در صورت عدم تامین منافع کشور، دلیلی برای ماندن در برجام وجود ندارد

جلیل رحیمی جهان آبادی در گفتگو با جام جم آنلاین در تشریح شرایط فعلی برجام به سوالاتمان پاسخ داده که می خوانید.

خروج از برجام می تواند چه تبعاتی برای طرفین داشته و چه ضرری برای جامعه بین الملل دارد؟

جمهوری اسلامی ایران تعهداتی را که دربرجام تاکید شده بود انجام داد و پذیرفت در حد استانداردهای مشخص شده ،با نظارت سازمان های بین المللی کار غنی سازی و فعالیت راکتور های اتمی را انجام دهد.

اگر از برجام خارج شویم قدر مسلم قدرت نظارتی اعضای توافقنامه ،از بین می رود و ما هیچ تکلیفی در قبال آنان نخواهیم داشت ،اما تعهدات کشور در مورد آژانس بین المللی اتمی باقی است و هر گونه فعالیت اتمی با هر درصد غنی سازی در هر مرکز اتمی ، باید با نظارت آژانس صورت گیرد مگر اینکه بخواهیم از ان، پی، تی خارج شویم که چنین قصدی را نداریم.

خروج ایران از برجام تکلیف اضافه ای را ایجاد نمی کند اما قدرت نظارت قدرت های عضو برجام بر کشور را از بین می برد ولی ضرری که دارد این است که تعهداتی که اعضای برجام به عنوان طرف قرار داد دارند باقی نخواهد ماند.

در مورد این توافق باید گفت کشور های اروپایی تا الان به بخشی از تعهدات خود عمل کردند و در مقابل فشارهای امریکایی ها مقاومت کردند ولی اگر ما از این توافق خارج شویم قطعا این مقاومت از بین خواهد رفت و فشار های اقتصادی که هم اکنون نیز احساس می شود بیشتر نمایان خواهد شد.

آیا برهم خوردن برجام می تواند برای طرف اروپایی مشکلاتی را ایجاد کند؟

در حقوق بین الملل مناسباتی مثل سیستم حقوقی داخل کشورها وجود ندارد و دادگستری متمرکزی برای رجوع شکایت قضایی دیده نمی شود تا بتوانیم از این نهاد مافوق برای اجرایی شدن یک معاهده کمک بگیریم.

پایه حقوق بین الملل و روابط کشورها، منافع مشترک است ،به این معنی که ما در برجام یکسری منافع را برای کشور و یکسری منافع را برای غربیها ایجاد کردیم و قدرت نظارتی به انها دادیم ولی در عوض یکسری امتیازات اقتصادی و سیاسی از آنها گرفتیم.لذا اگر منافع متقابل مطرح نباشد واحساس کنیم که به منافع خود نمی رسیم ویا طرف مقابل احساس کند به منافع خود قبل از این معاهده نمی رسد اتفاق خاصی نمی افتد و قابل طرح و پیگیری برای شکایت در دادگستری نیست .

طبق قانون بین الملل حتی اگر بخواهیم به دیوان عدالت بین المللی شکایت کنیم باید دو طرف راضی باشند تا شکایت مطرح و جبران خسارت صورت گیرد که نقض معاهده بین المللی صورت گرفته است؛ بنابر این درشرایط فعلی بنظر می رسد مذاکره با طرف اروپایی باید ادامه پیدا کند.

ولی اگر منافع ما تامین نشود و طرف مقابل هیچ یک از تعهدات را انجام ندهد دلیلی وجود ندارد که ما نیزمعاهده ای را بپذیریم که هیچ منافع حقوقی وامتیازاقتصادی برای کشور به دنبال ندارد.

بنظر می رسد در این شرایط ادامه روند مذاکره با اروپا و کاهش فشار امریکا از طریق لابی با اروپا ، روسیه و چین به نفع کشور است و از طرفی برای آنان نیز دارای اهمیت است.

اگر ایران به فعالیت اتمی خود ادامه دهد قطعا منافع اروپا در منطقه به خطر می افتد و هر گونه نا امنی برای خاور میانه به اقتصاد و جریان صدور نفت اسیب وارد می کند لذا باید با در نظر گرفتن شرایط دوطرف مذاکرات ادامه و با قضیه ،صادقانه برخورد شود.

کمیسیون مشترک برجام آیا ساز و کار حقوقی را مشخص کرده که بتوان این مناقشه را حل کرد ؟

طرف غربی اراده ونیت دارد که با ایران همکاری کند ولی بحث بر سر توانایی تاثیر گذاری است، باید پرسید آیا اروپایی ها اثر گذاری در مورد کاهش فشار تحریم های امریکایی ها را دارند و ایا شرکت و بانکهای خود را می توانند کنترل کنند تا از زیر فشار رفتار امریکا خارج کنند یا خیر.

اگر طرف ایرانی و اروپایی واقع گرایانه برخورد نکنند هر دو طرف دچار خسارت خواهند شد و امریکا و صهیونیست ها به خواسته خود خواهند رسید.