بی‌اعتنایی بازار سهام به خروج آمریکا از برجام

بر این اساس باید گفت مذاکرات ایران و گروه 1+5 طبق ستون سوم پیمان‌نامه جهانی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به منظور اطمینان قدرت‌های جهانی از عدم تولید و توسعه سلاح‌های هسته‌ای توسط ایران و نیز اطمینان ایران از حق خود برای غنی‌سازی سوخت صلح‌آمیز هسته‌ای برای اهداف غیرنظامی در سال ۲۰۰۶ (۱۳۸۵) آغاز شد و برای به ثمر رسیدنش هم زحمات زیادی توسط دولت‌های گوناگون کشیده شد؛ تا این که پس از روی کار آمدن حسن روحانی و چندین دوره مذاکرات، سرانجام در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳(۳ آذر ۱۳۹۲)، توافق موقت ژنو بر سر برنامه هسته‌ای ایران بین ایران و کشورهای 1+5 در ژنو سوئیس امضا شد.

بعد از آن نیز تنظیم و پیاده‌سازی توافق از ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ شروع شد تا این‌که سرانجام روز موعود فرا رسید و در روز سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین با عنوان شناخته شده و رسمی «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان «برجام» در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 (شامل چین، فرانسه، روسیه، پادشاهی متحد بریتانیا، ایالات متحده آمریکا و آلمان) منعقد شد. البته در زمان انتشار خبر رسیدن به توافق نهایی در برجام و اجرایی شدن آن، واکنش فعالان بازار سرمایه به این خبر مثبت و گذرا بود و سرمایه‌گذاران در پی این اتفاق منتظر گشایش‌های اجرایی شدن برجام در میان مدت بر اقتصاد بودند تا از این رهگذر بازار سرمایه نیز به رونقی پایدار دست یابد.

اما صرف‌نظر از این که رسیدن به توافق و اجرای برجام تا چه اندازه توانست انتظارات سرمایه‌گذاران اقتصاد کشور و نیز بازارهای مختلف از جمله بازار سهام را برآورده کند، باید اشاره کرد در پی انتشار خبر خروج ایالات متحده از برجام، برخی منتظر واکنش منفی بازارهای مختلف از جمله بازار سرمایه به این خبر بودند که البته این اتفاق نیفتاد و سرمایه‌گذاران در بازار سهام نیز بدون اعتنا به ترامپ و دستورش به کار خود در تالار شیشه‌ای ادامه دادند.در 2 هفته ای که از خروج آمریکا از برجام می گذرد به غیر از 2 روز اخیر شاخص بورس همواره مثبت بوده است. بر این اساس درخصوص دلایل بی‌اعتنایی معامله‌گران بازار سرمایه به تصمیم رئیس جمهور ایالات متحده مبنی بر خروج از برجام، باید گفت شاید مهم‌ترین دلیل این بی‌اعتنایی این باشد که در مجموع با اجرایی شدن برجام اتفاقی برای اقتصاد و بازار سرمایه نیفتاده که حالا با عدم اجرای آن چیزی را از دست داده و نگرانش باشیم.

علاوه بر این، یکی دیگر از دلایل بی‌اعتنایی‌ها به لغو برجام در بازار سهام این است که در طول ماه‌های قبل، بازار سرمایه اثرات خروج آمریکا از برجام را پیش‌خور کرده است، ضمن این‌که برخی کارشناسان در این زمینه معتقدند پایان ابهام‌های ناشی از لغو یا ادامه برجام در حال حاضر تکلیف بازار سهام را مشخص کرده است و حالا سرمایه‌گذاران می‌دانند نباید به برجام به عنوان یک مولفه تاثیرگذار بر تصمیمات‌شان دل ببندند و فکر کنند و از این به بعد «بازار سهام منهای برجام»، استراتژی آنها برای دادوستد سهام در بازار سرمایه خواهد بود. در مجموع باید گفت اثرات خروج آمریکا از برجام بر اقتصاد و بازار سهام هر چه باشد، به‌جای چشم امید بستن به خارجی‌ها و تصمیمات‌شان برای اقتصادمان، باید در پی رفع مشکلات صنایع و بنگاه‌ها باشیم تا با اتکا بر تولید و توان داخلی، اقتصاد و بازار سرمایه کشور را از هر گونه توافق خارجی و ماندن یا خروج از این توافقات مصون بداریم.

مهدی حاجی‌وند