انیمیشن در خدمت فرهنگسازی

به‌عنوان یکی از دست‌اندرکاران تولید مجموعه تیزرهای انیمیشن سیا ساکتی، به خاطر دارم نخستین بار در اواسط دهه 70 بود که پیشنهاد تولید این مجموعه از طرف مدیریت موسسه حور به فرماندهی وقت پلیس راهور داده شد و ایشان و هیات اتاق فکر راهنمایی و رانندگی این ریسک را پذیرفت تا در قالب یک مجموعه انیمیشن با موضوع طنز نسبت به آموزش قوانین و مقرارت اقدام کنیم. ما نیز دست به کار شدیم ونسخه‌های اولیه آن را ارائه دادیم.

از این نوع انیمیشن‌ها استقبال شد و کم‌کم کار به جایی رسید که بازتاب عمومی حکایت از استقبال فوق‌العاده از این اثر بود در زمانه‌ای که همگان فکر می‌کردند قوانین خشک و غیرقابل انعطاف تنها از طریق کتابچه آزمون راهنمایی و رانندگی می‌بایست آموزش داده شود. ناگهان پدیده سیا ساکتی سر‌زبان‌ها افتاد. کار به‌جایی رسید که فرماندهان وقت نیرو نسبت به این کار اقدام به برگزاری همایش و برنامه‌های ترکیبی آموزشی کردند. تغییراتی که تا دیروز برای همگان سخت و غیرممکن می‌نمود به وسیله این انیمیشن، کم کم از طرف مردم پذیرفته شد. دیگر کسی از بستن کمربند غافل نمی‌شد. بچه‌ها به والدین هشدار می‌دادند و والدین سعی می‌کردند در مقابل ایشان خود را مطیع قانون نشان دهند. در بین بچه‌ها همیار پلیس بودن یک افتخار مهم تلقی می‌شد و مدارس سعی می‌کردند تا از بین بچه‌ها بهترین‌ها را به عنوان همیار پلیس معرفی کنند. این استقبال از نگاه سایر ارگان‌های انتظامی و دولتی پنهان نماند. وزارت نیرو خواست تا برای ایشان کاری صورت دهیم و به این ترتیب بابا برقی ظاهر شد. سازمان آتش‌نشانی، شهرداری، محیط‌زیست، وزارت کار و امور اجتماعی، وزارت بهداشت و چند نهاد و وزارتخانه دیگر به فکر استفاده از این مدیا برای فرهنگسازی افتادند. طرح‌های آموزشی از طریق سایر ارگان‌ها رصد می‌شد و همه به فکر استفاده از عنصر جذاب انیمیشن بودند. سایر نهادهای مرتبط با نیروی انتظامی هم با استقبال از این موضوع به فکر فرهنگسازی با انیمیشن افتادند و ساخت مجموعه‌های پلیس فتا و ستاد مبارزه با مواد مخدر در دستور کار قرار گرفت. این آخری به دلیل اهمیت بازدارندگی آن به جهت مضرات و خطرات ناشی از مواد مخدر بسیار جدی و آموزنده بود. در ارتباط با مواد مخدر کسی شوخی نمی‌کرد و کارها بشدت جدی و هولناک تصویر می‌شد.

نقش تلویزیون در نمایش این کارها بسیار حیاتی و تعیین‌کننده بود. تمام این جریان‌سازی به مدد پخش مناسب تیزرها صورت می‌گرفت و ضرباهنگ آثار در هرکجا که پخش می‌شد باعث جذب مخاطب بود. از آن زمان تا امروز که شاهد شکوفایی شبکه‌های اجتماعی هستیم این شبکه‌ها همچنان درحال مرور آثار گذشته هستند. درحال حاضر این شبکه‌ها نیاز به خوراک داشته و سازمان‌ها و ارگان‌ها نیاز به فرهنگسازی دارند و این میسر نمی‌شود الا به مدد تولید به‌روز با رویکرد جدید. اکنون زمان آن رسیده تا بتوان با کمک تلویزیون در کنار سایر شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان بهترین وسیله برای آموزش همگانی نتیجه مطلوب را گرفت.

شهرام حیدریان/ مدرس و انیمیشن‌ساز