آینده تکنولوژی

علوم مختلف در حال پیشرفت است و فناوری اطلاعات نیز از این قاعده مستثنی نیست. البته سرعت تغییرات و پیشرفت فناوری اطلاعات بسیار بالاست. برخی از کارشناسان این حوزه معتقدند سرعت تغییرات در حوزه فناوری اطلاعات آنقدر بالاست که اگر افراد متخصص در این حوزه هر سال خود را به‌روز نکنند، ممکن است از قافله جا بمانند. فناوری اطلاعات به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام دنیای خاص خود را دارد. به‌طور معمول حوزه‌های جدید فناوری اطلاعات در سال‌های اول عرضه ناشناخته هستند و تعداد افراد کمی که متخصص یا علاقه‌مند به این حوزه هستند از آن استفاده می‌کنند، اما به‌مرور زمان افراد استفاده کننده بیشتر شده و به جایی می‌رسد که اکثر افراد به استفاده کننده آن تبدیل می‌شوند. هر سال چند حوزه به حوزه‌های پرکاربرد فناوری اطلاعات تبدیل می‌شوند که مهم‌ترین آنها در سال جدید را معرفی خواهیم کرد.

واقعیت افزوده

واقعیت افزوده (Augmented reality) یکی دیگر از حوزه‌های فناوری اطلاعات است که به نظر می‌رسد در سال جدید یکی از روندهای پرکاربرد این حوزه را تشکیل دهد. جذابیت‌های موجود در واقعیت افزوده کمک کرده تا افراد زیادی به‌عنوان استفاده‌کننده به سمت این حوزه از فناوری اطلاعات
روی آورند. در سال‌های اخیر شاهد استفاده از این فناوری در حوزه‌های مختلف هستیم. در کشور هم در حوزه آموزش نمونه‌هایی از استفاده از این فناوری دیده شده است. به‌عنوان مثال نشریات و کتاب‌های سنتی با استفاده از این فناوری محتوای صوتی و تصویری را افزوده‌اند. یکی از ویژگی‌های مثبت واقعیت افزوده این است که کاربران با استفاده از تلفن همراه یا دستگاه‌های مشابه می‌توانند از آن استفاده کنند و برای بهره بردن از آن نیاز به دستگاه جدید و مجزا وجود ندارد. این موضوع باعث شده تا هزینه‌های استفاده از این فناوری بسیار پایین باشد و بتوان از آن در حوزه‌های مختلف استفاده کرد. به‌عنوان مثال در مراکز گردشگری کشور شاهد هستیم که با استفاده از این فناوری، توضیحات و اطلاعات مربوط به اماکن تاریخی روی دستگاه‌های تلفن همراه و تبلت کاربران نمایش داده می‌شود و کاربران می‌توانند از آن به‌عنوان یک راهنما استفاده کنند. این حجم استفاده از فناوری واقعیت افزوده نشان می‌دهد که احتمالا سال جدید سالی است که این روند به یکی از روندهای پرکاربرد در حوزه فناوری اطلاعات بدل خواهد شد و البته در حوزه‌های بیشتری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

BIOT

سال گذشته در مورد فناوری اینترنت اشیا و فناوری بلاک‌چین صحبت کردیم. دو حوزه از فناوری اطلاعات که کم‌کم در حال تبدیل شدن به روندهای پرکاربرد هستند. اینترنت اشیا کاربردهای فراوانی در حوزه‌های مختلف دارد که به نظر می‌رسد در سال جدید با توجه به رویکرد حمایتی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بتوان حضور فناوری اینترنت اشیا را در بخش کشاورزی برای کاهش مصرف آب مشاهده کرد. سال گذشته فناوری بلاک‌چین یکی دیگر از موضوعاتی بود که به روندی پرکاربرد در حوزه فناوری اطلاعات تبدیل شد.

نمونه بارز آن را می‌توان در افزایش قیمت ارزهای رمزگذاری شده مانند بیت‌کوین مشاهده کرد. البته فناوری بلاک‌چین به‌عنوان یک کل و ارزهای رمزگذاری شده به‌عنوان یک جزء مورد تحلیل قرار می‌گیرند و باید گفت که بلاک‌چین امکانات بسیار دیگری را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و در حوزه‌های مختلف کاربرد دارد. پیش‌بینی می‌شود ترکیب بلاک‌چین و اینترنت اشیا به‌عنوان یک روند موثر در سال جدید مطرح شود، چراکه بلاک‌چین توانایی شبکه‌سازی بسیار گسترده و توزیع‌شده را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و اینترنت اشیا می‌تواند اشیا را به اینترنت متصل کرده و هوشمندی را نتیجه دهد. شاید مهم‌ترین کاربرد ترکیب اینترنت اشیا و بلاک‌چین را بتوان در حوزه کاهش مصارف انرژی و آب در کشور مشاهده کرد. همچنین از ترکیب اینترنت اشیا و بلاک‌چین می‌توان در حوزه راهنمایی رانندگی و کاهش ترافیک و تصادفات رانندگی سود برد.

داده‌کاوی

در سال‌های اخیر تعداد دستگاه‌های قابل حمل که دارای سنسورهای مختلفی هستند زیاد شده است. همچنین استفاده از شبکه‌های اجتماعی به یک عادت همه‌گیر تبدیل شده و افراد در حال تولید محتوا با حجم بسیار بالا هستند. در حوزه‌های دیگر نیز تولید داده سرعت بالایی پیدا کرده، به‌عنوان مثال در حوزه راهنمایی و رانندگی دوربین‌های راهنمایی و رانندگی روزانه در حال ضبط و ذخیره تعداد زیادی تصویر هستند. به نظر می‌رسد سال جدید سال داده‌کاوی و تحلیل داده‌ها باشد. داده‌کاوی امکانات بسیار زیادی را در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهد. به‌عنوان مثال تحلیل و بررسی انواع تخلفات می‌تواند به کاهش تخلفات کمک کند. شناسایی ماشین‌هایی که بیشترین تخلف را می‌کنند می‌تواند اساس فرهنگ‌سازی و آموزش برای آن قشر را مشخص کند. در حوزه فروشگاهی شناسایی سلایق مشتریان از روی فاکتورهای فروش می‌تواند موجب شود فروشگاه پیشنهادات بهتری را در اختیار خریداران قرار دهد و مشتریان از خرید خود لذت ببرند. همچنین شناسایی نیازهای مشترک مشتریان می‌تواند موجب شود نیازهای پنهان آنها نیز پوشش داده شود. به‌عنوان مثال با تحلیل داده‌های فاکتورهای فروش یک فروشگاه ممکن است متوجه شویم که 80 درصد افرادی که نوشابه می‌خرند، پفک هم خریداری می‌کنند. با قرار دادن پفک کنار نوشابه (چیدمان کنار هم در قفسه) احتمالا تعداد زیادی از افرادی که فقط نوشابه خریداری کرده‌اند (20 درصد باقیمانده) پفک هم خریداری می‌کنند. البته این یک حدس است و می‌توان داده‌های به‌دست آمده بعد از این تغییر چیدمان را نیز مورد بررسی قرار داد و براساس نتایج کسب شده پیشنهادات آتی فروش را برنامه‌ریزی کرد.

ریات ها و بات ها

از دیرباز تا امروز در سراسر دنیا افراد در تلاش هستند تا کارهای روزمره را ساده کرده و تا حد امکان آنها را به روندهای خودکار تبدیل کنند. به‌عنوان مثال ماشین لباسشویی و ظرفشویی توانست در وقت و انرژی افراد صرفه‌جویی کند. امروزه ربات‌های الکترونیکی و بات‌هایی که در تلفن همراه و سیستم‌های رایانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز همین نقش را بازی می‌کنند. با توجه به پیشرفت این حوزه به نظر می‌رسد در سال جدید استفاده از ربات‌ها و بات‌ها به یک روند پرکاربرد حوزه فناوری اطلاعات تبدیل شود.

ربات‌های خانگی نمونه بارزی هستند که در ایران هم گروه‌های استارتاپی در تلاش هستند تا بتوانند نمونه‌های مناسب و کاربردی را ایجاد کنند. این ربات‌های هوشمند قابلیت صحبت با کاربران و شناسایی آنها را دارند. در حوزه بات‌ها نیز ابزارهای مختلفی ایجاد شده و نمونه‌های پرکاربردی در شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهای پیام‌رسان وجود دارد که توانایی انجام بسیاری از کارها را دارند. ربات‌ها و بات‌ها می‌توانند با شناسایی محیط و شرایط به‌عنوان یک کمک در کنار انسان فعالیت کنند و به نظر می‌رسد امسال سال استفاده بیش از پیش از این حوزه فناوری اطلاعات است.

محسن سمسارپور