مصادیقی از «عالم همه دیوانه اوست...»

انگلستان

در سال‌های اخیر با توجه به توسعه اسلام در بریتانیا و حضور شیعیان مهاجر پاکستانی، ایرانی، هندی و افغانی در این کشور، مراسم بسیار باشکوهی در دهه محرم برپا می‌شود.

با آغاز ماه محرم‌الحرام، شمار زیادی از مراکز اسلامی و فرهنگی، مساجد، حسینیه‌ها و تکایا مراسم خاصی نظیر سخنرانی، زیارت عاشورا، سینه‌زنی و نوحه‌خوانی تدارک می‌بینند و میان هزاران عزادار، غذای نذری توزیع می‌کنند.

مسلمانان مقیم لندن و برخی شهرهای دیگر انگلیس نظیر منچستر، لستر و اوینگتون در روز عاشورا دسته‌های عزاداری راه می‌اندازند و با نوحه‌سرایی و سینه‌زنی، یاد و خاطره شهیدان کربلا را زنده می‌کنند.

برنامه‌های مختلفی به مناسبت ماه محرم در انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی نیز برگزار می‌شود و شیعیان ملیت‌های مختلف، لباس سیاه به تن می‌کنند و در سوگ آن امام همام اشک می‌ریزند. در شهر لندن، پایتخت انگلیس، عاشقان سالار شهیدان در قالب دسته‌ای بزرگ، مسافت سه کیلومتری میدان ماربل آرچ واقع در شمال شرق هاید پارک تا محل مجمع اسلامی جهانی لندن را پیاده طی می‌کنند.

کانادا

در کانادا هر گروه شیعه براساس آداب و سنن مرسوم مذهبی در کشورش، مراسم مذهبی و عزاداری در کانادا برگزار می‌کند‌. برجسته‌ترین ویژگی مشترک مراسم عزاداری در میان جامعه شیعیان کانادا، برگزاری مجالس سخنرانی است. این سخنرانی‌ها بیشتر به بررسی وجهه ابعاد گوناگون واقعه عاشورا و درس‌های تاریخی آن اختصاص دارد.روزعاشورا در کانادا، شیوه مرسوم عزاداری شیعیان یعنی سینه‌زنی و نوحه‌خوانی انجام می‌شود. مراسم عزاداری بیشتر در مکان‌های سرپوشیده و تکایا برگزار می‌شود.

ترینیداد و توباگو

کشور جزیره‌ای ترینیداد و توباگو در آمریکای مرکزی، نزدیک به ۲۰۰ سال است که شاهد برگزاری آیین‌های ویژه ماه محرم و صفر است. مردم این کشور، امام حسین(ع) را با نام «هوزیه» می‌شناسند و همه مردم در مراسم عزاداری عاشورا شرکت می‌کنند‌. در این مراسم، علاوه بر نمادهای مختلفی که به کار گرفته می‌شود، چهار طبل سفالی و پوستی هم به صدا در می‌آید که طبل اول نشانه دعوت مردم کوفه از امام حسین(ع)، طبل دوم نشانه نیرنگ و خیانت مردم کوفه به مسلم بن عقیل و امام حسین(ع)، طبل سوم نشانه جنگ امام حسین(ع) با لشکریان یزید و طبل چهارم، نشانه شهادت امام حسین(ع) و یاران او در صحرای کربلاست.

تونس

ده‌ها مراسم و آیین در ایام محرم در کشورهای آفریقایی به همت شیعیان برگزار می‌شود و نشانه گسترش مذهب تشیع در میان بومیان آفریقایی در سراسر این قاره است. تونس از دیگر کشورهای آفریقایی است که مراسم ماه محرم در این کشور از جایگاه مهمی برخوردار است. از زمان تسلط فاطمیان بر تونس، مذهب تشیع و سنت‌های آن از جمله مراسم سوگواری ایام عاشورا در رده آیین‌های اجتماعی مردم قرارگرفت. تونسی‌ها نیز همسو با دیگر کشورها، آیین‌های ویژه عاشورا را برگزار می‌کنند و در این روز، غذایی ساده می‌خورند و به زیارت قبور می‌روند.

چین

برپایی آیین‌های عزاداری سرور و سالار شهیدان عمدتا به شهرها و استان‌های شرقی، جنوبی و شمالی چین که مسلمان نشین هستند مربوط می‌شود. این آیین‌ها در شهرهای گوانگ جو، شانگهای و پکن پایتخت چین با شور و شوق بیشتری برگزار می‌شود. در این ماه مسلمانان چین در برخی از شهرها و مساجد به اجرای آیین‌های عزاداری می‌پردازند. اما در برخی دیگر از شهرها، امامان جمعه و جماعت، ضمن بازگو کردن حادثه کربلا، مسلمانان را به رعایت حرمت این ماه، قرائت قرآن و ادعیه دعوت می‌کنند.

در برخی موارد نیز شیعیان چین به همراه اتباع شیعه مقیم این کشور از جمله ایرانی‌ها و پاکستانی‌ها هر سال همزمان با فرا رسیدن ماه محرم گرد هم آمده و مراسم سوگواری را در استان سین کیانگ و شهرهای دیگر برگزار و در رثای امام حسین‌(ع) اشک می‌ریزند.

اندونزی

شیعیان اندونزیایی همانند همه عاشقان اهل بیت(ع) برگزاری مجالس سوگواری اباعبدا... الحسین(ع) را بسیار دارای اهمیت می‌دانند و از این رو با برنامه‌ریزی‌های خودجوش و مردمی هرساله این مراسم را به بهترین وجه ممکن برگزار می‌کنند. زن و مرد و کودک و کهنسال در موسم محرم سیاهپوش شده و محافل خانگی یا مجالسی را در مراکز فرهنگی بزرگ مانند مرکز اسلامی جاکارتا با یاد و نام سالار شهیدان برگزار می‌کنند. مردم مسلمان اندونزی حتی اهل سنت احترام و جایگاه خاصی برای اهل بیت(ع) عصمت و طهارت قائل هستند و از این رو دوستداران خاندان رسول‌ا...(ص) علاوه بر شیعیان به ویژه در روز عاشورا در مراسم سوگواری شرکت می‌کنند.

پاکستان

ماه محرم از دیر زمان تاکنون در میان مردم شبه‌قاره بویژه هند و پاکستان، از احترام و منزلت خاص برخوردار بوده است. پس از استقلال کشور مسلمان‌نشین پاکستان، دستگاه‌های دولتی، مدارس، رسانه‌ها و مطبوعات نیز موظفند به احترام شهادت امام حسین(ع) و یارانش، در دهه اول محرم برنامه‌های ویژه تدارک ببینند. به همین دلیل است که همه‌ساله مردم مسلمان پاکستان اعم از شیعه و سنی در فضای سوگوارانه و ماتم و عزا این ماه را گرامی می‌دارند و از هر نوع شادی و سرور در این ماه خودداری می‌کنند. به احترام امام حسین‌(ع) و عزاداری شیعیان، شبکه‌های تلویزیونی پاکستان نیز با شروع این ایام به پخش مراسم مذهبی و عزاداری می‌پردازند.

قطر

شیعیان قطر در چارچوب سیاست آزادی نسبی و مدارای مذهبی، ماه محرم را با برگزاری مجالس وعظ و سینه زنی در حسینیه‌ها به سوگ می‌نشینند. شیعیان قطر بر‌اساس رسوم و سنت دیرینه خود، همزمان با آغاز ماه محرم، به سیاهپوش کردن حسینیه‌های فعال در مناطق مختلف این کشور می‌پردازند. شیعیان قطر، نسبت به شیعیان عربستان و بحرین از زندگی و وضعیت بهتری برخوردارند، زیرا حکومت قطر مانند رژیم حاکم در عربستان و بحرین، خصمانه با شیعیان برخورد نمی‌کند، از همین رو آزادی‌هایی که شیعیان قطر دارند، به‌مراتب بیشتر از شیعیان این دو کشور همسایه است.

عزاداری زیر باران موشک و گلوله

استقبال مردم آزاده جهان از مراسم تاسوعا و عاشورا و برگزاری مراسم عزاداری در بسیاری از کشورهای جهان، موجب شده تا دشمنان ملت‌ها و در راس آنها رژیم‌های وابسته به آمریکا وگروه‌های تروریستی تحت حمایت این کشور دست به انتقام‌کشی زده و به اشکال گوناگون به این گونه مجالس حمله کنند. برای مثال رژیم حاکم بر عربستان سعودی همواره مانع برگزاری مراسم عزاداری درمناطق شیعه‌نشین این کشور از جمله الشرقیه (قطیف، احیاء و دمام) بوده است. عربستان همچنین بارها با جنگنده‌های خود به مراسم عزاداری شیعیان در یمن حمله کرده است. برای مثال دوسال پیش جنگنده‌های سعودی به مراسمی در صنعا حمله کرد که در جریان آن دست‌کم 140 نفر را به شهادت رساندند و بیش از 500 نفر را مجروح کرد. در بحرین نیز رژیم آل‌خلیفه ضمن ممنوع کردن هرگونه برگزاری مراسم عزاداری با گاز اشک‌‌آور به عاشقان امام حسین(ع) حمله‌ور می‌شود. در یک اقدام دیگر، نیروهای امنیتی نیجریه شیعیان این کشور را که در مراسم عزاداری اربعین حسینی در شهر کانو شرکت کرده بودند به گلوله بسته و دست‌کم ده نفر از آنها را به شهادت رساندند.گروه تروریستی تکفیری داعش نیز تاکنون بارها به مراسم عزاداری شیعیان حمله انتحاری کرده است‌. برای مثال دو سال پیش این گروه تروریستی مورد حمایت آمریکا به مراسم برگزار شده در مسجد و مدرسه باقر‌العلوم کابل حمله کرد و در جریان آن بیش از 30 نفر را کشت‌.

امیرعباس اصغری

جام‌جم