در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
آنها هم که دل بستهاند به ماراتن کنکور و این دلشورههای ریشهدار، این روزها پرجانتر ازهمیشه وعده موفقیت تحصیلی میفروشند به شکلهای مختلف یا روی بیلبوردهای شهر یا با سیدیهای رنگ به رنگ، گاهی هم با برگزاری تورها و دورهمیهای کنکوری.
آنها که نانشان در بودن ِکنکور است و از این فرآیند ارتزاق میکنند در فاصلهای 53 روزه با کنکور به طرز ویژهای مهیا شدهاند که به هر شکلش فقط یک هدف دارد: کسب درآمد از سفره رنگین کنکور.
این اما اتفاق تازهای نیست. بحث همان بحث قدیمی مافیای کنکور است که پیگیریهای ما نشان داد فقط یکی از گردن کلفتهای این بازار حاضر شده برای یک ماهِ اردیبهشت بابت اجاره 22 بیلبورد در شهر تهران، حدود شش میلیارد تومان به یکی از شرکتهای تبلیغاتی بپردازد.
این یعنی اقیانوسی از پول که کنکور بانیاش شده است. در این میان اما در کنار آنها که مجوز قانونی دارند و در این کسب و کار استخوان ترکاندهاند، عدهای بی مجوز، یله و بیقید، از کنکور و حواشی اش نان میخورند؛ ریزه خورخوان کنکور به تعبیری.
این اتفاقِ بو دارِ این روزهاست. حکایت جمعی از موسسات آزاد علمی که نایب رئیس تشکیلات صنفیشان میگوید کارگروه ویژهشان در تهران رد 950 آموزشگاه غیرمجاز را گرفته است. این خود فاجعه است اگر بدانیم تعداد آموزشگاههای مجاز912 است و علنا از غیرمجازها جا ماندهاند، آن هم فقط در تهران، چه رسد به سراسر کشور که فاجعهای دیگر است در نوع خود.
شگردهای غیرمجاز
نام و نشانش مجهول است. راه ارتباطی با آن هم فقط شمارهای است که باید به آن پیامک فرستاد. پیامکها را هم 24 ساعت بعد جواب میدهند، با تماسی تلفنی از سوی اپراتوری که پرحوصله است. اینها اردوی کنکور برگزار میکنند، اردوهای معمولا یک هفتهای که هم انفرادی است و هم جمعی.
اردوهای جمعی را از700 هزار تا یک و نیم میلیون تومان نرخگذاری کرده اند بنا به رشته تحصیلی و سطح آمادگی داوطلب. ماجرای اردوهای انفرادی اما ویژه است، یک اردوی وی آی پی به ادعای خودشان. این آموزشگاه برای داوطلب کنکور و مدرساش خانهای اجاره میکند با همه لوازم پذیرایی و البته تضمین قبولی در ازای سه میلیون تومان برای یک هفته. گویی قرار است دراین خانه اجارهای معجزه شود.
برخی غیرمجازها اما تا این حد ریسک نمیکنند و به استقبال خطر نمیروند. اینها بیشتر آمدهاند سمت فضای مجازی و آنجا بساط کردهاند. موسسانشان نیز اغلب با فیگورهای عجیب ظاهر شدهاند که ربطش با جذب مشتری بحث برانگیز است.
یکی از این موسسات مجازی که مدعی است چهار ماهه معجزه میکند، کارش پکیج فروشی آنلاین است؛ پکیج جمعبندی دروس ریاضی یک میلیون و 800 هزار، پکیج تجربی دو میلیون و 150 هزار و بسته جمعبندی شده انسانی960 هزارتومان.
اینها سیدیهای جمعبندی هر درس را هم به تفکیک هر فصل یا مبحث آماده کردهاند و از70 هزار تا 220 هزارتومان میفروشند؛ یک جور کاسبی سکه اگر بخت یارشان باشد.
خلا قانونی داریم، نداریم
از وقتی یادمان میآید آموزشگاههای آزاد غیرمجاز دستی در کنکور داشتهاند، چه سال 83 که خبر رسید ده آموزشگاه به صورت زنجیرهای سوالات تقلبی کنکور میفروختند و مخفیگاه 150 متخلف بودند، چه سال 93 که اعلام شد فقط در تهران پرونده 80 آموزشگاه غیرمجاز به مراجع قضایی رفته است و چه سال 93 که مدیرکل وقت آموزش و پرورش شهر تهران از وجود 950 آموزشگاه غیرمجاز در پایتخت و ورودشان به دروس جبرانی و کنکور خبر داد.
سال 93 اسفندیارچهاربند میگفت اختلاط دختر و پسر، استفاده از نیروی انسانی فاقد صلاحیت و خودداری از پرداخت 5 درصد عوارض و مالیات به خزانه سه تخلف عمده مراکز غیرمجاز کنکور است. طرفه این که امسال با فاصلهای چهارساله از آن روز، باز هم عمده تخلفات غیرمجازها در همین محدوده چرخ میخورد و عجیبتر این که با گذشت این سالها هنوز آمار دقیقی از آموزشگاههای غیرمجاز در کشور وجود ندارد و آمارها هرچه هست مربوط به مراکز مجوزدار است. به گفته مدیرکل مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش 12هزار آموزشگاه علمی آزاد، زبان خارجه و مراکز آزمونی.
دقیق نبودن آمار مربوط به موسسات غیرمجازی که از کنکور و حاشیه هایش ارتزاق میکنند گرچه نقصی بزرگ است، ولی بزرگ تر ازآن برخوردهای گاه و بیگاه با متخلفان، سرکوب شدنشان در کوتاه مدت و سربرآوردن دوباره و چندباره آنهاست.
علی زرافشان، معاون متوسطه وزارت آموزش و پرورش به ما میگوید علت این برخوردهای عمدتا ناموفق، وجود شکاف میان قوانین است که آموزشگاههای غیرمجاز از آن استفاده میکنند، مثل آنها که از نهادهای مختلف مجوزهای چندگانه دارند و اگر به سبب تخلف، راهشان در حوزهای بسته شود در بخشی دیگر دوباره آغاز به کار میکنند. او اما از ضعف در برخورد حقوقی با متخلفان نیز میگوید و توضیح میدهد هماکنون اداره اماکن ناجا با موسسات غیرمجاز برخورد میکند اما این برخورد منوط است به شکایت آموزش و پرورش یا صنف شورای موسسان مراکز آموزشی کشور که اگر به پلمب واحد متخلف منجر شود هیچ تضمینی برای آغاز به کار آن درنقطهای دیگر وجود ندارد. زرافشان خواستار ورود قوه قضاییه به این موضوع و قاطع تر شدن برخوردهاست.
در مجلس و کمیسیون آموزش وتحقیقات اما به نوعی دیگر به فعالیت آموزشگاههای غیرمجاز نگاه میشود.
حمایت میرزاده، سخنگوی این کمیسیون حتی در گفتوگو با ما تاکید میکند برای این برخورد هیچ خلا قانونی وجود ندارد، بلکه قوانین همه شفاف است. او میگوید مجلس دهم با اصلاح قانون نظارت برمدارس و مراکز آموزشی غیردولتی، شورای نظارت بر این مراکز را که در وزارتخانه، استانها و شهرها مستقر هستند، به برخورد با متخلفان مکلف و انحلال مجوزها را نیز پیشبینی کرده است که این یعنی ممنوعیت متخلفان در هر نقطه از کشور.
با این توضیح هیچ توجیهی برای ادامه فعالیت غیرمجازها درحوزه آموزش بویژه کنکور باقی نمیماند، اما شاید شورای نظارت برمراکز دولتی هنوز آماده نیست که آموزشگاههای غیرمجاز نیز آزادانه نفس میکشند.
مدیرکل مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش زمستان پارسال اعلام کرده بود سامانهای را در دست طراحی دارند که مردم میتوانند با مراجعه به آن کدهای مندرج در تابلوی آموزشگاهها را از طریق پیامک ارسال و تائیدیه مرکز را دریافت کنند؛ سامانهای که ماه اسفند استارتش زده شد و دیروز مجتبی زینی وند، معاون مدارس و مراکز غیردولتی آموزش و پرورش پاسخگوی تماس ما نبود که بپرسیم تا امروز به کجا رسیده است.
بیشک اگر این سامانه راه بیفتد و به مردم شناسانده شود غیرمجازها مجبور میشوند دست و پایشان را جمع کنند بخصوص که قرار است فهرست شهریههای مصوب نیز در این سامانه درج شود.
برنامهریزی، مدیریت استرس
بازار کنکور در کشورمان آشفته بازاری است برای خودش. یک عده پول خرج میکنند که موفق باشند و یک عده پول میگیرند و آینده را میفروشند. آمادگی برای کنکور دست مافیاست، با دیوارههای بلند آهنی نفوذناپذیر.
این مافیا دست برخی آموزشگاههاست، در مشت برخی مدرسان، آنها که سرقفلی تدریس دروس مختلف را در دست دارند و کلاسهای کنکوری و همایشهای جمع بندی در استانهای کشور را به انحصار دارند. پولی که دراین چرخه رد و بدل میشود همان گردش مالی میلیاردی کسب و کار کنکور است که عدهای را سال به سال فربهتر میکند و عدهای را سال به سال مضطربتر.
بیشتر داوطلبان کنکور تحت فشارهای عصبیاند؛ این را سعیده سادات هراتی مشاور تحصیلی به ما میگوید که این روزها بخصوص سر و کارش با کنکوریهایی است که از شدت استرس دنبال راه علاج میگردند. او میگوید داوطلبان یا خودشان کمالگرا هستند یا برای موفق شدن از سوی خانوادهها زیرفشارند یا معلمان و جو مدرسه آنها را وارد رقابت میکند.
او از استرسهای روزهای باقیمانده تا کنکور میگوید تا برسد به بیفایده بودن کلاسها و همایشها و اردوهای کنکوری که از زمین و هوا دربارهشان تبلیغ میشود و مجاز و غیرمجاز مشغول اجرای آن هستند. هراتی میگوید در کمتر از دو ماه باقیمانده تا کنکور بهتر است دانشآموزان با برنامهریزی دقیق و منجسم به مرور آموختههای خود بپردازند آن هم در فضای خانه، چرا که زمان برای شرکت درهرکلاس و دورهای گذشته و شرکت در این فضاها فقط استرسها را بیشتر میکند.
اما برخلاف گفتههای او، گردانندگان بازار کنکور به فشارهای عصبی هیچ داوطلبی فکر نمیکنند، چون متر و معیار آنها میزان پولی است که هر داوطلب به حسابشان واریز میکند، آموزشگاه مجاز و غیرمجاز هم تقریبا فرقی با هم ندارند و در این وادی اغلب سر و ته یک کرباسند.
مریم خباز - جامعه جام جم
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»:
گفتوگوی «جامجم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر