد تومانی، متهم را به بهانه احضار به یک نهاد از زندان خارج کند و او را فراری دهد که البته این نقشه با هوشیاری ماموران قضا ناکام ماند.

ادامه برخورد با مفسدان با سرعت و قدرت بیشتر
پرونده درمنی هرچقدر پیچیده بود اما نهایتا دیروز با اجرای حکم متهم اصلی پرونده به یک نقطه روشن رسید و آن این‌که راه گریزی برای مفسدان اقتصادی نیست اگرچه این انتظار وجود دارد که دستگاه قضا
باز هم قاطع‌تر و سریع‌تر در چنین مواردی عمل کند.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مشهد و عضو هیات رئیسه مجلس در این زمینه به جام‌جم
می‌گوید: قوه قضاییه در جهت برخورد با مفسدان در حال تلاش است و احساس می‌شود حرکت جدیدی در این ارتباط صورت گرفته است.
نکته دیگر این است که قطعا جریانات مافیایی اجازه کار به قوه قضاییه نخواهند داد و با فضاسازی مسیر را برای اقدامات دستگاه قضایی سخت می‌کنند، چرا که کار قوه قضاییه برخورد با فساد است و حتی مفسدان برای سنگین کردن فضا برای برخورد با خودشان هم هزینه می‌کنند.
البته برخی انتقادات نیز وجود دارد از جمله این‌که اعدام یک فرد سابقه‌دار آن هم بعد از چند سال رسیدگی به پرونده‌اش اقدامی دیرهنگام است و این سوال وجود دارد که چقدر باید در کشور چنین فجایعی رخ دهد تا قوه قضاییه تحرکی داشته باشد.
در ضمن عقبه دولتی این‌گونه فسادها باید مشخص شود. چنین فسادهای بزرگی بدون داشتن عقبه امکان‌پذیر نیست، بنابراین این سوال وجود دارد که چرا با آنها برخوردی صورت نمی‌گیرد؟
به عنوان مثال قطعا شکل‌گیری فساد پدیده شاندیز مشهد بدون دست داشتن استانداری، شهرداری، جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و... ممکن نبود، چرا با مقصران این پرونده برخوردی صورت نگرفت؟
البته این انتقادها صرفا برای بهبود مسیر مقابله با مفاسد اقتصادی است اما در مجموع از تلاش‌های قوه‌قضاییه برای برخورد با مفسدان تشکر می‌کنیم و امیدواریم با قدرت، قوت، سرعت و عمق بیشتری شاهد این‌گونه اقدامات باشیم.