سریال‌های دهه 70 از جنس امید و زندگی بود

هنوز برای پدر و مادرهای این سال‌ها دیدن دوباره سریال‌های همسران و دنیای شیرین دریا خاطرات خوبی را رقم می‌زند. بقایی در 65 سالگی به‌رغم تجربه بیماری همچنان عاشقانه کارهای هنری را دوست دارد. به دیدن تئاتر می‌رود و به بازیگری هم می‌پردازد. او سه سال قبل در بخش‌های بیرون پلاتوی برنامه خندوانه حضور موفقی داشت. بقایی این روزها در نقش یک روحانی پابه سن گذاشته عارف در فیلم «به وقت خماری» حضور موفقی داشته است. وی دانش‌آموخته بازیگری و کارگردانی دانشگاه هنر است. ارتباط و نزدیکی او با بیژن بیرنگ و مسعود رسام باعث خلق آثاری نظیر مجموعه تلویزیونی همسران، سرزمین سبز، قطار ابدی و سیب خنده شد. بازهم زندگی، آلبوم خانوادگی، سربداران، منبع موثق، مرگ دستفروش، خانه سالمندان و گل‌یاس از‌جمله کارهای مهم کارنامه کاری بقایی محسوب می‌شوند.

برخی از کارهای شما در دهه 70 اخیرا بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیونی باز‌پخش شده است. دیدن دوباره این برنامه‌ها برای شما چه خاطراتی را زنده می‌کند؟

آن دوران با تعداد زیادی از همکارانم که آنها هم مثل من با‌انگیزه و پر‌شور بودند در ساخت برنامه‌ها و سریال‌های زیادی مشارکت و نقش داشتم. در آن سال‌ها بعد از گذر از دهه 60 و انجام آزمون و خطا و توجه رسانه ملی به ساخت و تولید برنامه‌های باکیفیت و مردم‌پسند باعث سیاست‌گذاری موثری شد و آثار بسیار خوبی ساخته شدند. به نظرم هنوز هم سریال‌های آن دوران کیفیت قابل قبولی در مقایسه با تولیدات این سال‌ها دارند.

به نظر خودتان مردم و نسل جوان همچنان شما را با کارهای آن دوران می‌شناسند؟

مردم همیشه به من لطف داشته‌اند و من برای آنها کار کرده‌ام. با انرژی مثبتی که آنها به من منتقل می‌کنند توانستم شرایط سخت بیماری‌ام را پشت سر بگذارم و این تشویق‌ها حس خوبی دارد و فوق‌العاده است. این‌که هر وقت می‌روید میان مردم در خیابان، می‌بینید که مردم شما را جزئی از خود و خانواده‌شان می‌دانند و با شما صمیمی و راحت هستند، نشان می‌دهد کارتان را درست انجام داده اید. مردم واقعا مهربان و قدرشناس هستند.

مهم‌ترین ویژگی سریال‌های آن دوران چیست؟

در تمام آن سریال‌ها میل به امید و زندگی و تلاش برای رسیدن به زندگی بهتر و در کنارش اهمیت عنصر خانواده به شکل درستی ساخته و پرداخته می‌شد.

خودتان بیشتر به کارگردانی علاقه بیشتری دارید یا بازیگری؟

برای من نکته مهم ارائه کار خوب و با‌کیفیت است و این مساله می‌تواند با بازیگری انجام شود یا ساخت سریال یا نوشتن فیلمنامه. همیشه تلاش کرده‌ام در حوزه‌های مختلف هنری هم ورود داشته باشم.

پیش از بازی در به وقت خماری با محمدحسین لطیفی سابقه همکاری داشتید؟

این اولین همکاری‌ام بود و ایشان یکی از بهترین کارگردان‌های سینما و بویژه تلویزیون هستند که سریال‌های پر‌مخاطبی مثل دودکش، نردبام‌آسمان، کت جادویی و... را ساخته بودند و البته با تمرکز بیشتر در تلویزیون، کمتر مجال فیلم ساختن را در سینما پیدا کردند، به نظرم ایشان کارگردانی هستند که توانایی فیلمسازی و سریال‌سازی در هر ژانری اعم از تاریخی، درام و کمدی را دارند و موقعی که از دفتر ایشان با من تماس گرفتند و دعوت به همکاری کردند، خوشحال شدم.

ایفای نقش روحانی برای هر بازیگری جذابیت‌های خودش را دارد. برای شما ایفای این نقش چه ویژگی‌هایی داشت؟

به هرحال نقش جذابی بود و من دوست داشتم این نقش را بازی کنم. در جلسات پیش‌تولید محمدحسین لطیفی توضیحات مبسوطی درباره این شخصیت و کنش‌ها و شخصیتش به من داد. البته در آن زمان هم لطیفی بتازگی ساخت سر دلبران را به اتمام رسانده بود که شخصیت اصلی آن یک روحانی جوان با بازی برزو ارجمند بود و درباره این نقش هم حرف زدیم ایشان دوست داشت روحانی فیلم آدم عادی و ملموسی باشد که ساده‌زیست است. بنابراین با شناخت کامل جلوی دوربین رفتم.

محمدحسین لطیفی سوای سریال سر‌دلبران در دودکش هم تصویری واقعی از روحانی را نشان داد و در این زمینه شناخت درست را دارد...

همین‌طور است و اصولا ایشان درباره کاراکترهایی که فیلم می‌سازند با شناخت و تحقیق وارد می‌شوند.

برای درک بهتر از نقش با روحانیون هم نشست و برخاستی داشتید؟

به هر حال همه ما ایرانی‌ها با روحانیون حشر و نشر داریم و در محله یا در محل کار و زندگی فرد روحانی وجود دارد. من هم به آرشیو ذهنی‌ام رجوع کردم و از رابطه‌ای که با چند روحانی در گذشته داشتم برای ایفای نقش استفاده کردم. البته لطیفی دست مرا برای ایفای نقش باز گذاشت و در ابتدا از من خواست متن را بخوانم و نظرم را بگویم. برای من مردمی بودن این روحانی خیلی مهم بود و در لحظاتی حضور این روحانی و مواجهه‌اش با برخورد عجیب و غریب ساکنان خانه موقعیت‌های طنز خوبی را به‌وجود آورد.

نزدیک بودن سن و سال شخصیت روحانی به سن و سال خودتان چه ویژگی‌هایی داشت؟

مهم‌ترین ویژگی‌اش این بود که به من کمک کرد تا بهتر بتوانم حالات فیزیکی و سن و سال این روحانی را بازی کنم و اصلا یکی از دلایلی که کارگردان من را برای بازی در این نقش انتخاب کرد، نزدیکی سن و سالم با کاراکتر مرد روحانی بود.

یکی از ویژگی‌های این روحانی کم‌حرف و محجوب بودنش است..‌.

بله، اصولا آدم‌های با خرد ترجیح می‌دهند کمتر حرف بزنند و سکوت کنند و به واکنش و حرف‌های سایرین دقت می‌کنند.

کدام سکانس بازیتان در فیلم برایتان جذابیت بیشتری داشت؟

صحنه‌ای در اواخر فیلم که حال روحانی بد است و به اتاق محل نگهداری مادر خانواده برده می‌شود

تا از ‌دستگاه ‌تنفس‌مصنوعی استفاده کند.

احمد محمد اسماعیلی