اردن در جست‌وجوی راهی به دمشق

اردن به این نتیجه رسیده که حمایت مالی کشورهای عربی منطقه اگر نسبت به اردن انجام گیرد، بسیار تحقیرآمیز و همراه با مطالبات فراوان از این کشور عربی خواهد بود که با نقش منطقه‌ای اردن و خواسته‌های ملت آن، در تعارض است.
پادشاه اردن در سخنان اخیرش توجه ویژه‌ای بر روابط دوسویه با سوریه مبذول داشته و اظهار امیدواری کرد سطح روابط میان دو کشور به وضع سابقش در ابعاد سیاسی و اقتصادی بازگردد. بنابراین هیچ بعید نخواهد بود عبدا... ثانی پادشاه اردن، پس از عمر البشیر، رئیس‌جمهور سودان دومین مهمان عربی دمشق باشد و سفری به سوریه انجام دهد.
خبرهایی از امان پایتخت اردن به گوش می‌رسد، مبنی بر این که عمر رزاز نخست وزیر این کشور قصد دارد طی هفته‌های آینده سفری به عراق و ترکیه داشته باشد و این دو سفر منطقه‌ای در صورت انجام، در افزایش سطح همکاری میان اردن از یک سو و ترکیه و عراق از سوی دیگر بسیار مهم و تعیین‌کننده خواهد بود؛ اما سوال این است: آیا مقامات بلند پایه اردن سفری به سوریه خواهند داشت؟ آیا نخست وزیر اردن، سفر به دمشق را در جدول برنامه هایش خواهد گنجاند؟
تردیدی نیست نخست وزیر اردن به دلیل تجارب اقتصادی اش به خوبی می‌داند سوریه در مرحله‌ای جدید قرار دارد و نیازمند بازسازی و تجدید قوا بوده و در این راستا کشورهای همسایه می‌توانند نقش مثبت و ارزنده‌ای را ایفا کرده و در بازسازی خرابی‌های سوریه، گامی موثر بردارند.
رهبران کنونی اردن به خوبی دریافته اند راه تحقق رشد اقتصادی، افزایش مالیات و تحمیل هزینه‌های جاری کشور بر دوش شهروندان نیست؛ از سوی دیگر، توجه بیش از اندازه به حمایت‌های مالی برخی از کشورهای متمول عربی نیز راهگشا نخواهد بود. به همین دلیل، پادشاه اردن طی هفته‌های اخیر این عبارت را بارها تکرار کرده است: دوران وابستگی به حمایت کشورهای منطقه و دیگران به سر رسیده است؛ باید اعتماد به نفس پیدا کرده و بر توان خویش متکی باشیم.
تردیدی نیست دولت‌هایی که در کشور اردن طی بیست سال گذشته سرکار آمده‌اند، مرتکب اشتباه‌های فراوانی شده‌اند؛ از جمله: سکوت نسبت به فساد اقتصادی و هدر دادن اموال عمومی، بی‌توجهی به مطالبات مردم اردن، وابستگی بیش از اندازه بر حمایت کشورهای عربی منطقه (کشورهای نفت‌خیز و ثروتمند) و ... اما اکنون زمان آن فرارسیده این رویه نادرست اصلاح شود و اقدامات سازنده‌ای در راستای بهبود روابط اردن با کشورهای همسایه به انجام رسد.
اردن با هدف راضی نگه داشتن برخی از کشورهای عربی منطقه و هماهنگی با سیاست‌های خاورمیانه‌ای ایالات متحده، طی سال‌های گذشته روابط خود با عراق، ترکیه و سوریه را کاهش داد و از بهبود روابط با همسایگانش خودداری کرد.
مقامات اردن ظرف چند سال گذشته با این بهانه که حدود نیم میلیون نفر از شهروندان اردنی در عربستان سعودی مشغول به کار بوده و از این رهگذر سالانه حدود یک میلیارد دلار از دروازه عربستان وارد اقتصاد اردن می‌گردد، می‌کوشیدند با سیاست‌های منطقه‌ای عربستان سعودی مخالفت نکرده و در راستای برنامه‌های سران سعودی گام بردارند. اما به نظر می‌رسد اردن اکنون به ناکامی این سیاست منطقه‌ای پی برده و برخلاف نظر عربستان، در صدد احیای روابط خود با سوریه است.

دکتر محمدجواد گودینی
مترجم
منبع: رای الیوم