حرکت چراغ خاموش FATF در هیاهوی تروریست‌ها

دور همی در مجلس

در آستانه قرار گرفتن دوباره لایحه پیوستن ایران به سی‌اف‌تی در دستور کار مجلس، جلسه‌ای در بهارستان به دعوت علی لاریجانی و با حضور وزرای ‎دولت و نمایندگان شورای نگهبان و سپاه و رؤسای فراکسیون‌های امید و مستقلین برای بررسی چالش‌های تصویب ‎کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم برگزار شد. آن طور که بهروز نعمتی، عضو هیات‌رئیسه مجلس و از نزدیکان رئیس مجلس گفته در این جلسه قرار شد وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مذکور جمع‌بندی نظرات خود را به کمیسیون امنیت ملی ارائه دهند تا این کمیسیون تشکیل جلسه داده و جمع‌بندی این نظرات را پیش از پایان دو ماه مسکوت ماندن این لایحه به هیات‌رئیسه مجلس ارائه کند.

حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به ایسنا گفت: در جلسه روز شنبه کسی راجع به محتوای CFT بحثی نداشت. همگان آن را پذیرفتند، اما موضوع بر سر یکسری موارد انشایی بود که باید مرتبط و هماهنگ با نثر و نظم حقوق بین‌الملل باشد، لذا مقرر شد مجددا این لایحه به کمیسیون امنیت ملی ارجاع شود تا حتی کوچک‌ترین تغییرات املایی به رای گذاشته شود. کمیسیون این لایحه را در جلسه سه‌شنبه هفته جاری بررسی خواهد کرد و نظرش را اعلام می‌کند. فلاحت‌پیشه که یکی از موافقان پیوستن به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم با لحاظ کردن حق شرط‌های قوی است معتقد است در صورت نپذیرفتن لوایح مرتبط با اف‌ای‌تی‌اف، بانک‌های کشوری مثل روسیه هم با ایران کار نمی‌کنند. تاکید فلاحت‌پیشه بر حق شرط در حالی است که مخالفان تاکید دارند استفاده از حق تحفظ ایران در کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم، عملی نیست چرا که حق شرط‌های ما با روح این کنوانسیون در تضاد است. علیرضا سلیمی، نماینده محلات در همین زمینه به جام‌جم می‌گوید: حق تحفظی که مدافعان پیوستن به این کنوانسیون از آن سخن می‌گویند به دلیل مغایرت‌های بسیار با کنوانسیون وین با اماواگرهای فراوانی روبه‌روست.

غیبت مخالفان سی‌اف‌تی در جلسه شنبه

اما نکته جالب این‌که بر اساس توییتی که علیرضا رحیمی، نماینده اصلاح‌طلب عضو هیات رئیسه مجلس نوشته، اعضای فراکسیون ولایی، جلسه روز شنبه را ‎تحریم کردند و در آن حضور نیافتند. نمایندگان عضو فراکسیون ولایی از اصلی‌ترین مخالفان پذیرش شروط اف‌ای‌تی‌اف و پیوستن ایران به کنوانسیون سی‌اف‌تی هستند و حضور نیافتن آنها در جلسه شنبه می‌تواند تحلیل‌های مختلفی به همراه داشته باشد چراکه یا اعضای این فراکسیون از جلسه روز شنبه خبردار نبوده‌اند یا این‌که خبردار بوده و با روندی که از سوی حامیان پیوستن به سی‌اف‌تی در جریان است مخالفند.

در همین خصوص سلیمی که یکی از اعضای فراکسیون ولایت است به جام‌جم گفته از برگزاری این جلسه خبردار نبوده و نمی‌داند برگزارکننده آن چه کسانی بودند.

تیر خلاص به اف‌ای‌تی‌اف

اما همزمانی بررسی‌ مجلسی‌ها درباره عضویت در کنوانسیون سی‌اف‌تی با حادثه تروریستی روز شنبه اهواز باعث شده تا کارکرد اف‌ای‌تی‌اف و کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم زیر سوال برود. الاحوازیه که عامل اصلی اقدام تروریستی روز شنبه در اهواز و شهادت جمعی از هموطنانمان است گروهی تروریستی است که از سوی عربستان حمایت مالی می‌شود و سران این گروهک در کشورهای اروپایی نظیر دانمارک و هلند اقامت و رفت‌و آمد دارند. حال سوال اینجاست که اف‌ای‌تی‌اف و کنوانسیون‌هایی که گروه ویژه اقدام مالی، بر‌پیوستن کشورها به آنها تاکید دارد چگونه کار می‌کنند که برخی گروه‌های تروریستی براحتی در اروپا اقامت دارند و از سوی کشوری چون عربستان (که ناظر بودن آن در کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم، یکی از طنزهای روزگار است) حمایت مالی می‌شوند و اف‌ای‌تی‌اف ایرادی به این ماجرا ندارد. بویژه این‌که در ماده 2 کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم در مورد مصادیق اقدامات تروریستی آمده است: هر اقدامی که به قصد کشتن یا وارد آوردن جراحات شدید جسمانی بـه افـراد غیـرنظامی صورت پذیرد یا به هر فرد دیگری که سهم فعـالی در خـصومت‌هـا طـی منازعـات مسلحانه نداشته باشد و در زمانی‌که قصد انجام چنین عملی از لحاظ مـاهیتی یـا محتـوایی به‌قصد ارعاب مردم یا وارد ساختن دولت یا یک سازمان بین‌المللی جهت انجام یا ممانعـت از انجام هرگونه عملی باشد. همین موضوع،‌ دیروز بازتاب‌های زیادی در کشور داشت و برخی رسانه‌ها و محافل سیاسی از ماجرای گروه الاحوازیه و ارتباطات مالی آن با کشورهای اروپایی و عربستان به عنوان تیرخلاص به اف‌ای‌تی‌اف یاد کردند. روزنامه کیهان دیروز در همین زمینه نوشت: «عجیب است که برخی محافل داخلی طی یکی دو سال گذشته بر اجرای انتظارات کارگروه FATF و تصویب ملحقات آن در مجلس اصرار داشته‌اند. ادعای اصلی FATF مبارزه با تأمین‌کنندگان تروریست‌هاست و سؤال اصلی این که غیر از آمریکا، فرانسه، انگلیس و آل‌سعود، کدام کشور دیگر می‌تواند تأمین‌کننده اصلی تروریسم در منطقه باشد؟ و به این ترتیب آیا پذیرش مطالبات مافیای پنهان در پشت نقابFATF، نوعی خودزنی و توهین به شعور خود نیست؟ گفتنی است سران الاحوازیه در لندن و برخی پایتخت‌های دیگر اروپایی اقامت دارند.»

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر در مجلس با اشاره به تناقضات موجود در حرف و عمل کشورهای غربی درخصوص موضوع تروریسم به جام‌جم گفت: اروپاییان تا به حال نتوانستند این تناقض‌ها را از بین ببرند به خاطر این‌که خودشان موجد چنین وضعیتی بودند و حتی جزو حامیان تروریست‌هایی بودند که اقدام تروریستی 31 شهریور را انجام دادند. علیرضا سلیمی هم به جام‌جم گفت: عربستان عضو ناظر کنوانسیونCFT است، این در حالی است که عربستان حامی مالی تروریست‌ها است. بنابراین این کنوانسیون نیز مانند موضوع حقوق بشر که مورد ادعای غرب است دو‌گانگی‌های فراوان دارد.

بررسی کارشناسی یا سیاسی

مجموع این مسائل باعث شده بسیاری از افراد همچون عبدالرضا مصری، نماینده کرمانشاه معتقد باشند «در صورتی که کنوانسیون CFT در مجلس مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد تصویب نخواهد شد اما اگر صرفا به صورت سیاسی بررسی شود نتیجه مشخص نیست چراکه ممکن است در صورت ایجاد دودستگی در مجلس در مورد کنوانسیون، اتفاق دیگری رخ دهد.» با این حال حامیان پذیرش شروط اف‌ای‌تی‌اف و پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم که معتقدند راهی به جز پذیرش این لوایح برای حل مشکلات اقصادی نیست، خوب است بار دیگر نگاهی به تجربه برجام داشته باشند؛ تجربه‌ای که ایران برای از بین‌ رفتن تحریم‌ها به آن تن داد اما نه تنها تحریم‌ها از بین نرفت که تحریم‌های جدیدی هم به قبلی‌ها اضافه شد و تنها چیزی که ماند تعهداتی است که به گردن ایران باقی است.

سیاست‌های دوگانه مشکل‌ساز

غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به وجود دوگانگی در مرام و رویه مدعیان غربی مخالفت با تروریسم گفت: انتشار اخباری مانند پولشویی 200 میلیارد یورویی در یکی از کشورهای اروپایی نشان می‌دهد حتی در این کشورها هم پولشویی رواج دارد و از سوی دیگر می‌بینیم کشورهای داعیه‌دار مبارزه با تروریسم از حامیان تروریسم هستند.

این نماینده پیشین مجلس تصریح کرد: بسیاری از کنوانسیون‌ها با هدف مهار کشورهای دیگر ایجاد می‌شود و البته گاهی ضرورت ایجاب می‌کند که ایران به برخی از این کنوانسیون‌ها بپیوندد اما شرایط برای پیوستن به برخی از کنوانسیون‌ها اساسا به مصلحت و صلاح ایران نیست.

وی دلیل به مصلحت نبودن پیوستن به چنین کنوانسیون‌هایی را تعامل نداشتن کشورهای مدعی مبارزه با تروریسم دانست و ابراز کرد: کشوری مثل ایران، آسیب دیده تروریسم است اما با این وصف همین تروریست‌ها در کشورهای اروپایی و آمریکا جولان می‌دهند و اقدامی هم برای تروریست شناخته شدن آنها از سوی این کشورها صورت نمی‌گیرد. مصباحی‌مقدم با اشاره به رویه‌های موجود در نحوه تعامل یا واکنش ایران در برابر اف‌ای‌تی‌اف مبنی بر رد مطلق، پذیرش مطلق و قبول در چارچوپ مبانی و اصول گفت: از نظر من بهترین رویکرد قبول در چارچوب مبانی و اصول است. در گذشته زمانی که بحث مبارزه با پولشویی به مجلس ارائه شد ما براساس نگاه کارشناسی این موضوع را بررسی و طبق مبانی خودمان آن را اصلاح کردیم. معتقدم همین رویه برای پذیریش شروط اف‌ای‌تی‌اف از سوی نمایندگان اعمال شود و آنها هم باید همین مسیر را ادامه دهند. رد مطلق مشکل‌ساز است و قبول مطلق هم مشکل‌آفرین و بنابراین مسیر سوم را باید انتخاب کرد.