یوسف تباران در قاب تلویزیون

به گزارش جام جم آنلاین، آثار نمایشی دفاع مقدس در ایران زیرشاخه های گوناگونی را در بر گرفته است؛ آثاری که با درام های قوی در کنار نمایش صحنه های جنگی توانسته اند مخاطبان بسیاری را برای خود به دست آورند. یکی از این زیرشاخه ها که در مقایسه با اهمیت آن کمتر مورد توجه بخصوص سینما قرار گرفته موضوع آزادگان است.
تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه کشور در سال های گذشته مجموعه های تلویزیونی متعددی را با موضوع اسارت و ورود آزادگان به کشور ساخته است که در این گزارش به مرور چهار سریال شاخص و جریان ساز در این عرصه پرداخته ایم.

نبردی دیگر
نویسنده: عبدالله باکیده
کارگردان: عبدالله باکیده
بازیگران: محمد امینی‌نسب، اکبر سنگی ، شاهد احمدلو، حسین خانی‌بیک، منوچهر حامدی،‌ قاسم زارع، غلامرضا علی‌اکبری، محمد پورستار، مهدی فقیه، نجفعلی هادی و عباس تسلیمی
دقیقا مردادماه سال 73 یعنی حدود 24 سال پیش بود که عبدالله باکیده، پیش تولید مجموعه تلویزیونی «نبردی دیگر» را کلید زد. سریالی که قرار بود محورش زندگی اسرای ایرانی در زندان‌های بعثی ها باشد و سال74 از شبکه یک سیما پخش شد.
داستان سریال به زندگی گروهی از رزمندگان ایرانی می پرداخت که پس از به اسارت در آمدن توسط نیروهای بعثی عراق به اردوگاهی منتقل می‌شوند که فرمانده آن مردی به نام مشعل است که کینه ای از یک رزمنده ایرانی به نام حاج رسول رستگاری دارد. حاج رسول در یک عملیات و با شلیک آر پی جی نیمی از صورت مشعل را سوزانده است. ‌افسر بعثی که دنبال انتقام از اوست رفتاری وحشیانه با اسرای ایرانی دارد.
نقش مشعل را اکبر سنگی بازی می کند و شاهد احمدلو هم در نقش محوری یک رزمنده ایرانی(یونس) به زیبایی هنرمندی می کند.
احمدلو درباره نقش یونس رزمنده بسیجی این سریال توضیح داده است: وقتی فیلمنامه را خواندم دیدم نقش خوبی به من پیشنهاد شده است که در بزرگداشت رزمندگان و بسیجیان عزیز کشورمان است؛ وظیفه خودم می دانستم دست کم برای یک بار هم که شده است در قالب بسیجی و آزاده آن حجم بزرگ ایثار را به نمایش درآورم. یادم هست صحنه‌های شکنجه بسیار دشوار بود، شما فکر کنید ما قرار بود فیلم بازی کنیم و برایمان بسیار سخت بود چه برسد به عزیزانی که این درد و دوری و سختی را واقعا تجربه کرده اند. یادم هست ما آویزان شده بودیم با طناب و چه صحنه دشواری بود. خیلی ها هنوز در خیابان وقتی من را می بینند به نام یونس حاج رستگاری یا نبردی دیگر صدا می کنند.

بازگشت پرستوها
نویسنده : ابوالقاسم طالبی
کارگردان: ابوالقاسم طالبی
بازیگران: داود رشیدی، سیاوش طهمورث ، کتایون ریاحی ، تانیا جوهری ، روح‌انگیز مهتدی ، گیتی ساعتچی
ملکه رنجبر ، فرهاد محبت، عنایت‌الله شفیعی و بهروز شعیبی
یک سال پس از تولید سریال نبردی دیگر، ابوالقاسم طالبی از چهره های ارزشمند هنر انقلاب برای تولید مجموعه ای متفاوت برای آزادگان آستین بالا زد. او این سریال را سال 75 ساخت و سال 76 این بار شبکه دوی سیما میزبان سریالی شد که درد و رنج عمیق و ایثار و فداکاری کم نظیر رزمندگان کشورمان را به تصویر می کشید. درمقایسه با نبردی دیگر سریال طالبی صحنه های فیزیکال و اکشن بیشتری داشت همچنین تلاش کرد خروجی کار او کمتر به شعار نزدیک شود. آنچه در ذهن بسیاری از علاقه مندان به آثار نمایشی از این مجموعه به یادگار مانده است نقش آفرینی درخشان بهروز شعیبی در نقش یک اسیر نوجوان ایرانی است.
کم نیستند منتقدانی که باور دارند سریال بازگشت پرستوها بهترین کاری است که برای آزادگان انجام شده است، در همین ارتباط دکتر محمدرضا چایچی، منتقد و استاد دانشگاه می گوید: سریال بازگشت پرستوها از بهترین آثاری است که در این زمینه ساخته شده است. بیشتر فیلم و سریال‌ها در ارتباط با موضوع آزادگان در دهه‌ 70 و قدری هم دهه 80 ساخته شدند، یعنی زمانی که منابع مکتوب کمتر وجود داشت. فکر می کنم امروز با انتشار انواع منابع مکتوب و همچنین گردآوری اسناد مختلف کار هنرمندان برای خلق آثار نمایشی آسان تر شده است. داستان اسارت و حضور در خاکریز پنهان جنگ پر است از درام ها و حوادث پر فراز و نشیب که هر کدام قابلیت تبدیل شدن به فیلم و سریال را دارد.

قفسی برای پرواز
نویسنده و کارگردان: یوسف سیدمهدوی
با گذر از دهه 70، کمتر هنرمندی سراغ تولید فیلم و سریال با موضوع آزادگان می رود، اما با عبور از این دوران سکوت و اواخر دهه 80 ،‌ سریالی ساخته می شود به نام «قفسی برای پرواز» که اگرچه آن مخاطب گسترده نبردی دیگر و بازگشت پرستوها را به دست نمی آورد، اما به دلیل درام قوی که در داستان وجود دارد در تراز یک اثر هنری خوش ساخت می توان آن را قرار داد. این سریال درباره جوانی به نام احسان است که در شهریار زندگی می‌کند. او در سفری به خرمشهر به دختری جنوبی دل می‌بندد. با آغاز جنگ و محاصره شهر، احسان برای پیدا کردن دختر مورد علاقه خود به خرمشهر می‌رود، اما آنجا به ‌اسارت نیروهای عراقی درمی‌آید. در این سریال، امین زندگانی و حبیب دهقان‌نسب نقش دو آزاده را به عهده داشتند که بعد از آزادی و بازگشت به میهن با استقبال مردم مواجه می‌شوند.

خوش‌غیرت
کارگردان: علی شاه حاتمی
بازیگران: محمد کاسبی، مریم سعادت، پویا امینی، مجید صالحی، امیر نوری، مونا فرجاد و خشایار راد
خیلی ها این سریال را به نام خوش رکاب 2 می شناسند؛ سریالی با هنرنمایی محمد کاسبی و مجید صالحی که حسابی بین مردم به دلیل بهره بردن از فضایی کمدی به قول معروف گل کرد. خوش‌غیرت به کارگردانی علی شاه حاتمی نوروز 84 از شبکه یک پخش شد. این سریال، داستان مردی به نام تقی با بازی محمد کاسبی بود که علاقه ویژه‌ای به کامیون خود داشت تا این که بعد از تحولاتی که برایش رخ می‌دهد، تصمیم می‌گیرد از مردم دارو جمع کند و با کامیونش- که حالا نامش را از خوش رکاب به خوش‌غیرت تغییر داده- برای کمک به مردم کشور عراق ببرد که بعد از سقوط صدام در چنگال آمریکایی‌ها اسیر هستند. در این حین اتفاقاتی برای او و شاگردش می‌افتد و قصه در فضای اسارت روایت می‌شود.