گزارش یک افول

گزارش نهادهای آمریکایی

چند روز پیش بود که کمیسیون استراتژی دفاع کنگره آمریکا در نقش سازمان مشورتی در امور نظامی و استراتژیک گزارشی منتشر کرد و در آن هشدار داد آمریکا به‌واسطه ضعف نظامی در جنگ‌های آینده توان مواجهه با بیش از یک کشور را ندارد و ممکن است در رودررویی با هر کدام از کشورهای چین و روسیه بازنده جنگ باشد. این گزارش در پایان، نتیجه‌گیری می‌کند ایالات متحده به دلیل کاهش برتری نظامی تاریخی خود دچار بحران امنیت ملی شده و وزارت دفاع این کشور نه به لحاظ مالی و نه از جنبه استراتژیک توان پیروزی در جنگ‌های چندجانبه را نخواهد داشت. شاه‌بیت این گزارش هم حاوی این پیام بود که «برتری نظامی آمریکا تضعیف شده و توان پیروزی در جنگ‌های احتمالی آینده را ندارد.»

کمیسیون استراتژی دفاع ملی می‌افزاید: «ارتش آمریکا در درگیری‌های آینده می‌تواند تلفات غیرقابل قبول و زیادی را متحمل شود و بسیاری از منابع و دارایی‌های مهم را در جنگ از دست بدهد.»

در همین ارتباط چندی پیش گزارشی درباره نقاط ضعف در مجتمع صنایع نظامی آمریکا و وضعیت کلی آن به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده ارائه شد.

به گزارش اسپوتنیک، این مطلب را سارا ساندرز، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد و افزود: وزیران دفاع، بازرگانی، انرژی و کار به رهبری رئیس‌جمهور، توصیه‌های گزارش برای رفع تقریباً 300 نقطه‌ضعف کشف شده را اجرا خواهند کرد.

پیشتر یک مقام عالی‌رتبه دولت آمریکا، پایین آمدن بودجه دفاعی و وضع مبهم در رابطه با مخارج دولتی، کاهش شدید ظرفیت‌های تولیدی، رقابت «غیرمتقارن» تعدادی از کشورها در تجارت، کمبودها در سیستم عظیم قراردادهای پنتاگون و سقوط سطح مهارت کارکنان را از جمله مسائل موجود در مجتمع صنایع نظامی آمریکا خوانده بود.

همچنین وبگاه تحلیلی نشنال اینترست درباره چالش‌ها و معضلات بزرگ ارتش آمریکا می‌نویسد: ایالات متحده اکنون با پنج چالش مهم یعنی روسیه، چین، ایران، کره شمالی و تروریسم روبه‌رو است. این در حالی است که ارتش آمریکا اکنون کمترین تعداد نیروی نظامی را از زمان پایان جنگ جهانی دوم در اختیار دارد. بی‌شک ایالات متحده اگر می‌خواهد به اهداف تعیین شده در این راهبرد دست یابد، نیاز به نیروی نظامی بیشتری دارد.

علاوه بر این نشریه آمریکن کانسرواتیو در یکی از شماره‌های خود در 13 آذر سال گذشته نوشت: دوران قدرت‌نمایی آمریکا در پهنه اقیانوس‌های جهان با نمایش ناوهای جنگی هواپیمابر به‌پایان رسیده است.

در این گزارش آمده است: «نیروی دریایی آمریکا در حالت تکذیب واقعیت به‌سر می‌برد. در جنگ‌های آینده میان این قدرت نظامی، حتی شاید مقابل نیمی از نیروی دریایی کشوری مانند ایران، حداقل یکی از چهار ناو جنگی هواپیمابر و غول‌آسای آن، غرق ‌شود و هزاران نفر از خدمه آن جان خود را از دست می‌دهند. ما باید امروز خود را با یک واقعیت ساده همساز کنیم و آن دورانی که ناوهای جنگی آمریکا، نمایشگر قدرت آن بوده، به‌پایان رسیده است.»

پیشتر در سند استراتژی دفاعی آمریکا نیز به روشنی بر افول جایگاه و قدرت نظامی ایالات متحده تاکید شده بود و این سند که در سال گذشته منتشر شد به نوعی اعتراف وزارت دفاع آمریکا به عقب‌ماندگی واشنگتن از سایر رقبای بین‌المللی خود بود.

در این سند استراتژیک به وضوح گفته شده است حاشیه برتری نظامی آمریکا در اکثر حوزه‌ها از بین رفته و در حالی که ما (آمریکا) قادر بودیم نیروهای خود را هر زمان که می‌خواستیم مستقر کنیم، آنها را در هر جا که می‌خواستیم جمع کنیم و با آنها هرطور که می‌خواستیم عملیات انجام دهیم، اما امروز، تمامی این حوزه‌ها در هوا، دریا، فضا و فضای سایبری به‌چالش کشیده شده‌اند.

شواهدی که بیش از گذشته، زوال آمریکا را ثابت می‌کند

رسیدن به این واقعیت که قدرت نظامی آمریکا رو به افول است مختص مقامات آمریکایی نیست بلکه متحدان آنها در اروپا نیز به چنین باوری رسیده‌اند. اوبر ودرین، وزیر پیشین خارجه فرانسه در مصاحبه با یورونیوز می‌گوید آمریکا نفوذ خود را در خاورمیانه و شرق دور از دست داده است.

ناکامی‌های آمریکا در افغانستان و شکست این کشور در از بین بردن طالبان،‌ ناتوانی ایالات متحده در برقراری امنیت و آرامش در عراق بعد از سقوط صدام و توفیق نیافتن برای برکناری حکومت شیعی و جایگزینی جریان تروریستی، ناکامی در ساقط کردن حکومت قانونی بشار اسد در سوریه و ناتوانی از حمایت تروریست‌ها در این کشور، حمایت‌های مادی و معنوی از ائتلاف کشورهای عرب منطقه به سردمداری عربستان برای مقابله با مردم یمن و شکست پی در پی این ائتلاف در برابر محور مقاومت و ... همه از موضوعاتی است که نشان می‌دهد قدرت نظامی آمریکا دیگر مثل گذشته نبوده و در چالش‌های جدید منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با ضعف‌ها و ناتوانی‌های زیادی مواجه است.

رهبر انقلاب: آمریکای امروز به مراتب ضعیف تر از آمریکای
چهار دهه قبل است

بحث افول قدرت نظامی آمریکا، موضوعی است که در سخنرانی‌های اخیر رهبر انقلاب بارها مورد اشاره قرار گرفته است.

حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در یکی از سخنرانی‌هایشان در این زمینه در اجتماع هزاران نفر از دانش‌آموزان که به مناسبت روز ملی مبارزه با استکبار انجام شد، فرمودند: در یک نگاه وسیع تر، قدرت و اقتدار و هیمنه آمریکا در دنیا، رو به افول و زوال است و آمریکای امروز به مراتب ضعیف تر از آمریکای چهار دهه قبل است. رهبر انقلاب اسلامی، «قدرت سخت» آمریکا در زمینه‌های نظامی‌گری و اقتصاد را رو به افول خواندند و افزودند: آنها ابزار نظامی دارند اما به علت افسردگی، سردرگمی و تردید سربازانشان مجبورند از سازمان‌های جنایتکاری نظیر بلک واتر برای تحقق اهدافشان در کشورهای دیگر کمک بگیرند.

راهکار آمریکایی برای پوشاندن ضعف‌ها

اما طبیعتا هنوز مقامات آمریکایی نمی‌خواهند این واقعیت را بپذیرند که قدرت نظامی کشورشان رو به افول است. برهمین اساس دونالد ترامپ که سعی می‌کند بیش از روسای جمهور پیشین آمریکا، خود را وطن‌پرست جلوه دهد تلاش دارد از طریق افزایش بودجه نظامی، این افول را جبران کند. بر همین اساس او خرداد سال گذشته، بودجه دفاعی
آمریکا را - که بی‌سابقه‌ترین بودجه این کشور در تاریخ آمریکا بود - امضا کرد که رقمی معادل 716 میلیارد دلار را شامل می‌شد. او این لایحه را تاریخی نامید و از دولت قبل آمریکا انتقاد کرد و گفت هدف از افزایش بودجه نظامی، ترمیم ارتش آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین ارتش جهان است.

البته این درست که بودجه نظامی آمریکا، بالاترین بودجه نظامی در جهان است، اما به نظر می‌رسد مشکل افول قدرت آمریکا با افزایش بودجه حل نمی‌شود.

آمریکایی‌ها راهکار دیگری هم برای پوشاندن افول قدرت نظامی خود دارند و آن استفاده از سازمان‌های جنایتکار خصوصی نظیر بلک‌واتر است و این موضوعی است که در سخنرانی اخیر رهبر انقلاب به مناسبت روز دانش‌آموز مورد اشاره قرار گرفت.

موسسه بلک واتر سال 1997 از سوی اریک پرینس، نظامی سابق آمریکایی تاسیس شد و هدف از بنیانگذاری آن، ایجاد شرکتی خصوصی و امنیتی با استخدام آدمکشان حرفه‌ای در سراسر جهان بود. این شرکت که در حال حاضر با عنوان آکادمی به فعالیت خود ادامه می‌دهد، سال 2010 به تعدادی از سرمایه‌گذاران خصوصی فروخته شد. نیروهای این موسسه خصوصی در برخی نقاط آشوب‌خیز منطقه از جمله عراق،‌ لیبی، یمن،‌ افغانستان و... حضور فعال دارند و رد پای آنها به وضوح در جنایات تروریست‌هایی نظیر داعش در منطقه به چشم می‌خورد. رهبر انقلاب در بهمن سال قبل طی سخنانی فرمودند: آمریکایی‌ها علاوه بر ایجاد داعش، از آن پشتیبانی کردند و احتمالا آموزش برخی شیوه‌های خشن و وحشیانه به داعشی‌ها را نیز مجموعه‌های وحشی آمریکا همچون بلک‌واتر به‌عهده داشتند.

دلیل افول قدرت نظامی آمریکا چیست؟

محمدحسن قدیری‌ابیانه استراتژیست و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با جام‌جم به چرایی افول قدرت نظامی آمریکا در منطقه پرداخته است. به اعتقاد وی در حالی که قدرت نظامی آمریکا روز به روز در حال کاهش است اما در عین حال قدرت‌های نظامی سایر کشورها رو به صعود نهاده است.

این دیپلمات پیشین در تحلیل دلیل کاهش قدرت نظامی آمریکا خاطرنشان کرد: ایالات متحده بدهی‌های سرسام‌آوری دارد و اقتصادش رو به افول است و این کاهش قدرت اقتصاد، اثرش را روی ارتش این کشور گذاشته است. همچنین بسیاری از سلاح‌های آمریکا فرسوده شده و قابل استفاده نیست. واقعیت آن است که آمریکا از همه جهات رو به افول است و دیگر نمی‌توان این کشور را تک ابرقدرت دنیا محسوب کرد.

قدیری‌ابیانه با اشاره به گزارش کمیسیون استراتژی دفاع کنگره آمریکا تصریح کرد: برابر با اذعانی که در این گزارش آمده اولا آمریکا نمی‌تواند در دو جنگ همزمان درگیر شود و به پیروزی برسد و ثانیا در درگیری با چین و روسیه نمی‌تواند به پیروزی دست یابد. از سوی دیگر پژوهشگران نظامی آمریکا که در مانور این کشور در منطقه حضور داشتند براین باورند که در صورت درگیری آمریکا با ایران، ضمن این‌که کل ناوهای ایالات متحده در منطقه غرق خواهد شد، هزاران سرباز آمریکایی نیز جان خود را از دست خواهند داد.

وی افزود: این واقعیت‌ها نشان از افول قدرت آمریکا دارد. البته دیوانه‌ای مثل ترامپ که در راس حکومت آمریکاست و جنگ‌طلبی مثل جان بولتون، مشاور امنیت ملی ایالات متحده آمریکا مدعی استفاده از گزینه نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران هستند اما با این وصف،‌ کارشناسان نظامی آمریکا با محاسبات دقیقی که دارند حتما برخورد نظامی با ایران را بسیار فاجعه‌بار می‌دانند. با توجه به واقعیت‌های موجود است که رهبر انقلاب با صراحت اعلام کردند که جنگی میان ایران و آمریکا در نخواهد گرفت.

فرصت برای ایران

افول قدرت نظامی آمریکا در کنار رشد قدرت‌های نوظهور اقتصادی و نظامی در جهان، بیش از پیش این واقعیت را آشکار کرده نظم جدیدی در حال شکل‌گیری است که در آن آمریکا دیگر نمی‌تواند تمام خواسته‌های خود را به کرسی بنشاند.

قدیری‌ابیانه، کارشناس مسائل منطقه در همین زمینه با بیان این‌که افول آمریکا و تبدیل جهان از دو قطبی به چند قطبی فرصت‌های مختلفی را برای ایران فراهم کرده است گفت: براساس ارزیابی‌های کارشناسان دوست و دشمن قطب بزرگ اسلامی در حال شکل‌گیری و ایران هم رهبری آن را به عهده دارد و ما باید از این فرصت استفاده کنیم تا این پیچ تاریخی را با موفقیت طی کنیم.

در این میان قطعا نهادهای مختلف در جمهوری اسلامی ایران، برای استفاده از این فرصت وظایفی را به عهده دارند که بخشی از آن به عهده نهادهای نظامی است. اما نمی‌توان از وظیفه دستگاه‌های دیگر از جمله دستگاه دیپلماسی و همچنین رسانه‌ها در این راستا غفلت کرد، چرا که با عملکرد صحیح این نهادها می‌توان افول قدرت نظامی آمریکا را آشکارتر در سطح جهان به نمایش گذاشت.

فتاح غلامی

سیاسی