ظرفیت‌های فضای مجازی برای گردشگری سلامت

ترویج گردشگری سلامت از طریق فضای مجازی، ضمن اقتدارآفرینی و برندسازی ایران در حوزه علمی به رونق سایر بخش‌های اقتصادی کشور مانند هتلداری، رستوران‌داری، حمل و نقل و کسب و کارهای کوچک نیز کمک می‌کند.

متاسفانه در نبود رویکرد کلان‌نگر، جامع و راهبردی برای تشویق و تسهیل سرمایه‌گذاری در گردشگری سلامت از طریق فضای مجازی، بسیاری از بیماران خارجی در ایران گرفتار دلالانی که فقط به فکر سود آنی و کوتاه‌مدت خود هستند، شده‌اند. یک رصد و تحلیل محتوا از گفته‌های این افراد در شبکه‌های مجازی نشان می‌دهد در مواردی دلالان آنها را به پزشکان و مراکز درمانی غیرتخصصی راهنمایی و در این مراکز نیز با هدف سودجویی، آزمایش‌های بی‌ربط و عکسبرداری‌های غیرضرور مخارج بی‌موردی به آنان تحمیل شده است.

در فقدان برنامه‌ریزی و حمایت عملی دولت با محوریت وزارت بهداشت و پشتیبانی سفارتخانه‌های امور‌خارجه، طبیعی است بخش خصوصی در حوزه‌های استارت‌آپی نیز به دلیل قوانین دست و پاگیر بالادستی تمایلی برای ورود به این عرصه بکر و ثروت‌آفرین نداشته است.تنها اقدام دولتی که در این سال‌ها صورت گرفته است، وعده راه‌اندازی پرتال جامع گردشگری سلامت از سوی وزارت بهداشت بوده که احتمالا در صورت بهره‌برداری هم خروجی ملموسی نخواهد داشت.

این در حالی است که در این عرصه کشور هند تا سال 2020 کسب درآمد هشت میلیارد دلاری را از طریق جذب بیماران از کشورهای آفریقایی، شرق آسیا و حتی حوزه بالکان هدف‌گذاری کرده است.

برای ساماندهی گردشگری سلامت در ایران، باید یک بانک اطلاعاتی مناسب از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی، پزشکان، خدمات و زیرساخت‌ها به زبان‌های بین‌المللی و محلی در فضای مجازی شکل بگیرد تا بیماران بتوانند از طریق پلتفرم‌های مختلف مجازی سوابق پزشکی خود را ثبت کرده و با تشکیل پرونده، از طریق شرکت‌ها و واسطه‌های معتبر مراحل مختلف درمانی خود را بدون دغدغه در مدت سفر بگذرانند.

کمک به اخذ روادید، رزرو وقت درمان یا جراحی، رزرو هتل، ترانسفر از فرودگاه تا هتل یا بیمارستان، اعزام مترجم و راهنما برای ارتباط بیمار با پزشک قبل و بعد از درمان و بازگشت از مهم‌ترین خدمات ارائه شده به گردشگران پزشکی توسط شرکت‌های واسطه‌ای از طریق فضای مجازی می‌تواند باشد.

در این پلتفرم‌ها باید تسهیلات تفریحی، اقامتی، حمل و نقل و ... نیز برای بیمار و همراهان پیش‌بینی شود. ضمن این‌که نباید از نظر دور داشت که بخش عمده‌ای از متقاضیان نه صرفا برای درمان بیماری که برای انجام خدمات دندانپزشکی یا عمل‌های زیبایی و ... می‌توانند به ایران سفر کنند. همچنین میزان تعرفه‌ها نیز باید بر اساس این سامانه جامع اطلاعاتی برای بیماران مشخص شود. یکی از مهم‌ترین موارد، تبلیغات مناسب در رسانه‌های کشورهای هدف بخصوص کشورهای همسایه و مسلمان است. تولید اطلاعات و محتوای مناسب و کاربردی خلاقانه در سایت‌های بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی به زبان‌های مختلف، طراحی تجربه و رابط کاربری مناسب برای سامانه‌ها، اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها، ایجاد حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی عمومی و تخصصی، تولید و توزیع مناسب کلیپ‌های تبلیغاتی و تبلیغات هدفمند در شبکه‌های مجازی و سایت‌های کشورهای هدف از اقدامات موثری است که ضرورت دارد برای آن برنامه‌ریزی شود. ضمن این‌که نقش تسهیل‌کننده معاونت‌های دیپلماسی عمومی و اقتصادی وزارت خارجه درخصوص بازاریابی در این حوزه غیرقابل انکار است.

در سطح داخل نیز به گروه‌های استارت‌آپی باید فراخوان داده شود و از ایده‌های برتر آنها حمایت شود. خلاقیت و ایده‌های ناب در این حوزه تنها با ساماندهی مشارکت بخش خصوصی و حمایت استارت‌آپ‌های نوپا ممکن است و مالکیت دولتی تنها تیر خلاصی به موفقیت در این حوزه پرسود و کارآفرین برای کشور خواهد بود.

محمد ولوی

دکتری مدیریت رسانه