تخریب به نفع توسعه!

به گزارش خبرنگار جام‌جم از خوزستان، بهره‌بردارانی که به دنبال تغییر کاربری اراضی هستند یا اراضی کشاورزی و باغی‌شان را به ویلا و مجموعه‌های تفریحی - خدماتی تبدیل کرده‌اند و اغلب از کارآفرینان بومی هستند، معتقدند ساخت ویلا در این اراضی، هم انگیزه‌ای شده برای حفظ باغات و توسعه کشاورزی و ماندگاری خانوارهای کشاورز در شهر و دیار خود و هم این‌که اشتغالی دست و پا کرده و کسب و کار اهالی را رونق بخشیده است. سازمان جهاد کشاورزی خوزستان اما نظر دیگری دارد و می‌گوید ما هم از کشاورزی و باغداری اصیل حمایت می‌کنیم تا زراعت و باغداری در استان زنده بماند، اما موضوع تغییر کاربری باغات در استان و بویژه در دزفول و شوشتر مشکلی است که نمی‌توان براحتی از کنار آن گذشت.

طرح آمایش سرزمین می‌خواهد

کوی باغات یا خانه باغ‌های شوشتر در جاده‌ای موسوم به باغات قرار دارد که در قدیم خارج از شهر بوده و بیشتر به فعالیت کشاورزی اختصاص داشته، اما اکنون و با توسعه شهر در وسط آن قرار گرفته است. گرچه از حدود یک دهه پیش با رواج پدیده‌ای به عنوان باغ شهر، این زمین‌ها هم به دلیل مرکزیت شهری‌شان مورد توجه قرار گرفتند. در بازدیدی که از خانه باغ‌های شوشتر داشتیم، برخی از مالکان خانه باغ‌ها درخواست ساماندهی و ایجاد بستر توسعه گردشگری در مجموعه باغات خود را داشتند و به ما گفتند با این کار نه تنها باغداری و کشاورزی را به خطر نمی‌اندازند، بلکه در شرایط فعلی که موج مهاجرت از استان به دلیل مشکلات آب و هوایی افزایش پیدا کرده، به حفظ آن هم کمک می‌کنند.

مسئولان جهاد کشاورزی اما به ما می‌گویند تغییر کاربری به این راحتی نیست و اجرای آن به طرح آمایش سرزمین در شهرهای دزفول و شوشتر نیاز دارد تا علاوه بر کاهش تخلفات جبران ناپذیر، از تصرف اراضی ملی هم جلوگیری شود. به همین دلیل جهاد کشاورزی شوشتر با تشکیل پرونده خانه باغ‌ها در دادگستری، نسبت به جرایم سنگین و تخریب خانه باغ‌ها اقدام کرده است.

هم اشـتغال‌زایی کردیم و هم گردشگری را توسعه می‌دهیم

تعداد خانه باغ‌هایی که تاکنون در شوشتر از مسئولان تذکر گرفته و باید از وضعیت موجود به حالت اولیه برگردند، 500 خانه باغ می‌شود. این تعداد در دزفول به حدود یک هزار خانه باغ می‌رسد، هرچند شوشتر به دلیل این‌که در فهرست شهرهای برخوردار از میراث جهانی قرار دارد، از حساسیت ویژه‌تری برخوردار است.

احمد شمس‌آبادی، از فعالان فرهنگی شوشتر که خود مالک یکی از این خانه باغ‌هاست به جام‌جم می‌گوید: خانه باغسازی، با هدف محرومیت‌زدایی و توسعه پایدار دیار مادری و باستانی صورت گرفته و حتی باعث ایجاد شور و شوق و سرمایه‌گذاری شده است.

شمس‌آبادی ایمان دارد بدون هیچ‌گونه تخریب و قطع درخت و با ساماندهی باغ ویلاها و رونق صنعت گردشگری در این شهرستان می‌توان تحولی شگرف در اقتصاد منطقه ایجاد کرد. این شهروند شوشتری تاکید می‌کند خانه باغ‌های ما نه در حریم رودخانه، نه منابع طبیعی و نه در عرصه و حریم جنگل ساخته شدند که مشکل قانونی داشته باشند، بلکه ملک خصوصی هستند که با سرمایه‌گذاری شخصی ساخته و ساماندهی شده‌اند. علاوه بر این، از آنجا که همه این خانه باغ‌ها از مجموعه‌هایی از باغ مرکبات و گل و گیاه هستند، باعث شده بیش از 400 نفر از باغبان و نگهبان مشغول به کار شوند.

حال چه باید کرد؟

اکنون که ساخت صدها خانه باغ در شوشتر باعث ایجاد چالش‌هایی شده، کنشگران اجتماعی و فعالان فرهنگی شهر پیشنهادهایی برای برون رفت از وضع موجود ارائه داده‌اند. از جمله این پیشنهادها تبدیل وضعیت موجود خانه‌باغ‌ها به منطقه گردشگری طبیعت و گل و گیاه است.

همچنین پیشنهاد شده به خاطر کمبود فضای اسکان و با توجه به نزدیکی به مرکز استان خوزستان و مجاورت با یک مجموعه ثبت جهانی دیگر به نام چغازنبیل، استانداردهای لازم در بیش از یکصد واحد از این خانه باغ‌ها به منظور اسکان فراهم شود. ایجاد رستوران باغ و برپایی نمایشگاه‌های صنایع‌دستی، لباس و دیگر سوغاتی‌های محلی از دیگر پیشنهادهای مطرح برای برون رفت مسئولان شهرستان و استان و مالکان خانه باغ هاست. البته پرورش مرغ‌های محلی، ماکیان بومی و زنبور عسل، برگزاری جشنواره‌های اسب‌سواری، در کنار دیگر پیشنهادهای نامبرده قابلیت ایجاد اشتغال برای بیش از یک هزار نفر را دارد.

مجتبی گهستونی

ایران