مشق انیمیشن به روش چشم‌بادامی‌ها

این سریال‌های انیمیشنی بر‌اساس ادبیات غرب ساخته شده‌است و تقریبا هیچ نماد و نشانه‌ای از فرهنگ یا انیمیشن ژاپن در آنها نمی‌توان دید اما سبک تولید این آثار و تداوم آنها سبب شد، همین شیوه و سبک، به نام ژاپنی‌ها شناخته شود.

به عبارتی، تقریبا همزمان با شکل‌گیری مانگا به عنوان سبک منحصر به فرد ژاپنی‌ها، استودیو نیپون شیوه‌ای از انیمیشن را در این کشور بنیانگذاری کرد که هر چند مواد و مصالح آن غربی بود، اما در معرفی ژاپن به عنوان کشور صاحب انیمیشن، نقشی فوق‌العاده ایفا کرد. همچنین نمی‌توان تاثیر سریال‌های این استودیو را در شکل‌گیری صنعت انیمیشن ژاپن ندیده گرفت؛ صنعتی که بعدها تولیدات سینمایی هم در آن جای گرفت. امروز ژاپن در زمینه صادرات انیمیشن بعد از آمریکای شمالی قرار دارد و میزان فروش آثار انیمیشنی ژاپن در جهان از آثار اروپایی نیز فراتر می‌رود. از جمله آخرین فیلم‌هایی که در کشور ژاپن ساخته شده و فروش قابل توجهی در جهان داشته می‌توان به «یک صدای خاموش» A Silent Voice، فیلم «در این گوشه از جهان In This Corner of the World » و «نام تو Your Name » اشاره کرد که هر سه فیلم در سال 2016 ساخته شده‌اند و جوایز متعددی از معتبرترین جشنواره‌های جهان از جمله جشنواره انسی دریافت کرده‌اند. «یک صدای خاموش» نزدیک 20 میلیون دلار، «در این گوشه از جهان» بیش از 22 میلیون دلار و «نام تو» 358 میلیون دلار در باکس آفیس فروش داشته‌اند.

شاید بتوان گفت هنرمندان ژاپنی در استودیو نیپون، مشق انیمیشن‌سازی نوشتند و با تکیه بر ادبیات کلاسیک غرب که در بسیاری از کشورها شناخته شده بود، برای کشورشان در صنعت پولساز انیمیشن، هم درآمد و هم اعتبار و جایگاه کسب کردند. آنها در گام اول کشورشان را به عنوان سرزمینی دارای استعداد و توانمندی در تولید انیمیشن معرفی کردند سپس سوار بر ارابه‌های این صنعت، به توان و مکنتی دست یافتند که فرصت نوآوری و خلاقیت هنری برایشان فراهم شود. کسانی چون هایائو میازاکی، اسطوره انیمیشن ژاپن و ایسائو تاکاها کارشان را از استودیو نیپون شروع کردند و تا سال 1979 در ساخت سریال‌های این استودیو همکاری داشتند. این دو انیمیشن‌ساز بعدها مستقل شدند و معروف‌ترین و معتبرترین استودیوی ژاپن را که جیبلی نام دارد، راه‌اندازی کردند.

اگرچه امروز نیپون شهرت و قدرت چندانی ندارد و مردم جهان با تولیدات استودیوهای مطرحی چون جیبلی، کیوتو و ماپا آشنایی بیشتری دارند، اما نمی‌توان تاثیری را که نیپون در رشد صنعت - هنر انیمیشن داشته انکار کرد و آن را به عنوان نمونه‌ای بارز از تدبیر به شیوه ژاپنی ندیده گرفت.

آذر مهاجر - رادیو و تلویزیون