سـلامت؛ قـربانی درآمد

حدود یک ماه است پرونده طرح ترافیک جدید تهران بازشده درحالی که گفته می‌شود هدف ازآن کاهش آلودگی هوا و کاستن از بار ترافیک است. آیا این طرح، هوا را پاک و خیابان‌ها را خلوت می‌کند؟

واقعیت این است خیلی‌ها بابت این طرح دغدغه دارند و نگرانند. چهارشنبه‌ای که گذشت برخی دوستان شهرداری و شورای شهر، بخشی از طرح ترافیک جدید را آورده بودند تا درباره ایرادات قانونی زیاد آن بحث کنیم و از 9 بندی که مطرح شد، تقریبا همه‌اش ایراد و اشکال داشت. آنچه من در این طرح دیدم، این بود که ردپای کاهش آلودگی هوا و ترافیک ذره‌ای درآن دیده نمی‌شود بلکه هرچه هست، بحث درآمدزایی و ایجاد منبع درآمد پایدار برای شهرداری است.

می‌گویید این طرح ایرادات فراوان قانونی دارد، مثلا چه ایراداتی؟

مثلا ماده 9 این طرح به نحوه وصول مطالبات برمی‌گردد که سراسر اشکال است، چون مشخص نیست من شهروند اگر وارد محدوده طرح شوم، اما هزینه ورود به محدوده را در کارت شارژ نکنم، این مبالغ با چه راهکاری باید وصول شود. البته راهکار شهرداری این است که پلیس راهنمایی و رانندگی مکلف باشد حین نقل و انتقال خودروها این دیون را دریافت کند. نکته این است که این راهکار خودش ایراد قانونی دارد، چون براساس قوانین موجود، پلیس راهور نمی‌تواند دیون را در زمان تعویض پلاک مطالبه کند.

خب مگر نمی‌شود مثل الان دوربین‌ها، راننده‌هایی را که بدون شارژ وارد محدود طرح می‌شوند، جریمه کند؟

جریمه به این صورت نیاز به قانون دارد و ساز و کار جریمه کردن باید مشخص باشد، در حالی که اکنون مشخص نیست. از سوی دیگر، نکته مهم در طرح ترافیک جدید این است که به رانندگان مجوز ورود به محدوده داده وهزینه‌های آن براساس ساعات حضور در محدوده تعیین می‌شود. پس نمی‌شود افرادی را که مجوز دارند جریمه کرد حتی اگر هزینه‌ها را نپردازند. براساس توضیحات مسئولان شهرداری، روزانه حدود 103 هزار مجوز ورود به محدوده صادر می‌شود که63 هزار مورد آن مربوط به کسانی است که مجوزسالانه می‌گیرند از‌جمله شما خبرنگاران که مجوز می‌گیرید، اما شارژ روزانه هم می‌دهید. افرادی که مجوز سالانه دارند، تکلیفشان معلوم است اما کسانی که باید روزانه مجوز بگیرند مشکل خواهند داشت، چون تعداد مجوزهای روزانه فقط 40 هزار مورد است.

پس می‌توان نتیجه گرفت این عدد 40‌هزار می‌تواند رانت ایجاد کند و باعث شود عدالتی که از آن حرف زده می‌شود، در عمل اجرا نشود؟

متاسفانه بله. من در جلسه چهارشنبه پیش با توجه به همین موضوع، بحثی را باز‌کردم که تقریبا هیچ‌کس جوابی برای آن نداشت. درطرح ترافیک جدید گفته شده صاحبان خودروهای هیبریدی یک‌دهم هزینه‌های ورود به محدوده طرح را خواهند پرداخت. حال فرض کنید فردی برای کمک به کاهش آلودگی هوا خودروی هیبریدی بخرد و امروز تصمیم بگیرد وارد محدوده شود، اما چون40 هزار مجوز روزانه تمام شده، نمی‌تواند وارد محدوده شود. به نظر من این اشکالی بزرگ است.

فکر نمی‌کنید تخفیف قابل ملاحظه برای خودروهای هیبریدی نیز یک نوع رانت ایجاد می‌کند؟ با توجه به این که چنین خودروهایی متعلق به افراد ثروتمند است و عموم مردم از داشتن خودروی هیبریدی محروم‌اند‌؟

البته این هم نکته‌ای است، اما جزو ریزه‌کاری‌هاست. بحث ما در واقع درباره فقیر و غنی نیست، بلکه بحث بر سر این است اگر جامعه به سمت استفاده از خودروهای پاک برود خیلی عالی است‌. متاسفانه راهکاری برای گسترش استفاده ازاین خودروها اندیشیده نشده است. به اعتقاد من طرح ترافیک جدید، طرحی خام و عجولانه است، درحالی که تهران به طرحی نیاز دارد که به نفع مردم و شهر باشد.

ظاهرا در این طرح برای جانبازان و ایثارگران هم مشکل پیش می‌آید. درست است؟

بله، یکی از ایرادات مهم همین است. در قانون حمایت از جانبازان و معلولان، وزارت کشور مکلف است برای جانبازان بالای 25‌درصد آرم ترافیک سالانه و رایگان در نظر بگیرد، در حالی که در طرح جدید حرف از تخفیف 50 درصدی به میان آمده است. همین یک مورد کافی است تا طرح ترافیک جدید پس از گذشتن از شورای شهر به کمیته انطباق بیاید و ما به علت مغایرتش با قانون براحتی جلوی آن را بگیریم.

البته من گمان نمی‌کنم شورای شهر با این طرح مخالفتی داشته باشد، چون پالس‌هایی که از شورا می‌آید بوی مخالفت نمی‌دهد!

بله من هم احتمال می‌دهم، اما شک نکنید طرح که به کمیته انطباق بیاید ما جلوی آن را خواهیم گرفت، مگر این که ایرادات را برطرف کنند.

شما قاطعانه می‌گویید طرح ترافیک جدید تهران نه دغدغه آلودگی هوا را دارد و نه ترافیک، بلکه بر درآمد‌زایی متمرکز است. چندی قبل پلیس راهور برآوردی داشت که با اجرای این طرح روزانه درآمد شهرداری حدود ده میلیارد تومان می‌شود. آیا شما این رقم را قبول دارید؟

من روی رقم فکر نکرده‌ام و تا این طرح مصوب نشود نیز نمی‌شود چیزی را با اطمینان گفت. قیمت‌های مطرح شده هم همه فعلا پیشنهادی است نه قطعی. پس احتمال دارد قیمت‌ها بالا و پایین شود. اما آنچه قطعی است این که این طرح برای شهرداری درآمدزایی دارد.

کسانی که در محدوده طرح ترافیک زندگی می‌کنند شاید بیشتر از بقیه مردم با طرح جدید مشکل دارند، چون بناچار در محدوده قرار گرفته‌اند و برای رفت و آمد باید هر روز پول بدهند. این چالش آیا قابل حل است؟

طرح جدید برای ساکنان طرح از نظر زمان ورود و خروج کمی تسهیلات قائل شده، ولی آنها هم مثل بقیه مردم باید شارژ داشته باشند که به نظر من جفا در حق ساکنان است. مگر شما گناه کرده‌اید که در محدوده قرار گرفته‌‌اید؟

علاوه بر این ما در مورد شرکت‌های حمل‌و‌نقل و آژانس‌ها هم حرف داریم. من در جلسه اخیرمان گفتم یک راننده آژانس یا شرکت حمل و نقل بار چرا باید هر روز بابت ورود به محدوده پول بدهد.

این طرح از کدام کشور آمده یا از چه ایده‌ای برداشت شده؟

من فکر می‌کنم زاییده ذهن مسئولان شهرداری است، چون اگر از جایی الگوبرداری شده بود، می‌گفتند در فلان کشور یا شهر عملیاتی شده و جواب هم داده.

یعنی می‌گویید طرح فعلی در پستو نوشته شده و از کسی نظرخواهی نشده است؟

من نمی‌گویم در پستو نوشته شده و نمی‌خواهم به شخصی توهین کنم، اما این طرح با این شکل و شمایل نه به نفع مردم است و نه به سود شهر.