عاشورا روی کتیبه‌های ایرانی

گاهی این تولیدات که در داخل کشور هم طراحی می‌شوند، به عنوان یک کالای فرهنگی که ساخت ایران است به کشورهای دیگر هم می‌روند و به صورت گسترده در مناطق مختلف ردی از آنها دیده می‌شود؛ نمونه این اتفاق که اخیرا رخ داد، کتیبه‌ای بود که در سخنرانی‌های سیدحسن نصرا... در این روزها، پشت سر او نصب شده بود، اثری که از یک تولیدکننده ایرانی خریداری شده و در آن مقطع مورد استفاده قرار گرفت.

این اتفاق بهانه‌ای شد تا به سراغ علی حیاتی، مسؤول تولید این کارها برویم؛ گروهی که با عنوان «موکب» در کنار هیأت هنر چند سالی است آثاری از این دست را طراحی و تولید می‌کنند.

اگر موافق باشید با کتیبه‌هایی شروع کنیم که در چند سخنرانی دهه اول عاشورا سید حسن نصرا... در محلی که او بود، نصب شده بودند و این تعامل چطور اتفاق افتاد؟

واقعیت این است که خود ما هم زمانی که این آثار را می‌فروختیم، نمی‌دانستیم قرار است در چنین جایی استفاده شود و وقتی که یکی از کسانی که از لبنان این کتیبه‌ها را خریده بود، عکس‌هایی از سخنرانی‌های ایشان را فرستاد که پرچم‌های ما در آنها دیده می‌شد، همه خوشحال و متحیر شدیم. امسال شش کتیبه از گروه موکب در شش سخنرانی ایشان نصب شده بودند؛ مواردی که هرکدام به یک مفهوم عاشورایی اشاره داشتند. البته موارد دیگری هم بود که بعد از استفاده از آنها ما را غافلگیر کرد.

مواردی مثل همین اتفاق؟

بله، استفاده از این کتیبه‌ها در زمان سخنرانی سیدحسن، تازه‌ترین آنها بود، اما به عنوان مثال زمانی که هنگام شروع سال جدید و پخش صحبت‌های مقام رهبری یکی از آثار ما پشت سر ایشان نصب شده بود، باز هم به‌گونه‌ای غافلگیرمان کرد. علاوه بر اینها هر‌ساله در کشورهای مختلف مثل عراق، سوریه و... از این آثار استفاده می‌شود. همه اینها جزو اتفاقاتی‌اند که در این مسیر به ما دلگرمی می‌دهند و باعث ادامه مسیری می‌شود که در آن پا گذاشته‌ایم. البته برای همه این موارد همان‌طور که گفتم ما از این که چه اتفاقی قرار است برای اثر خریداری شده رخ دهد، بی‌اطلاع بودیم. کشورهای دیگر هم، اغلب به‌واسطه هیات هنر که در ایامی مثل محرم با آن پرچم‌ها و کتیبه به شهرهای مختلف می‌روند، آشنا شده و برای تهیه آن اقدام می‌کنند؛ اقدامی که اغلب با خرید حضوری همراه است، چون ما فعلا تنها در سطح کشور این آثار را عرضه می‌کنیم.

از شکل‌گیری گروهی که این آثار را طراحی و اجرا می‌کنند هم بگویید.

مساله طراحی پرچم و کتیبه‌هایی که در مناسبت‌های مختلف برای ائمه عرضه می‌شود، از سال‌ها پیش به یکی از دغدغه‌های اصلی من تبدیل شده بود و خیلی اوقات با دیدن برخی از آثار موجود در این عرصه و کم‌کاری‌هایی که وجود داشت، ناراحت می‌شدم؛ به همین دلیل با پیشرفت فعالیت‌های هیأت هنر تصمیم گرفتیم تا گروهی کامل و کاربلد را برای چنین امری دور هم جمع کنیم. ما امروز بعد از حدود دو سال و اندی فعالیت، برای تمام آثاری که عرضه می‌کنیم چند بخش داریم؛ در مرحله اول تیم ایده عنوانی که می‌شود به بهانه هر مناسبتی به آن پرداخت را انتخاب می‌کنند و در ادامه در بخش طراحی و اجرا تلاش می‌کنیم تا بهترین‌ها را عرضه کنیم. برای چاپ و تولید کارها نیز به همین ترتیب، کیفیت را مدنظر قرار می‌دهیم.

در اصل شما در بخش طراحی و ایده سراغ مفاهیم و محتوایی رفته‌اید که در اتفاقی مثل عاشورا وجود دارد...

بله، ما سعی کردیم محتوا و پیام‌هایی را که در این فضا وجود دارد مدنظر قرار دهیم؛ به عنوان نمونه اثر «والوتر الموتور» که بخشی از جمله‌ای است که در زیارت عاشورا وجود دارد، دارای مفهوم گسترده‌ای است که شاید کمتر به آن پرداخته شده است. ما هم با توجه به این بخش کتیبه‌ای را طراحی کردیم که در ظهر عاشورا هم در کنار سیدحسن نصرا... به نمایش درآمد یا درباره زیارت ناحیه مقدسه که خیلی‌ها آشنایی چندانی با آن ندارند هم به همین ترتیب، اتفاقی که باعث می‌شود تا برخی‌ها با دیدن بخشی از طرح و جمله‌ای که از این زیارتنامه انتخاب شده، سراغ آن بروند و با دنیای دیگری آشنا شوند. همه اینها تلاشی است که ما طی آن علاوه بر تولید طرح‌های خلاقانه، به دنبال فرهنگسازی با آنها نیز هستیم، اتفاقی که خیلی اوقات با برخورد مردم با این آثار رخ می‌دهد.

با توجه به گستردگی که در توزیع این آثار وجود دارد، آیا تا‌کنون حمایت مادی یا معنوی مثل تبلیغات و... از سوی مسؤولان فرهنگی رخ داده است؟

جای شکر دارد که تا‌کنون چنین توجه و حمایت‌هایی صورت نگرفته است. موکب و فعالیت‌هایی که در آن شکل می‌گیرد، تحت حمایت هیأت هنر که در همه این سال‌ها به صورت مستقل و با همت و توان کسانی که در آن حضور دارند، پیش رفته است. البته اگر من به جای برخی مسؤولان بودم، شاید با خود فکر می‌کردم حداقل کاری که می‌شود کرد این است که از این گروه اثر بخرد، اما بازهم همین که تا به اینجا بدون حمایت ویژه‌ای از سوی ارگان و مسؤولی پیش رفتیم، جای شکرش باقی است و به دنبال این توجهات هم نیستیم.

علاوه بر پرچم و کتیبه، شما در مقیاس کمتری طرح‌هایی را در قالب پیکسل، پیراهن و... ارائه داده‌اید، برای این بخش چه برنامه‌ای دارید؟

بعد از تولید پرچم و کتیبه ما اقدام به چاپ برخی از این طرح‌ها روی مواردی که به آنها اشاره شد، کردیم تا به انتشار هر چه بیشتر‌شان کمک کنیم. در این حوزه سعی‌مان این است تا به صورت کاربردی طرح‌هایی که هرکدام پیامی به همراه دارند را منعکس کنیم. تا‌کنون در حوزه پوشاک و اقلام فردی اقداماتی در این زمینه صورت گرفته و در ادامه در نظر داریم این فعالیت‌ها را بیش از پیش گسترش دهیم، تا جایی که بخش‌هایی مثل زیورآلات، صنایع دستی، تزئینات، تابلو و اقلام مختلف را هم پوشش دهیم. زمینه‌های تولید در برخی از این بخش‌ها فراهم شده و در آینده کم‌کم شاهد گسترش تولیدات گروه موکب خواهیم بود، چون در این مسیر باید آهسته و پیوسته پیش رفت و رشد ناگهانی برای آن اتفاق خوبی نیست.