روند فزاینده نابرابری اقتصادی در کشورهای توسعه یافته

به نقل از مقاومتی نیوز گسترش اختلاف طبقاتی در دنیا بحث‌های زیادی را در سال‌های اخیر برانگیخته است. به‌صورت مشخص تصمیم بریتانیا برای ترک اتحادیه اروپا و انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان ریاست جمهور ایالات‌متحده باعث شده تحلیلگران این واقعیت‌ها را خروش اقلیت‌ها و خشم دنیای نابرابر تحلیل کنند. این مسأله همچنین نگاه فقرا به جهان را مأیوسانه‌تر کرده است.

شکاف روزافزون ثروتمندان با طبقه متوسط و ضعیف

بحث‌ها درباره نابرابری پس از رأی سنای آمریکا درخصوص مالیات بیشتر شده است. سنا در اصلاحات مالیاتی، مالیات بر ارث برای ثروتمندان و شرکت‌های دولتی را به بحث گذاشته است. همچنین به دلیل حضور ثروتمندان بزرگ جهان در آمریکا دامنه این قانون به سایر نقاط دنیا می‌رسد.

آمار تملک دارایی خانواده‌های مختلف آمریکایی در بین سال‌های 1989 تا 2013 نشان می‌دهد 10 درصد خانواده‌های ثروتمند آمریکا در این دوره زمانی ثروتشان چند برابر شده و 50 درصد مردم فقیر همچنان در فقر خود دست‌وپا می‌زنند. خانواده‌های متوسط نیز یا رشدی نداشته‌اند یا میزان رشدشان ناچیز بوده است.

نابرابری مسأله‌ای تاریخی

مخالفان ترامپ صرفا اصلاحات مدنظر وی را باعث افزایش نابرابری در آمریکا می‌دانند؛ اما نابرابری ثروت، مسأله جدیدی در آمریکا و سایر نقاط جهان نیست. مطالعه تیموتی کوهلر و 17 نفر دیگر از دانشگاه ایالتی واشنگتن (WSU) نشان می‌دهد در ادوار گذشته آمریکا و جهان، همواره نابرابری وجود داشته و فوران این نابرابری خود را در اختلاف‌های مدنی و شورش‌های اجتماعی نشان داده است.

سال 1912، جامعه‌شناس و متخصص آمار ایتالیایی Corrado Gini ابزاری برای اندازه‌گیری توزیع ثروت در جوامع معرفی کرد که به‌افتخار او ضریب جینی نام‌گرفته است. در این شاخص که بسادگی قابل‌اندازه‌گیری است عدد یک معرف جامعه کاملا نابرابر و عدد صفر بیانگر جامعه‌ای با توزیع ثروت مساوی برای همه است.

کوهلر و همکارانش ضریب جینی را در مقیاس بزرگ‌تری به‌کاربرده‌اند. آنان با استفاده از ضریب جینی قرون گذشته را مطالعه و نتایج آن را در مجله طبیعت دانشگاه واشنگتن چاپ کرده‌اند. آنان به این نتیجه رسیده‌اند که نابرابری در اروپا، آمریکای شمالی و تمام دنیا موجب بروز بحران‌های اجتماعی شده است و واکاوی بحران‌های معاصر این اختلاف طبقاتی شکل‌گرفته را نشان می‌دهد.

اگر در گذشته هر خانواده صاحب زمین کشاورزی، اسب و دام مطابق وسع خود بوده است، امروز بنگاه‌های بزرگ کشاورزی، صنعتی و خدماتی حاکم بر تمام مردم‌اند.

مطابق گزارش جهانی ثروت در سال 2017 نه‌تنها در خود آمریکا اختلاف طبقاتی افزایش‌یافته است، بلکه ثروت‌های جهانی عمدتا در اختیار سرمایه‌داران آمریکایی و چینی قرارگرفته‌اند تا بسیاری از کشورهای جهان با سرمایه ناچیز سر کنند. این واقعیت مبین بالاترین نابرابری ثروت در یک کشور توسعه‌یافته و بیانگر عمق نابرابری در دنیای امروز است.

عواقب ناخوشایند نابرابری اقتصادی برای جوامع

کوهلر، استاد دانشگاه واشنگتن تمایل به رقابت را در کودکان آمریکا و جهان موردبحث قرار داده است. به گفته وی، کودکان فقیر جهان توان رقابت عادلانه با همسالان خود را از دست می‌دهند و کودکان ایالات‌متحده نیز به دلیل از دست رفتن انگیزه رقابت، دیگر به دنبال احیای رویای آمریکایی نخواهند بود.

او می‌گوید مردم باید بدانند نابرابری می‌تواند اثرات زیانباری بر سلامت، تحرک، اعتماد و همبستگی اجتماعی داشته باشد و همچنان که نابرابری در قرون گذشته جوامع را به سمت فروپاشی برده است، نابرابری امروز به شکل جدی‌تری امنیت را تهدید می‌کند.