بهار و رویش آبله‌ مرغان

باید در بهار منتظرش باشیم؟

در کودکان اواخر زمستان و فصل بهار این بیماری شیوع پیدا می‌کند. آبله مرغان نیز مانند بیماری‌های ویروسی دیگر در فصل سرما و ابتدای بهار بیشتر بروز می‌کند؛ البته شاید تعطیلی مدارس یکی از دلایلی باشد که انواع بیماری‌های ویروسی واگیر مانند آنفلوآنزا، آبله‌مرغان، سرماخوردگی‌های ساده و عفونت‌های تنفسی در تابستان کاهش می‌یابد.

در فصول مدرسه ویروس‌ها در شرایط تماس بیشتر کودکان با یکدیگر و بسته بودن فضای کلاس براحتی منتقل می‌شوند. آبله‌مر‌غان بیماری اطفال است و بندرت پیش می‌آید که فردی در بزرگسالی به آن مبتلا شود.

در بچه‌های زیر ده سال بیشترین میزان واگیری وجود دارد. ابتلا به آبله‌مرغان در سنین بین یک و نیم تا ده سال با عوارض کمتر و دوره بیماری کوتاه‌تر خواهد بود.

ممکن است دوباره آبله‌مرغان بگیریم؟

همان‌طور که می‌دانید در بیشتر موارد با یک بار ابتلا به آبله‌مرغان ایمنی دائم در فرد ایجاد می‌شود. البته نمی‌توانیم بگوییم تجربه این بیماری صددرصد همه افراد را از ابتلا دوباره مصون نگه می‌دارد اما در بیشتر موارد این اتفاق می‌افتد. سیستم ایمنی بدن‌ هر فرد در مواجهه اولیه با ویروس آبله‌مرغان متفاوت عمل می‌کند. اگر بدن ایمنی اولیه و کاملی را برای جنگ با ویروس ارائه کرده باشد، به طبع فرد دوباره درگیر بیماری آبله‌مرغان نخواهد شد. اما اگر فردی به عفونت سبکی دچار شود به این معنی که بثورات زیادی ایجاد نشود، تب‌ نداشته ‌باشد یا علائم بی‌حالی، ضعف و کسالت جسمی بروز نکرده باشد، ممکن است بعد از چند سال دوباره ویروس وارد بدن شود.

دانه‌ها را دریابید

آبله‌مرغان عفونت معمولا تب‌دار است، بین 13 تا 21 روز از زمان ورود ویروس تا بروز اولین علائم بیماری زمان می‌برد و این بیماری همراه با بثورات جسمی بروز می‌کند.

دانه ابتدا به رنگ قرمز است و بعد از چند روز شاید به شکل تاول‌های آبدار خارش‌دار در بیاید و با گذر چند روز دیگر تاول‌ها خشک می‌شود و در نهایت پوسته‌ریزی می‌کند. اگر در این مرحله، دانه جدیدی ظاهر نشود، می‌توان نتیجه گرفت واگیری بیماری از بین رفته‌است.

کودکان را پاستوریزه نکنید

همان‌طور که می‌دانید ابتلا به آبله‌مرغان در سنین کودکی خطری ندارد و مشکلی ایجاد نمی‌کند. از طرفی ویروس آبله‌مرغان در سنین بالاتر ممکن است با شدت هرچه بیشتر بروز کند به طوری‌که در بزرگسالان گاهی بیماری زونا جایگزین آن می‌شود. شاید شما هم توصیه برخی افراد را مبنی بر تماس اجباری کودک با فرد بیمار و ویروس شنیده ‌باشید. ما توصیه نمی‌کنیم فرزندتان را به اجبار در معرض بیماری قرار دهید اما شما را نیز از تماس فرزندتان در سنین بین دو تا ده سال منع نمی‌کنیم و رفتاری متعادل را پیشنهاد می‌کنیم. امروزه در برخی کشورها واکسیناسیون آبله‌مرغان انجام می‌شود و حتی در چند مرکز خصوصی در ایران نیز این واکسن تجویز می‌شود که استفاده از این واکسن‌ها توسط وزارت بهداشت توصیه نمی‌شود. این بیماری نیازی به واکسن ندارد و نباید برای ابتلا به آن نگران باشید. علاوه بر این تزریق واکسن آبله‌مرغان هم مانند بسیاری از واکسن‌هایی که وظیفه پیشگیری از بیماری‌های ویروسی را دارند، شانس ابتلا به آن را صددرصد از بین نمی‌برد.

گردن درد را جدی بگیرید

علائم بروز این بیماری طیف وسیعی دارد و معمولا با بی‌حالی شروع می‌شود و ممکن است همراه با تب خفیفی باشد و گاهی بیمار سردرد دارد. بروز بثورات که معمولا از تنه آغاز می‌شود و سپس ممکن است تمام قسمت‌های بدن را بسته به شدت درگیر کند، بارزترین نشانه آبله‌مرغان است. حتی ممکن است بثورات در ناحیه مقعدی و داخل گوش و دهان نیز ظاهر شود. مشکلات تنفسی و گردن‌درد نیز از دیگر نشانه‌های بیماری آبله‌مرغان است. اگر در بیماری نشانه گردن‌درد وجود داشت، فرد حتما باید به پزشک مراجعه کند. گردن‌درد ممکن است نشانه بیماری‌های جدیدتری مانند آنسفالیت یا التهاب بافت مغز باشد یا حتی خبر از درگیری کبد و مشکلی در ماده پانکراس
(سندرم راین) بدهد. سندرم راین ممکن است به دلایلی مانند مصرف آسپرین در کودکان بروز پیدا کند که یکی از علت‌های بروز آن عفونت‌های ویروسی مانند آبله‌مرغان است.

خارش‌ها را چه کنیم؟

اگر بثورات خفیف است و کودک قدرت تحمل آنها را دارد، توصیه‌ خاص درمانی وجود ندارد؛ دوش گرفتن با دمای نه چندان گرم که باعث تحرک بدن نشود به کاهش خارش کمک می‌کند. زمانی که بیماری فعال است، روی دانه‌ها چیزی نکشید و ناخن‌های فرزندتان را کوتاه نگاه کنید. کندن دانه‌ها ممکن است فرورفتگی‌های دائمی در بدن کودک ایجاد کند. پمادهایی مانند کالامین برای این بیماری تجویز می‌شود، اما این پماد استریل نیست و برای ضایعات باز که زخم آن کنده شده‌باشد، توصیه نمی‌شود. می‌توان با مشورت پزشک و در شرایطی به عنوان پماد ضد خارش و مرهم از آن استفاده کرد. شستن بدن با ترکیبات جوش‌شیرین مفید است و می‌توانید ترکیبات بی‌کربنات سدیم را با آب رقیق کنید و روی قسمت‌هایی از بدن که خارش داشت، بمالید تا کمی تسکین یابد. استفاده از آنتی‌هیستامین نیز گاهی تجویز می‌شود. یکی از شاخص‌ترین آنتی‌هیستامین‌ها شربت هیدروکسی‌زین است که باید با توجه به سن و وزن کودک با نظر پزشک از آنها استفاده شود.

بازه سنی خطرناک

بروز این ویروس در سنین زیر یک سال و در خانم‌های باردار خطرناک است و ممکن است عوارض زیادی داشته‌باشد. علامت آبله‌مرغان در نوزادی که این بیماری را از مادر گرفته‌باشد در یک یا دو هفته اول زایمان بروز می‌کند که نوزاد حتما باید بستری شود. در بیشتر موارد ابتلا به آبله‌مرغان در سنین خطر نیاز به بستری شدن در بیمارستان و مراقبت‌های بیشتر دارد. اگر مادر در اوایل بارداری به این ویروس مبتلا شود، این احتمال که جنین او نیز به بیماری دچار شده‌باشد، وجود دارد. مادران باید در سه ماهه اول بارداری مراقب باشند که در معرض این ویروس قرار نگیرند، زیرا ممکن است نقایص ژنتیکی و اختلالات ساختاری در جنین ایجاد شود.