عبور از مرز خفگی

روز گذشته خوزستان خاکی‌ترین روز خود طی یک سال گذشته را تجربه کرد و خط نشان دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا از مرز عدد 9000 میکروگرم بر مترمکعب گذشت؛ یعنی میزان ذرات ریزگردها در هوای اهواز به 60برابر حد مجاز رسید. اینها اما فقط آمار و ارقام بود، هوای تیره خوزستان و بویژه اهواز اما چیز دیگری می‌گفت؛ خوزستان دیگر نفس نمی‌کشد، چشمانش نمی‌بیند و ریه‌‌هایش انباشته از خاکیست که راه نفس را بر او بسته است. خوزستان و مردم نجیبش روز گذشته در میان گردوغبار گم بودند و دستشان از زمین و زمان کوتاه. قرار اما این نبود و می‌بایست کانون‌های گردوغبار برچیده و عنان دیو سرکش ریزگردها مهار شود؛ قولی که از حادثه خاکی و پرغبار زمستان سال گذشته به این سرزمین و مردمانش داده شده بود و ظاهرا هنوز راه به جایی نبرده است.

به گزارش جام‌جم، دیروز یک بار دیگر ریزگردها از مرز جنون و سرگشتگی عبور کرده و هوای خوزستان و روزگار مردم این سرزمین را تحت سیطره سیاه و خطرناک خود درآوردند، بدون آن‌که مانعی پیش‌روی تاخت و تاز خود بیابند و مقاومتی مانع از چرخش‌های گستاخانه‌شان در آسمان شهرها و حتی فضای بسته خانه‌ها شود؛ گویا که در این استان همه تسلیم محض خصم خاک و طوفان شده‌اند و شاید همین بود که شماره انداز دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا لحظه به لحظه و ساعت به ساعت بالاتر می‌رفت تا به عدد 9000 در ساعت 14 رسید و گفته شد که این عدد یعنی غلظت گردوغبار دست کم در اهواز به 60 برابر حد مجاز رسیده است. عدد 60 برابر حد مجاز شاید تصور دقیقی و قابل درکی از میزان آلودگی هوا به دست ندهد، اما اگر بدانید که میزان حد مجاز آلاینده‌ها در هوا 150 میکروگرم بر مترمکعب است و این میزان در برخی شهرهای خوزستان به 9000 میکروگرم رسیده، آنگاه شاید مفهوم واقعی عدد 60 دست‌کم در این زمینه روشن شود. این معنا یعنی این‌که معلم ساکن شهرستان شوشتر خوزستان بگوید: «دانش‌آموزانم امروز از شدت خاک نمی‌توانستند نفس بکشند.» شهروندی اهوازی بگوید از زندگی در این شهر احساس ندامت و پشیمانی می‌کنم و بانوی خانه‌دار اهوازی نگران باشد که باید غذای بارگذاشته‌اش را با طعم غلیظ گردوغبار به خورد کودکانش دهد. عدد 60 در خوزستان یعنی این‌که در تاب و تب نگرانی دانش‌آموزان از مدرسه رفتن یا نرفتن در هوای پرغبار و مدارس خاک گرفته، ستاد مدیریت بحران خوزستان بگوید که چون باران در راه است و غبارها را خواهد شست، از تعطیلی مدارس در روز چهارشنبه خبری نیست. اما این خبر خودش نگران‌کننده‌ترین خبر است، زیرا اگر باران ببارد، یعنی خاموشی گسترده برق در پهنه خوزستان و دردسرهای بی‌انتهایش، چراکه در لحظات اولیه بارش که یک جریان آب غلیظ از روی سطح مقرره‌های خاک گرفته رد می‌شود، آب و خاک گل شده و نفس برق داخل مدارها را خواهد گرفت و پیامدش می‌شود قطعی برق دست‌کم در ساعات اولیه بارش باران. این یعنی اگر باران ببارد، برق می‌رود و اگر باران نبارد خاک می‌ماند و سرفه‌های پیاپی و تعطیلی مدارس و ادارات و لغو سفرهای هوایی و آدم‌های ناگزیر ماسک بر صورت زده و سرریز شدن مراکز درمانی و بهداشتی از مردمانی که از غبار و آزارهایش خسته شده و راه نفس کشیدنشان تنگ‌تر شده است.

آماده‌باش اورژانس خوزستان

روز گذشته هم وقتی هوا تیره و تیره‌تر می‌شد، بخش‌هایی از خوزستان در خاموشی فرو رفت. مدارس بسیاری از شهرستان‌ها و پروازهای فرودگاه اهواز و چند شهر دیگر تا اطلاع ثانوی تطعیل اعلام شد و کوروش بهادری، مدیرکل هواشناسی خوزستان از سرایت پدیده گرد و خاک به همه شهرهای استان خبر داد.

ساعت ده صبح هوای این استان به حالت اضطرار در آمد و اورژانس‌های خوزستان در وضعیت آماده باش قرار گرفتند.

دکتر شهریار میرخشتی، رئیس مرکز اورژانس و فوریت‌های پزشکی خوزستان گفت: گرچه اورژانس به صورت 24 ساعته آمادگی دارد، ولی در مواقع گرد و غبار، گشت ویژه و اسکان موقت نیز در سطح شهر مستقر می‌شوند. در این میان سرهنگ رضا دولتشاهی، رئیس پلیس راه خوزستان به رانندگان هشدار داد که از برخی محورهای استان عبور نکنند، زیرا خاک مسیر آنها را مسدود کرده؛ محورهایی مثل ماهشهر ـ هندیجان و اهواز ـ ماهشهر که به دلیل شدت پدیده گرد و خاک و کاهش کیفیت دید افقی و برای جلوگیری از تصادفات زنجیره‌ای مسدود اعلام شده است، بویژه برای تردد کلیه خودروهای سنگین.

بر مشکلات زندگی در اهواز افزوده می‌شود

عضو شورای شهر اهواز اما گلایه کرد دولت با همه وعده‌ها عزم و برنامه‌ای جدی برای حل مشکل گرد و خاک نداشته است، درحالی که حل مساله گرد و خاک خوزستان به یک تدبیر و فکر ملی نیاز است.

اسکندر لطفعلی‌زاده گفت که دیگر نفس کشیدن در اهواز سخت و کند شده و در این شرایط روز به روز بر مشکلات زندگی افزوده می‌شود. تأثیر گرد و خاک بر شهر اهواز به گفته وی تا حدی است که سطح تعاملات و عرضه و تقاضا را هم کاهش داده و باعث بروز مشکلات اقتصادی برای مردم و مغازه‌داران و سرمایه‌گذاران شده است.

این عضو شورای شهر اهواز درحالی از بی‌توجهی دولت به بحران گردوغبار خوزستان گلایه می‌کند که اسفند سال گذشته و پس از وقوع بحران عظیم گردوغبار خوزستان که از مرز 70 برابر حد مجاز گذشت و شهروندان خوزستانی را درگیر مشکلات زیادی کرد، دولت یازدهم ستاد ویژه‌ای برای رفع مشکل ریزگردهای خوزستان تشکیل داد و رئیس‌جمهور روحانی وزارت جهاد کشاورزی را مسئول رسیدگی به این بحران و رفع کانون‌های گردوغبار اعلام کرد. طرح جامعی برای رفع این بحران تهیه شد و وزارت جهاد کشاورزی طرح‌ها و برنامه‌های متعددی را روی کاغذ آورد و حتی عملیات اجرایی برخی از آنها را آغاز کرد.

منتظر باشید، نتیجه می‌گیریم

فرامند هاشمی‌زاده، معاون عمرانی استانداری خوزستان در خصوص روند اجرایی برنامه‌های تعبیه شده برای رفع بحران ریزگردهای خوزستان به ما می‌گوید: عملیات اجرایی طرح‌های مصوبه وزارت جهاد کشاورزی و دولت تقریبا از فروردین امسال و پس از تامین اعتبار لازم آغاز شد و همچنان ادامه دارد.

هاشمی‌زاده با بیان این‌که حدود 350 هزار هکتار کانون بحران گردوغبار در خوزستان شناسایی شده که 113 هزار هکتار آن مناطق بحرانی و 42 هزار هکتار مناطق فوق فوق بحرانی قلمداد شده است، می‌افزاید: اولین برنامه رفع کانون‌های گردوغبار گستره 42 هزار هکتاری است که اطراف اهواز است و منشا بسیاری از ریزگردهای عظیم استان هم کانون همین منطقه است.

وی می‌گوید که احداث کانال برای رساندن آب به این کانون فوق بحرانی یکی از برنامه‌های مصوب بوده که طی بازدیدی که هفته گذشته از منطقه داشته شاهد به پایان رسیدن احداث کانال بوده و آب بزودی وارد این کانال خواهد شد و زمین‌های خشک و پرغبار را خیس و مرطوب خواهد کرد. معاون عمرانی استانداری خوزستان درعین حال خاطر نشان می‌کند که همان اسفند سال گذشته که فصل نهال‌کاری بوده، در حدود 6000 هکتار از اراضی منطقه 42 هزار هکتاری نهال کشت شده و اکنون نزدیک به 75 درصد آنها سبز شده است. زمان نهال کاری امسال یعنی آبان ماه هم 19 هزار هکتار دیگر زیر کاشت نهال رفته است. به گفته هاشمی‌زاده، بقیه 20 هزار هکتار اراضی باقیمانده از فاز اول طرح جامع گردو غبار خوزستان هم که شامل نهال‌کاری، آبرسانی به کانون‌های گردوغبار و تالاب‌های خشکیده و مالچ پاشی است، تا پایان امسال اجرایی خواهد شد. این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش که چرا اقداماتی که تاکنون انجام شده نتوانسته سدی در مقابل ورود گردو غبار به خوزستان شود، می‌گوید که به طور قطع یک درخت در یکی دو سال اولیه نمی‌تواند مانع ریزگردها و تثبیت خاک شود، زیرا هنوز کم بنیه است و باید ابتدا خودش قوام و قوت گیرد و با این حساب انتظار می‌رود که در یکی دو سال آینده شاهد اثرات مثبت این اقدامات باشیم.

هاشمی‌زاده این اطمینان خاطر را می‌دهد که درخصوص بودجه و اعتبار برای امسال و سال آینده هیچ مشکل نیست و تنها مشکل احتمالی کمبود آب درصورت ادامه خشکسالی و کاهش بارش‌ها و انتقال آب استان برای مصارف غیرشرب به سایر استان‌ها خواهد بود.